Waterstofeconomie vraagt 29.000 werknemers tot eind 2030

De onderzoekers zien dat investeringen in groene waterstof momenteel stagneren, maar benadrukken dat de vraag naar goed opgeleide professionals structureel blijft.

Vertraging
Waar in 2023 nog werd uitgegaan van circa 38.000 benodigde voltijdmedewerkers (fte), zowel tijdelijk als permanent, is die verwachting nu bijgesteld naar 28.600.

Volgens SEO komt de bijgestelde verwachting door vertraging in geplande projecten voor de opwekking en verwerking van waterstof. Toch blijft de arbeidsvraag omvangrijk, zegt Marsha Wagner, programmadirecteur Human Capital Agenda bij GroenvermogenNL: ‘De ontwikkeling stagneert, maar is niet te stoppen. Groene waterstof neemt vroeg of laat een vlucht.’

Tijdelijk en permanent
Tijdelijke werknemers zijn bijvoorbeeld nodig voor de aanleg van de nationale waterstofinfrastructuur. Die bestaat onder meer uit de zogeheten backbone: een landelijk netwerk van leidingen dat waterstof transporteert van producenten naar afnemers, zoals industrie en energiecentrales. Daarnaast zijn mensen nodig voor de bouw van importterminals in zeehavens, waar waterstof uit het buitenland binnenkomt, en voor grootschalige opslagfaciliteiten, zodat er altijd voldoende voorraad beschikbaar is, ook als de vraag of productie fluctueert.

Naast tijdelijke krachten zijn er 3.900 fte permanent nodig voor de exploitatie en het onderhoud van waterstofinstallaties.

Omscholing cruciaal
Het aantal studenten in waterstofgerelateerde opleidingen groeit, maar dat is onvoldoende om de toekomstige vraag op te vangen. Een belangrijke bron van nieuwe arbeidskrachten zit in andere sectoren, zoals bouw, zakelijke dienstverlening en handel. Zijinstromers met gerichte omscholing spelen volgens de onderzoekers een sleutelrol.

De grootste arbeidsvraag ontstaat in de regio’s Noord, West en Zuid-West. In de regio Zuid-West, met name Zuid-Holland, wordt arbeidskrapte verwacht. Het type werk varieert sterk per regio: in Zuid-West gaat het met name om de aanleg van de waterstofbackbone, in West is veel werk ook gerelateerd aan een importterminal en in Noord aan zoutcavernes. Dat zijn ondergrondse holtes in zoutlagen die worden gebruikt voor de opslag van grote hoeveelheden waterstof.

Flexibeler onderwijs
SEO concludeert dat een flexibeler onderwijs en scholingsstelsel dat beter meebeweegt met de behoeften van de waterstofeconomie belangrijk is. Het opleidingsaanbod is versnipperd en volgt in de regel na de markt. Initiatieven als learning communities kunnen zorgen voor meer flexibiliteit en betere aansluiting op de arbeidsvraag. Learning communities zijn samenwerkingsverbanden waarin onderwijs, bedrijven en kennisinstellingen gezamenlijk werknemers opleiden en bijscholen.

Het human capital-programma van GroenvermogenNL werkt samen met de Nederlandse regio’s verder aan een responsief ecosysteem waarin bedrijven en onderwijs nauw samenwerken. Hiervoor is onder andere het platform Make Hydrogen Work bedoeld. ‘Dit is nodig omdat we klaar moeten zijn voor het moment dat de ontwikkeling van groene waterstof doorzet’, zegt Wagner. ‘Dan moeten we in Nederland snel mensen kunnen opleiden. Met waterstof zitten we wereldwijd op een point of no return.’