Tussenbalans kwartierprijzen: batterijen profiteren, zonnepanelen worstelen

‘Maar de markt past zich minder snel aan dan verwacht’, aldus marktanalist Jan Willem Zwang van adviesbureau Stratergy.

Meer matching
7 weken na de invoering van kwartierprijzen op de Europese day-aheadmarkt – de markt waarop elektriciteit een dag van tevoren wordt verhandeld – zijn de eerste effecten zichtbaar. Het meest opvallende resultaat is de toename van het handelsvolume. ‘De eerste weken was dat wel 30 tot 40 procent meer’, vertelt Zwang (red. dit tijdschrift ging op dinsdag 18 november ter perse). ‘Het is blijkbaar voor marktpartijen makkelijker geworden om te handelen, doordat ze op kwartierbasis meer “matching” hebben dan op uurprijzen.’

Zaagtandpatroon
Die toename verklaart Zwang vanuit de structuur van de nieuwe markt. Waar voorheen maximaal 24 biedingen per dag konden worden gedaan, kunnen marktpartijen nu 96 keer per dag een bod uitbrengen. ‘Hierdoor zie je met de kwartierprijzen echt het zaagtandpatroon op de dagen dat het zonnig weer is. Op het moment dat de zon harder gaat schijnen, zie je dat gedurende de opeenvolgende kwartieren in het uur de prijzen steeds lager worden. Als de zon weer ondergaat aan het eind van de dag, zie je precies het tegenovergestelde.’

Extreme prijspieken voorbij
De eerste 3 weken na de invoering op woensdag 1 oktober kenmerkten zich volgens Zwang door forse prijsschommelingen. Direct op de eerste dag van de invoering van de kwartierprijs steeg de prijs tot 408,50 euro per megawattuur. Op zaterdag 4 oktober volgde een record van 68 kwartieren met negatieve prijzen, omgerekend 17 uur. Voor die dag lag het hoogste aantal uren met negatieve prijzen op een dag op 16 uur. Ook in de week daarop volgden pieken: 277 euro op dinsdag 7 oktober, 366 euro op maandag 13 oktober en zelfs 437 euro op dinsdag 14 oktober.

‘Sinds 22 oktober hebben we nog maar 1 keer een prijs gehad boven de 200 euro’, constateert Zwang. ‘Dat was op donderdag 30 oktober én ook maar voor één kwartier.’

Daarmee lijkt de rust teruggekeerd op de day-aheadmarkt, alhoewel dat in de ogen van Zwang ook te maken heeft met het seizoen. ‘We hebben in de eerste 2 weken van november toch al een soort halve Dunkelflaute gehad met weinig zon en weinig wind. Het is in dat perspectief ook een beetje de tijd van het jaar dat je geen grote extremen ziet.’

Prijsniveau verrassend laag
Opvallend is dat het gemiddelde prijsniveau sinds de invoering van kwartierprijzen lager ligt dan verwacht. Tot half november stond de gemiddelde uurprijs op de day-aheadmarkt op 85,30 euro per megawattuur. Van 1 oktober tot en met 17 november lag het gemiddelde prijsniveau zelfs maar op 83 euro per megawattuur. In dezelfde periode vorig jaar lag dat nog op 99,83 euro. ‘Normaal gesproken loopt de gemiddelde uurprijs op de day-aheadmarkt juist namelijk op als het herfst en winter is’, legt Zwang uit. ‘Ik vind het wel bijzonder dat in de eerste 7 weken dat de kwartierprijzen ingevoerd zijn, de gemiddelde uurprijs op jaarbasis gezakt is en veel lager zit dan wat je normaal zou verwachten voor de tijd van het jaar.’

Lees het volledige artikel hieronder in de december 2025-editie van Solar Magazine.