Interoperabiliteit noodzaak voor grootschalige doorbraak energiemanagementsystemen

Die combinatie vraagt om automatisering, zodat energie op het juiste moment wordt opgewekt, opgeslagen en gebruikt. Daarmee wordt slimme monitoring en energiemanagement van een handige extra functie een noodzakelijke basis voor het efficiënt gebruiken van duurzame energie. Voor de grootschalige doorbraak van energiemanagementsystemen is interoperabiliteit echter bittere noodzaak.

Met het verdwijnen van de salderingsregeling sterft in Nederland ‘domme’ monitoring van zonnepanelen in 2026 een stille dood. Daarmee volgt Nederland het Vlaamse voorbeeld, waar het verdwijnen van de terugdraaiende teller Vlamingen motiveerde om actief aan energiemanagement te gaan doen door hun digitale meter ‘slim’ te maken. Waar voorheen het simpelweg bijhouden van de totale opbrengst volstond, wordt nu in zowel Nederland als Vlaanderen gedetailleerd inzicht in productie én verbruik per tijdseenheid essentieel.

Slimme monitoring wint terrein
Traditionele monitoringsystemen die alleen de totale opbrengst registreren, maken daarmee plaats voor energiemanagementsystemen die realtime data analyseren en direct actie ondernemen. De economische prikkel is duidelijk: elke kilowattuur die zelf wordt gebruikt in plaats van teruggeleverd aan het stroomnet, levert financieel voordeel op. Installateurs die nog steeds alleen basale monitoringsystemen aanbieden, verliezen de markt omdat consumenten en bedrijven steeds vaker kiezen voor geïntegreerde energiemanagementsystemen die niet alleen monitoren maar ook actief sturen.

Kunstmatige intelligentie (AI) vormt anno 2026 de ruggengraat van energiemanagementsystemen. Tal van leveranciers hebben inmiddels eigen AI-gedreven oplossingen ontwikkeld die elke paar seconden of minuten nieuwe sturingsbeslissingen nemen. Laadpalen, thuisbatterijen en zonnepaneelomvormers worden daarbij steeds vaker aangestuurd op basis van dynamische energietarieven, wat onontbeerlijk is omdat in België en Nederland het aantal uren met negatieve stroomprijzen tot nieuwe recordhoogten is gestegen.

Vendor lock-in
Ondertussen zal de roep om interoperabiliteit van energiemanagementsystemen steeds luider worden. Zo heeft het Nederlandse Normalisatie Instituut NEN een routekaart opgesteld die de weg moet vrijmaken voor betere interoperabiliteit tussen verschillende apparaten. Het streven naar interoperabiliteit – op nationale, maar liever nog internationale schaal – is cruciaal, omdat het aantal verschillende energiemanagementsystemen inmiddels is gegroeid tot meer dan 100 stuks. Interoperabiliteit moet het voor consumenten en bedrijven eenvoudiger maken om een systeem te kiezen zonder vast te zitten aan één fabrikant, de welbekende vendor lock-in.

Lees het volledige artikel hieronder in de Solar & Storage Magazine Marktgids 2026.