Nederlandse Technische Afspraken voor slimme apparaten – noodzaak of niet?

Er komen NTA’s aan voor home energy management systems (hems), slimme thuisbatterijen en pv‑omvormers. Dat is goed nieuws?
‘Ik zit in de normcommissie van de NEN 1010, die draait om het veilig ontwerpen, installeren en onderhouden van laagspanningsinstallaties. Toen ik hoorde van die nieuwe NTA’s, gaf ik direct aan dat er iemand van ons bij betrokken moest worden. Wat met veiligheid te maken heeft, hoeft daarin niet op papier te worden gezet.’

Jij bent uitgenodigd voor deelname aan de werkgroep voor die nieuwe normen?
‘Ja, ook omdat ik als adviseur betrokken ben bij Fedet, de branchevereniging van de elektrotechnische en installatietechnische sector. De aftrap vindt binnenkort plaats met een webinar waarbij verschillende stakeholders hun input gaan geven. Ik zal het niet nalaten om dan mijn ongezouten mening te geven.’

En die luidt?
‘Ik snap het allemaal niet zo goed. Al die producten, bijvoorbeeld warmtepompen en omvormers, worden niet in Nederland gemaakt. Er zijn ook al heel veel internationale standaarden in techniek en protocollen. Waarom moeten daar nog Nederlandse eisen bovenop komen? Ik denk dat dat niets toevoegt en alleen maar verwarrend werkt.’

‘Het Nederlandse net zit vol; die NTA’s moeten gaan helpen bij het ontlasten van het net door die slimme apparaten interoperabel te maken, zodat ze in samenhang met elkaar aangestuurd kunnen worden.’
‘Er moet veel meer flexibiliteit in het Nederlandse energiesysteem; iedereen in de markt moet die kunnen bieden. Maar het is niet aan de netbeheerders – de drijvende kracht achter het ontwikkelen van deze NTA’s – om te bepalen hoe dat moet, achter de meter. Stuur gewoon een signaal wanneer netcongestie dreigt; vervolgens kan de verbruiker daarnaar handelen.’

Zoals in Duitsland?
‘Dat is hoe het daar gaat. De netbeheerder stuurt een sein naar een woning met regelbare apparaten bij dreigende lokale overbelasting van het net. Vervolgens wordt bijvoorbeeld de injectie van zonnestroom teruggeschroefd of afgeschakeld, of de warmtepomp of laadsessie op een lager vermogen gezet. Het is dus aan het huishouden om op een bepaalde manier te reageren.’

Als die apparaten verschillende protocollen hebben, kunnen ze niet optimaal samenwerken…
‘Interoperabiliteit is belangrijk, maar daar zijn geen NTA’s voor nodig. De ervaring leert ook dat wanneer je bijvoorbeeld 15 communicatieprotocollen hebt en er één bij verzint om die allemaal samen te laten werken, je eindigt met 16 stuks. Laat het aan de markt over om dit probleem op te lossen.’

Die pakt dit wel op?
‘Veel pv-omvormers zijn al geschikt voor negatieve energietariefoptimalisatie, ofwel zero export. Dat geldt ook voor batterijen, die vaak dezelfde omvormers bevatten. Slimme laadpalen maken gebruik van een uniform protocol. Er zijn bovendien steeds meer energiemanagementsystemen die samenwerking tussen net-intensieve apparaten mogelijk maken. En kijk bijvoorbeeld naar wat er in België gebeurt. Na invoering van het capaciteitstarief wordt deze technologie steeds meer ingezet in het kader van het vermijden van pieken in verbruik, de markt doet zijn werk.’

Die nieuwe Nederlandse NTA’s gaan er desondanks komen…
‘Dat zal wel. Maar ik zie dit allereerst als een onnodige controlegreep van de netbeheerders en geldverspilling. Welk probleem wordt er eigenlijk mee opgelost? Laten we een voorbeeld aan Duitsland nemen; het kan beter en sneller, en dat is niet alleen mijn mening.'