Vlaamse groenestroomcertificaten schrappen bij negatieve stroomprijzen – goed of slecht idee?

Hoe staan Argona en de Vlaamse markt voor grote pv-systemen ervoor?
‘De markt nam lange tijd exponentieel toe. Wij noteerden lange tijd een jaarlijkse verdubbeling in onze groei. Dat was natuurlijk uiteindelijk onhoudbaar. Dit jaar groeien we met 15 procent. Dat is minder dan voorheen. De vraag is echter stabiel. Een bijkomend fenomeen is dat we meer pv moeten verkopen om onze omzet te halen.’

Waarom?
‘De prijzen voor zonnepanelen en industriële systemen zijn sterk gedaald. Hieraan lijkt nu echter een einde te komen met aangekondigde prijsstijgingen van panelen.  Maar onder de streep: de markt is gezond en het gaat goed met Argona. En laten we eerlijk zijn, het is niet slecht om wat ademruimte te hebben zodat we structuur in ons werk kunnen inbouwen. Wat we wel zien, is dat het implementeren van batterijprojecten steeds lastiger wordt.’

Wat is de oorzaak?
‘De netbeheerder zet daar de rem op. Zo hebben wij inmiddels een tiental projecten die we nog niet in uitvoering kunnen nemen omdat de resultaten van de netstudie voor aansluitingen groter dan 400 kilowatt op zich laten wachten. Die aarzelende houding van Fluvius heeft te maken met het feit dat ze overspoeld worden door aanvragen en uiteraard de vrees voor de opkomende netcongestieproblematiek. Maar het is natuurlijk wel vreemd dat de uitrol van batterijprojecten wordt vertraagd. Die bieden, mits slimme inzet, juist een oplossing voor een steeds voller stroomnet.’

Zijn zonnepanelen zonder een batterij nog wel rendabel?
‘Ooit was het motto: we benutten daken maximaal voor pv. Dat betekende ook dat je maximaal kon profiteren van groenestroomcertificaten. Nu is onze benadering anders, gericht op zoveel mogelijk eigen verbruik van de opgewekte zonne-energie op de lokale site. Dan kun je het zelfverbruik met zonnepanelen vaak al snel naar 50 tot 60 procent tillen als je de grootte en oriëntatie van het systeem en het verbruiksprofiel goed op elkaar afstemt. Bij momenten met negatieve stroomprijzen curtailen we de zonne-energie met behulp van een energiemanagementsysteem. Dat levert doorgaans een goede businesscase op. Met behulp van een batterij kan je verder optimaliseren en het verbruik van de lokaal opgewekte energie maximaliseren.  Verder kan je de businesscase van de batterij sterk verbeteren door de batterij in te zetten op de energiemarkt.

Energie- en klimaatminister Depraetere wil dat groenestroomcertificaten voor pv-installaties vanaf 400 kilowatt niet meer worden uitbetaald bij negatieve stroomprijzen. Is dat een goed idee?
‘Dit heeft een groot effect op oudere installaties van voor 2012; nadien werden de groenstroomcertificaten met vaste waarde afgeschaft. Dat neemt niet weg dat het slecht nieuws is voor de eigenaren van deze installaties. Mocht het doorgaan, dan gaan ze er financieel flink op achteruit. Bovendien wordt daarmee een belofte gebroken aan investeerders. Die certificaten zouden twintig jaar geldig zijn. Het is dus niet fair en kan leiden naar een investeringsonzekerheid.’

Maar wel begrijpelijk?
‘Het zat er al even aan te komen. Zo wilde de voorganger van Depraetere de groenestroomcertificaten voor pv helemaal afschaffen. Nu richt de minister haar pijlen bovendien op alle groenestroomcertificaten, ook die voor windenergie, en biomassa bijvoorbeeld. In die zin zou je het kunnen zien als een stap vooruit, een evenwichtiger voorstel. Dat maakt dit plan echter niet minder oneerlijk. Eigenaren van die oude zonnepaneelsystemen, investeerders en partijen die installaties overnamen, hielden rekening met de inkomsten die de certificaten opleveren. Een inschatting is dat ze zo’n 15 tot 20 procent aan inkomsten uit die bron moeten inleveren als de regering haar zin krijgt. We hebben het dus over miljoenen euro’s in totaal.’

De minister noemde verlaging van de elektriciteitsfactuur voor alle Vlamingen als een voordeel. Daar heeft ze een punt…
‘In Vlaanderen wordt jaarlijks zo’n 18 miljard euro aan subsidies uitgekeerd aan allerhande zaken. Dat is een enorm bedrag. We betalen dat met z’n allen en wel ongemerkt. Groenestroomcertificaten zijn wat dat betreft een vreemde eend in de bijt. Iedereen, van particulieren tot grote bedrijven, ziet ze direct terug op de energierekening – net zoals de 30 procent stijging van de nettarieven dit jaar, maar dat terzijde. Ze zijn dus heel zichtbaar en er is veel geld mee gemoeid. Daarmee is het een politiek interessant onderwerp. Er is denk ik niemand in onze sector die ontkent dat pv jarenlang overgesubsidieerd werd of die tegen een eerlijke verdeling van de kosten is. Maar belofte maakt schuld.’

Nog zo’n voordeel is stimulering van efficiënter energiegebruik bij bedrijven, zei de minister deze week bij de verdediging van haar plannen…
‘Wat wordt vergeten, is dat maar heel weinig van die oudere pv-installaties aanstuurbaar zijn. Ik verwacht daar dus weinig van. Men focust zich vooral op de aanbodzijde, maar de oplossingen zijn ook zeker te bedenken aan de vraagzijde. Wil je minder aanbod tijdens de productiepieken om het net te ontlasten, en dus wanneer de stroomprijzen negatief zijn, dan is het invoeren van een time-of-use-nettarief, lagere nettarieven bij negatieve prijzen, veel effectiever. En laat de Vlaamse Nutsregulator nu net hebben besloten geen tijdsafhankelijke nettarieven voor de elektriciteitsfactuur van gezinnen en kleine bedrijven in te voeren. Ik betreur dat ten zeerste. Daarnaast: die focus op injectie in dit plan is sowieso een gemiste kans.’

Waar doel je op?
‘Het idee is om groenestroomcertificaten niet uit te keren tijdens negatieve prijsuren, ook niet als de geproduceerde zonnestroom zelf wordt geconsumeerd. Het zou logischer zijn om de regel te beperken tot het geïnjecteerde volume, en nog wel certificaten uit te keren voor de ter plaatse gebruikte groene stroom. De vraag tijdens productiepieken wordt dus niet gestimuleerd, terwijl juist ook hiermee veel potentieel zit wat betreft het stimuleren van flexibiliteit om meer verbruik te vergroenen en het op stoom houden van onze energietransitie.’