Vlaamse regering pompt 1,56 miljard euro in Fluvius voor versterking stroomnet

De investering is bedoeld om Fluvius financieel gezond te houden en te voorkomen dat investeringskosten worden doorgerekend in de elektriciteitsfactuur van consumenten in de vorm van hogere nettarieven.

Toekomstgericht investeren
Minister van Energie Melissa Depraetere verdedigde de beslissing in het Vlaams Parlement: ‘Door het eigen vermogen te versterken, laten we Fluvius toe te blijven investeren in een elektriciteitsnet dat klaar is voor de toekomst, dat leveringszekerheid garandeert voor gezinnen en bedrijven, dat investeringen in hernieuwbare energieproductie toelaat en dat toelaat onze samenleving te decarboniseren.’

De kapitaalinjectie komt er nadat Fluvius in februari met een brief de Vlaamse Regering op de hoogte bracht van de nood aan bijkomend eigen vermogen. Volgens minister Depraetere hebben Fluvius en PMV vervolgens deze behoefte verder in kaart gebracht en oplossingen uitgewerkt voor een inbreng van eigen vermogen in Fluvius door PMV. Zonder deze steun zou de kredietrating van het bedrijf kunnen dalen, wat zou leiden tot hogere rentekosten. ‘Dat zou veel grotere gevolgen hebben. Als we dat zouden laten gebeuren, zou de impact ook voor de Vlaamse belastingbetaler heel groot zijn, met heel veel weggesmeten geld tot gevolg,’ aldus Depraetere.

Versnelde elektrificatie
Een belangrijke drijfveer voor de investering is de versnelling van de elektrificatie die Fluvius vaststelt, zowel in de industrie als daarbuiten. ‘Dit is uiteraard een goede zaak,’ aldus Depraetere. ‘Dat betekent dat er sneller wordt overgeschakeld dan wat men eerder had ingeschat. Dat is ook de reden waarom Fluvius een versnelling van de versterking van de netten plant.’

De versterking is vooral nodig op het middenspanningsnet om elektrificatieprojecten door te laten gaan zonder congestie op het netwerk. De minister verwees nadrukkelijk naar de situatie in Nederland, waar netcongestie een groot probleem is. ‘De Nederlandse minister van Energie is al meermaals bij ons komen vragen hoe we het hebben aangepakt om zo’n toestand te vermijden,’ benadrukte Depraetere. ‘Wel, het is vrij eenvoudig: we hebben snel genoeg ingegrepen en snel genoeg ervoor gezorgd dat er wel degelijk wordt geïnvesteerd in ons elektriciteitsnet.’

Structurele hervorming
Naast de financiële injectie wil de regering ook werk maken van een vereenvoudiging van de structuren rond het beheer van het elektriciteitsnet. ‘We gaan aan de slag om die vereenvoudiging van de distributienetbeheerders zo maximaal mogelijk te doen, om tegelijk te zorgen dat we daar samen met de lokale besturen een traject rond kunnen doorlopen, zodat daar ook een draagvlak ontstaat,’ legde de minister uit.

Depraetere benadrukte dat het belangrijk is dat de lokale besturen ook in de toekomst betrokken blijven, maar stelde vragen bij de huidige structuur: ‘Het zijn vaak de lokale besturen die geconfronteerd worden met werkzaamheden door Fluvius en die daar ook via hun wegenwerken, ruimtelijke planning enzovoort een lokaal belang hebben. De vraag is of dat in de huidige structuur moet gebeuren met de mandaten die daartegenover staan.’

Politiek debat
De oppositie in het Vlaams Parlement reageerde verdeeld op de beslissing. Aimen Horch (Groen) steunde de investering, maar had vragen bij het ontbreken van een concreet plan: ‘U hebt 1,56 miljard euro aan investeringen aangekondigd, maar eigenlijk zijn dat leningen. U zegt ook dat de structuren gaan veranderen. U hebt echter hetzelfde probleem als bij de luchthaven: u kondigt een bedrag aan zonder plan.’

Horch verwees naar een interview uit 2023 waarin Fluvius aangaf op tien jaar tijd 10 miljard euro nodig te hebben. ‘Daar is vorige legislatuur gewoon niets mee gebeurd. Nu komt u met 1,5 miljard over de brug. Dat is een goede eerste stap, maar is absoluut niet genoeg,’ stelde hij. Horch bekritiseerde ook het gebrek aan duidelijkheid over hoe lokale besturen zouden worden gecompenseerd voor het eventuele verlies aan dividenden.

Filip Brusselmans (Vlaams Belang) verklaarde geen tegenstander te zijn van een ‘vastgelegd, verankerd belang van de Vlaamse overheid in Fluvius’, maar pleitte voor een hervorming om ‘de energiefacturen van de Vlamingen wel degelijk naar beneden te krijgen.’ Hij wees op het probleem van de nettarieven die in Vlaanderen sneller stijgen dan in andere gewesten en pleitte voor het snoeien in politieke benoemingen.

Investeringsperiode
Maurits Vande Reyde (Onafhankelijke) was scherp in zijn kritiek en noemde de operatie ‘boerenbedrog’. Volgens hem betalen gezinnen jaarlijks tot 500 euro aan nettarieven, wat voldoende zou moeten zijn voor de nodige investeringen. Hij beschuldigde de steden en gemeenten ervan Fluvius ‘leeg te zuigen’ waardoor er geen geld meer overblijft voor investeringen. De 1,56 miljard euro noemde hij ‘een cheque van 260 euro per gezin’, die volgens hem slechts 4 jaar aan investeringen zou dekken.

Lokale impact
Een belangrijk discussiepunt in het debat was de positie van lokale besturen als aandeelhouders van Fluvius. Veel gemeenten zijn momenteel afhankelijk van dividenden uit hun participatie in Fluvius. In Vilvoorde gaat het bijvoorbeeld om 1,5 miljoen euro per jaar, wat volgens Horch meer dan 10 procent van de stadsbegroting vertegenwoordigt.

Brusselmans erkende dit probleem: ‘Veel gemeenten zijn daar afhankelijk van. Je zult dus via het Gemeentefonds of op andere manieren moeten werken om dat voor een stuk te kunnen compenseren.’ Desondanks benadrukte hij het belang van hervorming om de energiefacturen van de Vlamingen te verlagen.

Philippe Muyters (N-VA) verdedigde de beslissing door te wijzen op de welvaartskost wanneer bedrijven niet kunnen worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Hij stelde ook dat de princiepsbeslissing nodig was om de rating van Fluvius positief te beïnvloeden en zo de rentekosten laag te houden. ‘Participaties zorgen ervoor dat onze economie blijft draaien, dat onze bedrijven aangesloten kunnen blijven en dat onze taart, die we dan allemaal heel graag verdelen over veel mensen, gebakken kan worden,’ concludeerde hij.