EU houdt vast aan 90 procent CO2-reductie in 2040, maar presenteert flexibel pad

De uitwerking van het nieuwe klimaatdoel voor 2040 – dat vorig jaar februari al gepresenteerd werd – bouwt voort op de huidige wettelijk bindende doelstelling om de netto-broeikasgasemissies tegen 2030 met minstens 55 procent te verminderen. Volgens de Europese Commissie ligt de EU op koers om deze 2030-doelstelling te halen, wat een stevige basis vormt voor het bereiken van de voorgestelde 90 procent reductie tegen 2040.

Voorspelbare koers en flexibele route
‘Europese burgers voelen in toenemende mate de impact van klimaatverandering en verwachten dat Europa actie onderneemt. Industrie en investeerders kijken naar ons voor een voorspelbare koers,’ aldus Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Nu tonen we dat we vasthouden aan onze toezegging om de Europese economie te decarboniseren tegen 2050. Het doel is duidelijk, de reis is pragmatisch en realistisch.’

Het voorstel dat de Nederlandse Eurocommissaris Hoekstra nu gepresenteerd heeft, bevat een manier om het 2040-doel te bereiken die verschilt van de aanpak in het verleden. Een centraal element zijn de flexibiliteiten – in de volksmond ook wel geitenpaadjes genoemd – die de Europese Commissie inbouwt bij het ontwerpen van toekomstige wetgevingsinstrumenten om deze klimaatdoelstelling voor 2040 te bereiken.

Verschillende uitdagingen
De Europese Commissie wil haar lidstaten op 3 manieren flexibiliteit bieden. Ten eerste: als een land moeite heeft om in een bepaalde sector CO2 te besparen, mag een andere sector dat compenseren. Lukt Nederland het bijvoorbeeld niet om boeren milieuvriendelijker te maken, dan mag het dit goedmaken door extra goed zijn best te doen bij het verminderen van uitstoot van bijvoorbeeld auto’s.

Ten tweede: landen mogen meer bomen planten of op andere manieren CO2 uit de lucht halen om hun doelen te halen. Ten derde mogen rijkere landen extra veel doen zodat armere landen wat minder hoeven te doen. Met deze aanpak erkent de EU dat verschillende lidstaten specifieke uitdagingen hebben bij het verminderen van emissies in verschillende sectoren.

‘We weten waarom we dit doen – om economische, veiligheids- en geopolitieke redenen,’ verklaarde Klimaatcommissaris Wopke Hoekstra. ‘En we hebben een pragmatische aanpak voor hoe we dit laten werken – 3 impactvolle flexibiliteiten, een sterke faciliterende omgeving en een Clean Industrial Deal.’

Volgende stappen
Het voorstel van de Commissie voor een klimaatdoelstelling voor 2040 wordt nu voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad voor bespreking en goedkeuring volgens de gewone wetgevingsprocedure.

Antonio Decaro, voorzitter van de Commissie Milieu, Klimaat en Voedselveiligheid van het Europees Parlement, reageerde positief: ‘Ik verwelkom het voorstel van de Europese Commissie om een bindende doelstelling voor 2040 voor de vermindering van broeikasgasemissies van 90 procent ten opzichte van 1990 vast te stellen. Dit is een cruciale keuze die niet langer kan worden uitgesteld.’

Hij waarschuwde echter ook: ‘Flexibiliteit mag geen achterdeur worden voor deregulering. Elke wijziging van de vastgestelde doelstelling voor 2040 moet afhankelijk worden gesteld van het respecteren van wetenschappelijke rigiditeit en het waarborgen van sociale rechtvaardigheid.’