Energie Management Congres: ‘Iets wat complex is, zo simpel mogelijk maken’

VDH Solar verwelkomde in Hazerswoude-Dorp zo’n 150 installateurs op de tweede editie van zijn jaarlijkse Innovatiedag. Een nieuw onderdeel tijdens het evenement was het Energie Management Congres.

Van optie naar noodzaak
Tijdens de presentaties van het congres werd duidelijk dat energieopslag steeds minder een optie en steeds meer een noodzaak wordt. Dagvoorzitter Bart Van den Bosch legde nog maar eens uit hoe de markt momenteel evolueert: ‘Enerzijds bepaalt de financiële aantrekkelijkheid hoe snel mensen batterijen gaan adopteren, maar anderzijds is het voor veel klanten inmiddels pure noodzaak – ze kunnen hun bedrijfsprocessen door het volle stroomnet simpelweg niet meer draaien zonder betrouwbare energieopslag.’

Van den Bosch benadrukte de groeiende complexiteit van energiemanagement. ‘Vroeger was het relatief eenvoudig: wat zonnepanelen installeren en klaar. Nu heb je te maken met netaansluitingen, omvormers, batterijsystemen, energiemanagementsystemen en mogelijk nog biogas of andere bronnen. Het wordt steeds minder vrijblijvend. Als de batterij uitvalt, kan een bedrijf niet meer zeggen: “Sorry, vandaag gaat het even niet”.’

Veiligheidsuitdagingen
Schade-expert Maick Arendsen van Lengkeek besprak de kritische veiligheidsaspecten van batterij-installaties. ‘Wij houden ons bezig met het vaststellen van schades wanneer installaties niet naar behoren functioneren en wat we vaak zien is dat er onvoldoende aandacht is voor veiligheidsafstanden en ventilatie.’

Het grootste probleem dat Arendsen in de praktijk tegenkomt is de ‘verzameldrang’. ‘Bij grote energieopslagsystemen plaatsen we netjes veiligheidsbarrières. Maar bij kleinere installaties zoals thuisbatterijen zien we dat mensen van alles ertegenaan zetten – fietsen, scooters, grof vuil, papier. Dit belemmert de ventilatie en vergroot het veiligheidsrisico. Een batterij moet minimaal 85 centimeter vluchtruimte hebben. Probeer maar eens met een lat van 85 centimeter door je schuur te lopen – na 3 meter zul je overal tegenaan stoten omdat ruimte nu eenmaal schaars is.’

Buiten en afstand
Arendsen wees op de in zijn ogen nog gebrekkige regelgeving voor kleinere systemen: ‘Voor thuisbatterijen onder de 20 kilowattuur is er eigenlijk weinig geregeld. Dit zorgt voor een grijs gebied waar risico’s kunnen ontstaan.’ Hij vergeleek een thuisbatterij met een Tesla: ‘Eigenlijk zet je gewoon een auto in je woonkamer. Vroeger zeiden we altijd: plaats het risico buiten. Als verzekeraar en schade-expert adviseren we: liever buiten dan binnen. Waarom? Omdat het risico dan buiten de deur is. Maar dat is niet altijd mogelijk bij batterijsystemen, bijvoorbeeld vanwege ruimtegebrek of omdat bepaalde systemen niet zomaar buiten kunnen staan.’

Ook voor zakelijke toepassingen benadrukt Arendsen het belang van afstand: ‘In het bouwbesluit wordt 10 meter afstand als voldoende beschouwd. Maar we moeten ook kijken naar de hoogte van gebouwen en de mogelijke stralingswarmte bij brand. Bij een gebouwhoogte van 2 tot 3 meter gaat de brand er mogelijk overheen, maar bij 6 meter hoogte krijg je directe hittestraling op de gevel, ook als een batterij op 10 meter afstand staat.’

Voor grotere commerciële installaties verwees de schade-expert naar de PGS-37-richtlijn. ‘De verwachting is dat deze richtlijnen vanaf januari 2026 wettelijk verplicht worden via de Omgevingswet. Dit betekent dat systemen die nu geïnstalleerd worden, mogelijk retroactief aangepast moeten worden om aan de toekomstige normen te voldoen.’

Energiehandel en monitoring
Een vertegenwoordiger van Covolt demonstreerde hoe hun monitoringsystemen meerwaarde creëren voor klanten. Het bedrijf beheert en optimaliseert zakelijke energiestromen door onder meer batterijen, laadpalen en zonnepanelen slim aan te sturen met behulp van de Covolt-stuurbox en bijbehorend energiemanagementsysteem (ems). ‘Onze klanten kunnen precies zien hoe hun systeem presteert en wat de financiële voordelen zijn’, aldus accountmanager Joris van der Heijden. ‘Bij energiehandel met batterijen is het in feite een spel van laden en ontladen. Wanneer de energieprijs boven een bepaalde drempelwaarde komt, ontlaadt de batterij. Bij lagere prijzen laden we op. Het verschil tussen de prijs waartegen je laadt en ontlaadt, noemen we de spread – dat is je verdienmodel.’

Het klantendashboard wordt volgens Van der Heijden continu doorontwikkeld. ‘We proberen iets wat complex is zo simpel mogelijk te maken, wat altijd een uitdaging blijft. Onze klanten, vaak agrarische of logistieke bedrijven, willen niet te veel tijd besteden aan energiemanagement maar wel inzicht hebben in de prestaties en kosten.’

Congestiediensten
Jochem de Bie, senior accountmanager, benadrukte de groeiende rol van batterijen in congestiemanagement: ‘We kunnen als congestieserviceprovider (csp) met onze stuurbox ook congestiediensten aanbieden. Als een klant in een regio zit waar het stroomnet vol is, kunnen wij ervoor zorgen dat het systeem op bepaalde momenten minder afneemt of teruglevert. De klant krijgt daar natuurlijk een flexibiliteitsvergoeding voor.’

Van der Heijden spreekt van een toenemende complexiteit door de grote hoeveelheid energiemarkten waaraan met energieopslagsystemen deelgenomen kan worden. ‘Alle energiemarkten hebben echter 1 ding gemeen: ze zijn ontstaan omdat energie in balans moet zijn. Als één markt een probleem creëert, wordt dat weer opgevangen door een andere. Het staat nooit stil. Er komen ook steeds nieuwe energiemarkten bij, zoals binnenkort voor blindvermogen, wat weer nieuwe uitdagingen én kansen biedt.’

Een van de zaken waar Van der Heijden ongekend trots op is, is het trackrecord van Covolt voor onbalanshandel met batterijen. ‘Onze nauwkeurigheid ligt rond de 96 procent. Voor klanten met een energiecontract dat afrekent op onbalans is dit zeer waardevol. Bij een standaard EPEX-contract uurprijzen koop je het onbalansrisico af tegen een premie van ongeveer 20 tot 30 euro per megawattuur, ofwel 2 à 3 cent per kilowattuur. Doordat de uurprijzen bij veel zon steeds vaker negatief zijn, zien we een toenemende vraag naar onbalanscontracten.’

Bestaande groepenkast
Van den Bosch, niet alleen dagvoorzitter maar zelf ook spreker, benadrukte in zijn eigen presentatie het belang van veiligheid. Een belangrijk aandachtspunt is in dat kader de technische integratie van batterijsystemen in bestaande installaties.

‘Veel installateurs denken: ik sluit die batterij gewoon aan op de bestaande groepenkast. Maar realiseer je dat je daarmee verantwoordelijk wordt voor het hele systeem’, waarschuwde Van den Bosch, die uitlegde dat bij aanpassingen aan de groepenkast de installateur effectief een fabrikant wordt: ‘Als je ook maar 1 aanpassing doet, moet je kunnen aantonen dat het hele systeem nog steeds voldoet aan de NEN 96439-norm. Dit brengt nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee die veel installateurs nog onderschatten.’

2026
De Innovatiedag werd afgesloten met een presentatie van Robert Doornbos over batterijtechnologie in de Formule 1 en een netwerkborrel die plaatsvond, waar de 20 deelnemende fabrikanten en leveranciers hun nieuwste producten en diensten presenteerden aan de aanwezige installateurs.

‘De overweldigende reacties van zowel installateurs als leveranciers hebben ons doen besluiten om de Innovatiedag ook volgend jaar terug te laten keren’, aldus chief executive officer Miranda Nouwen van VDH Solar. ‘Volgend jaar verwelkomen we de sector graag weer voor de derde editie, waar we de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van energieopslag en slim energiemanagement zullen presenteren. Het belooft weer een dag vol activiteiten en noviteiten te worden. De snelheid waarmee de batterijtechnologie evolueert, vraagt om regelmatige kennisuitwisseling en onze Innovatiedag blijkt hiervoor het perfecte platform te zijn.’