Warmteopslag in Nederland: ‘Techniek is er al, marktontwikkeling noodzaak’

Geerts is directeur van HoCoSto. Met zijn bedrijf richt hij zich met name op de implementatie van warmteopslagsystemen voor bedrijven met een flinke thermische vraag, zoals kantoren, zwembaden, sportverenigingen en wellnesscentra.

Gigajoule
‘Onze systemen hebben vermogens van 200 tot meer dan 2 megawattuur, met opslagcapaciteiten tot 200 megawattuur’, aldus Geerts. ‘Het opslagmedium is water, dat tot 95 graden Celsius verwarmd kan worden. Bedrijven vinden onze oplossingen interessant om te verduurzamen, de kosten per gigajoule zo laag mogelijk te houden en te ontkomen aan netcongestieproblematiek door meer flexibiliteit te creëren. Ze combineren onze opslagsystemen vaak met een warmtepomp en soms ook met zonthermie als warmtebron.’

Door het dak
Met steeds meer wind en zon in de energiemix wordt de businesscase van de warmteopslagsystemen van HoCoSto steeds beter. De productie van die opwektechnieken is immers tijdgebonden. Daardoor fluctueren de stroomprijzen steeds sterker. ‘Die volatiliteit kan worden ondervangen door energie in warmte om te zetten wanneer de tarieven laag zijn, en die weer te gebruiken als de stroomprijzen door het dak gaan’, aldus Geerts. ‘Dat is een belangrijke reden voor de toenemende vraag, maar we hebben het over een markt in opkomst.’

Mooie stap
Geerts is naast zijn day job actief als lid van de raad van advies van branchevereniging Energy Storage NL (ESNL). Daar richt hij zich met name op de markt voor warmteopslag, waarbij 3 categorieën worden onderscheiden. Naast de bedrijvenmarkt waarop hij zich met HoCoSto richt, betreft dit oplossingen voor de industrie en consumenten. Bij die laatste ligt de focus op meer zelfverbruik van zonnestroom, vertelt Geerts. Door overproductie in warmte vast te leggen in een goed geïsoleerd boilervat en met slimme aansturing – bijvoorbeeld via een warmtepomp – kan daarin een mooie stap worden gezet.

Regelgeving en normering
‘Momenteel is dat echter vooral nog praktijk bij mensen die dat kunnen betalen’, stelt Geerts. ‘Voor grootschalige uitrol van dit soort technologie is het van belang dat deze vorm van warmteopslag beter wordt vastgelegd in regelgeving en normering, in het bijzonder ten aanzien van de energieprestatie van woningen. Dat is dan ook een van de zaken waar wij ons voor inzetten bij ESNL. Dat geldt overigens ook voor de thuisbatterij, hoewel een 1-op-1 vergelijking niet op zijn plaats is. Opslag in warmte heeft een veel lagere CO₂-footprint en is veel goedkoper.’

Investeringshorizon
Ook in de industrie wordt warmteopslag nog niet omarmd als een mainstreamtechnologie, vertelt Geerts. Dat heeft volgens hem met name te maken met het vestigingsklimaat in Nederland: de hoge energieprijzen, hoge nettarieven en congestieproblematiek. Daardoor hebben bedrijven een korte investeringshorizon. Dat maakt verduurzaming tot een lastige zaak, temeer omdat die weg doorgaans via elektrificatie wordt bewandeld.

Lastig
Geerts: ‘Elektrificatie is duur. Dat wordt ook bewezen door het feit dat heel wat bedrijven die een e-boiler hebben aangeschaft, daar vaak geen gebruik van maken. Warmteopslag is vanuit dat perspectief een mooie aanvullende maatregel, bijvoorbeeld om peak shaving toe te passen, de aansluitcapaciteit te beperken en netkosten te drukken. Er zijn vele systemen verkrijgbaar, ook waarin hoge temperaturen kunnen worden vastgelegd – 400 tot zelfs 1.300 graden Celsius. Maar als je slechts een paar jaar in de toekomst durft te kijken, is het lastig om daarin te investeren.’

Groeiende markt
Warmteopslag is van grote waarde voor de energietransitie, benadrukt Geerts. De voordelen voor consumenten, bedrijven en industriële partijen zijn volgens hem evident. De marktkansen zijn dan ook groot, en hij ziet veel bedrijven instappen. Innovatie is daarbij geen hot issue, zo stelt hij. ‘Er zijn al heel veel technieken beschikbaar die volwassen oplossingen bieden voor diverse toepassingen. Die bedrijven moeten zich ontwikkelen, groeien en opschalen, wat voor enige vertraging in de uitrol zorgt. Maar het grote issue is dat de markt er nog niet klaar voor is. Die moet dus worden ontwikkeld – onder meer door meer bekendheid rondom warmteopslag te creëren, maar vooral middels passende beleidsmatige keuzes van de Nederlandse overheid.’