Groene Vrienden: ‘Verantwoordelijke thuisbatterij-transitie is een zaak van ons allemaal’

Hoe ontstond Groene Vrienden?
‘Ik ontmoette Iliass Najja bij Essent waar we ons bezighielden met de uitrol van verduurzamende maatregelen. Het gevoel ging er een beetje af, dat van pionieren, het gewoon goed en vriendelijk doen – er werd steeds meer uitbesteed. Het was tijd om voor onszelf te beginnen. We richtten Groene Vrienden zo’n 3 jaar geleden op.’

Het kon toen niet op in de zonnepaneelmarkt…
‘Installateurs konden het werk in het consumentensegment nauwelijks bijhouden. Levertijden van 4 tot 6 maanden waren normaal. Bij ons was dat 4 tot 6 weken, maar een half jaar na onze start was dat ook zo bij Groene Vrienden. In 2023 kantelde de markt echter rigoureus. De vraag nam enorm af, de concurrentie werd op prijs uitgevochten.’

Wat betekende dat voor Groene Vrienden…
‘We startten met het installeren van zonnepanelen voor familie, vrienden en bekenden. Inmiddels hebben we een team van zo’n 30 mensen. Onze inzet is breed. We doen pv, isolatie, warmtepompen, laadpalen voor elektrische auto’s en thuisbatterijen. We verkopen tevens onze eigen energiecontracten. Hoewel we de vraag naar zonnepanelen bij consumenten nu weer flink zien aantrekken, zijn die laatste corebusiness geworden, wat nooit de bedoeling was.’

Dat is een recente ontwikkeling?
‘Het begon een dikke 2 jaar geleden. We realiseerden een flinke pv-installatie bij een huishouden in Limburg; 42 zonnepanelen. Toen kwam de vraag of we er ook een batterij bij konden plaatsen. “Geef ons 2 maanden om erin te duiken”, was ons antwoord. Na installatie bleek de toegevoegde waarde flink. Dit was ook handel, zo beseften wij. We ontwikkelden een eigen energiemanagementsysteem (ems) en werden tevens energieleverancier zodat we onze beloftes waar kunnen maken, klanten bijvoorbeeld niet worden geconfronteerd met onverwachte teruglopende terugleververgoedingen.’

Hoe belangrijk is de thuisbatterij voor jullie?
‘Die eerste klant was een early adopter, iemand die eerlijk gezegd het geld kon missen. Wij hebben sindsdien veel geleerd, over hoe het allemaal werkt en waar de voordelen liggen. We hebben momenteel een installed base van zo’n 500 tot 600 stuks – verifieerbaar wel te verstaan… In de directe pijplijn zitten nog eens 200 tot 300 exemplaren. Thuisbatterijen en ons ems zijn nu goed voor zo’n 90 procent van onze omzet, de rest is grotendeels zonnepanelen, wij beschouwen laadpalen bijvoorbeeld als een upsell.’

Hoe snel gaat het nu met de thuisbatterij?
‘2024 was een jaar van aftasten. We hadden vele informele gesprekken met geïnteresseerden. Die konden enkele weken later leiden tot een opdracht, vaker niet dan wel. Nu zie je dat mensen beter weten waar ze het over hebben en wat ze willen. Het aankoopproces is korter. Momenteel krijgen we dagelijks zo’n 170 aanvragen binnen. De conversie is nog laag. Ons doel is eind dit jaar op een totaal van 2.500 thuisbatterijen te zitten. Het gaat dus hard.’

Er gaan vele verhalen rond over geld verdienen met een thuisbatterjj…
‘In Nederland hebben we er een handje van om dat centraal te stellen, niet anders dan bij zonnepanelen bijvoorbeeld. Er wordt op dat vlak van alles geroepen en beloofd aangaande de thuisbatterij. Wij zijn echter zeer terughoudend in onze adviserende rol, informeren klanten maximaal, maar het is aan hen om de keuze te maken.’

Zelfconsumptie is geen verdienmodel…
‘Zet je alleen daarop in, dan heb je het vaak over een terugverdientijd van 15 jaar of meer. Doe je daarnaast een beetje energiehandel op de EPEX en/of neem je wat deel aan de onbalansmarkt, dan hebben we het doorgaans over 8 tot 10 jaar. Wil je er het maximale uithalen dan zet je vol in op onbalans. Maar wie beweert dat je de investering er daarmee binnen 4 jaar uit hebt, vertelt onzin. Wij zeggen waar het op staat.’

En dat is?
‘Je kunt allerhande rekenmodellen loslaten op de verdiensten met een thuisbatterij. Die kunnen positief of negatief uitvallen. Maar het verleden heeft veelvuldig uitgewezen dat de theorie altijd anders is dan de praktijk. Mijn advies is jezelf niet rijk te rekenen maar vooral te kijken naar wat je wilt. Focus je daarbij niet alleen op jezelf, dat is wat egoïstisch. We hebben een energietransitie te realiseren. Massaal gaan inzetten op geld verdienen op de onbalansmarkt met thuisbatterijen helpt daar niet bij, het kan bijdragen aan netcongestie.’

Jullie advies is?
‘Wij zien 3 stations in de energietransitie van huishoudens. Het eerste, het plaatsen van zonnepanelen, zijn we al gepasseerd. Die zijn in groten getale uitgerold. Veel van wat we nu doen, is het upgraden van bestaande installaties, bijplaatsen of vernieuwing. Het volgende station, waar we nu op afkoersen, is het binnenhouden van de zonnestroom die je produceert, bijvoorbeeld met behulp van een batterij. Dat is goed voor de energierekening en het voorkomt overbelasting van het stroomnet, en dat is een collectief belang.’

Het derde station is?
‘Systeemdenken. In Vlaanderen zijn ze wat dat betreft al verder dan wij. Daar is bijvoorbeeld een capaciteitstarief ingevoerd; hoe meer stroom je afneemt en daarmee het net belast, hoe meer transportkosten je betaalt aan de netbeheerder. Dat gaat ook hier komen. Met zonnepanelen en een thuisbatterij, goed op elkaar afgestemd, kun je die kosten voorkomen, net zoals terugleverkosten die door energieleveranciers in rekening worden gebracht.’

Wat is de motivatie van consumenten die bij jullie aankloppen voor een thuisbatterij?
‘Die verandert sterk momenteel. Het zijn onzekere tijden. Mensen maken zich zorgen over hun energievoorziening. Nederland heeft duidelijke energietransitiedoelen, voor 2030 en 2050. Steeds meer wind en zon in het energiesysteem heeft echter gevolgen. De opwek is volatiel en het afstemmen van aanbod en vraag is een uitdaging. De leverzekerheid van vandaag is niet die van morgen. Daarnaast nemen de geopolitieke spanningen toe. Er dreigt bijvoorbeeld gevaar vanuit Rusland, in de vorm van cyberaanvallen op ons energiesysteem. Kijk naar wat er vorige week in Spanje en Portugal gebeurde, een enorme black-out. Wat de oorzaak ook is, mensen staan daarbij stil, en dat is ook heel goed.’

Mensen willen een noodstroomvoorziening?
‘Dat is niet de belangrijkste reden voor het aanschaffen van een thuisbatterjj, maar wel steeds vaker een belangrijke reden. Het is zaak dat installateurs zich dat allemaal realiseren. Wat drijft hun klanten, wat willen ze nu exact, wat willen we met ons allen? Thuisbatterijen naar de markt pushen op verdienmodellen is niet bepaald het goede voorbeeld geven. We moeten eenzijdig denken loslaten en collectief inzetten op een verantwoorde batterijentransitie.’

Die is nu losgebarsten?
‘Dit is het jaar dat installateurs die dat nog niet hebben gedaan in actie moeten komen, bijvoorbeeld zorgen dat ze de nodige kennis ontwikkelen, mensen opleiden en aantrekken en een goed en eerlijk verhaal kunnen vertellen. In 2026, het laatste jaar waarin er gesaldeerd mag worden, gaat het echt los met de thuisbatterjj. Mis die boot niet.’