Klimaatfonds reserveert miljoenen voor normeren slimme thuisbatterijen en omvormers zonnepanelen

Waar minister Hermans nu het ontwerp-Meerjarenprogramma 2026 van het Klimaatfonds heeft gepresenteerd, wordt op Prinsjesdag de definitieve versie gepresenteerd. Pas dan wordt ook definitief duidelijk of voor de voorgenomen maatregelen ook daadwerkelijk budget beschikbaar wordt gesteld.

Meerdere aanpassingen
Het Klimaatfonds onderging de afgelopen jaren meerdere aanpassingen. Volgens het coalitieakkoord van kabinet Rutte IV bevatte het fonds bij aanvang 35 miljard euro. Na toevoeging van middelen voor kernenergie – te weten 9,5 miljard euro – en bezuinigingen op groene waterstof en batterijen van 1,2 miljard euro onder het kabinet-Schoof, volgt nu een nieuwe herziening met een overheveling van 3 miljard euro en een korting van 600 miljoen euro voor de dekking van de Voorjaarsnota 2025.

Opvallend is verder dat de eerdere maatregel ‘batterijverplichting bij zonneparken’ is vervallen. De 62,5 miljoen euro die hiervoor was gereserveerd, vloeit terug naar het Klimaatfonds.

Flexibel elektriciteitscontract
Dat teruggevloeide geld wordt gebruikt voor een nieuwe maatregel: industrial Demand Side Response (iDSR), oftewel industriële vraagrespons. Er wordt voor deze maatregel 198,9 miljoen euro gereserveerd, waarbij industriële partijen gestimuleerd worden om flexibiliteit te creëren aan de vraagkant van het elektriciteitssysteem. Dat moet leiden tot een efficiëntere benutting van het stroomnet.

‘We zorgen dat we niet te veel subsidie geven’, aldus minister Hermans over de inzet van het Klimaatfonds. De financiering voor iDSR zal bestaan uit subsidies voor kennisontwikkeling en kapitaalinvesteringen. Bedrijven kunnen subsidie krijgen voor flexibiliteitsscans, het ontwerpen van procesflexibiliteit en het realiseren van de benodigde aanpassingen. Aan deze subsidie wordt de voorwaarde verbonden dat de ontvanger een flexibel elektriciteitscontract heeft, wat de doelmatigheid van de subsidie moet verhogen.

Het geld is bedoeld voor een combinatie van subsidies voor kennisontwikkeling en een investeringssubsidie voor het realiseren van flexibiliteit. In totaal zou met de bijna 199 miljoen euro 425 tot 1.700 megawatt flexibiliteit moeten worden.

Slimme apparaten
Een van de andere nieuwe maatregelen in het ontwerp-Meerjarenprogramma 2026 van het Klimaatfonds is de toekenning van 12 miljoen euro voor het normeren en stimuleren van slimme energie-intensieve apparaten. Deze maatregel richt zich op het standaardiseren van slimme apparaten en het vergroten van bewustzijn over flexibel elektriciteitsverbruik bij huishoudens. Door huishoudelijke apparaten slim te maken, kunnen consumenten profiteren van schommelende elektriciteitsprijzen en tegelijkertijd netcongestie verminderen.

Uit de onderliggende ‘fiche’ waarin de ambtenaren van het ministerie de maatregel beschrijven, blijkt dat de maatregel bestaat uit meerdere onderdelen. Zo krijgt de NEN opdracht om een nationaal normenstelsel voor slimme apparaten vorm te geven dat in het derde kwartaal van 2026 klaar zou moeten zijn. Onder die apparaten vallen omvormers van zonnepanelen, maar bijvoorbeeld ook thuisbatterijen.

Internationaal normtraject
Daarnaast krijgt het normalisatie-instituut als de maatregel doorgaat opdracht voor het opzetten van een internationaal normtraject om Europese regels voor slimme apparaten te harmoniseren en daarin de internationale voortrekkersrol van Nederland te borgen.

Verder moet er een innovatiesubsidie komen die marktpartijen in staat stelt de interoperabiliteit van apparaten van verschillende fabrikanten te vergroten via open communicatieprotocollen. Tot slot moet er een grote communicatiecampagne komen voor het vergroten van bewustzijn bij consumenten over het belang van flexibel elektriciteitsverbruik en moeten experimenten met netbeheerders opgeschaald worden.