‘Geef zonne-energie en uitbreiding stroomnet vrijstelling voor stikstofregels’

Daarvoor pleit de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie (NVDE) na een inventarisatie waaruit blijkt dat de strenge stikstofregels driekwart van de bedrijven die werken aan duurzame- energieprojecten belemmeren, maar ook de uitbreiding van het elektriciteitsnet vertragen.

Duizenden projecten
‘De uitstoot van stikstof tijdens de bouw is een fractie van de uitstoot die deze projecten tijdens hun levensduur vermijden,’ stelt Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE. ‘Dus geef duurzame energie de kans om mee te helpen om Nederland van het stikstofslot te halen.’

Vele duizenden energieprojecten worden volgens Van der Gaag geraakt. Bijna allemaal lopen ze vertraging op. Een derde van de bedrijven geeft aan dat projecten zelfs worden stilgelegd. De kosten worden in de helft van de gevallen hoger. Ook bij projecten ter versterking van het elektriciteitsnet zit veel ‘stikstofpijn’, terwijl deze juist een randvoorwaarde zijn voor ontwikkelingen in de hele samenleving.

Eigen broek ophouden
‘Laat de energietransitie en de verzwaring van energienetten volop doorgaan’, stelt Van der Gaag. ‘Dan kunnen nieuwe woonwijken weer aangesloten worden op het net, kunnen bedrijven uitbreiden en kan emissieloos vervoer doorgroeien. Bovendien ontstaan nieuwe verdienmodellen voor boeren, die schone energie kunnen gaan oogsten, bijvoorbeeld groen gas. Dan kunnen we binnen de EU meer en meer onze eigen broek ophouden wat betreft energie. Dat is geen overbodige luxe in de huidige internationale chaos. Ook blijft de energierekening voor burgers en bedrijven stabiel en betaalbaar. Laten we er daarom voor zorgen dat de stikstofregels geen spaken in het wiel steken.’

De Nederlandse netbeheerders vragen al sinds de zomer van 2023 om voorrang bij het verdelen van stikstofruimte en herhaalden die oproep afgelopen maand.

Intern salderen
In december sprak de Raad van State uit dat ‘intern salderen’ – het tegen elkaar wegstrepen van stikstof-mee- en tegenvallers binnen een project – voortaan vergunningplichtig is en scherpte hij de motiveringseisen aan. Het stof van deze uitspraak moet nog neerdalen, maar 70 procent van de bedrijven schat in dat het hierdoor veel complexer wordt om duurzame-energieprojecten van de grond te krijgen.

Er zijn volgens de NVDE forse investeringskosten gemoeid met deze projecten die door stikstofbelemmeringen niet doorgaan. Bedrijven spreken over tientallen of honderden miljoenen euro’s per bedrijf, en die investeringen loopt Nederland nu mis. De NVDE roept op tot een vrijstelling van stikstofregels voor duurzame-energie(infra)projecten. Van der Gaag: ‘Dat is niet meer dan logisch omdat de uitstoot tijdens de bouw te verwaarlozen is, ten opzichte van de reductie van stikstof tijdens de levensduur van projecten. Ook moeten energie(infra)projecten voorrang krijgen in de verdeling van de stikstofdepositieruimte bij de stikstofbanken.