Verplichting van zonnepanelen: wat zijn de lessen uit Europa?

De eerste lidstaten hebben de Europese richtlijn inmiddels verankerd in nationale wetgeving. Wat kunnen België en Nederland hiervan leren? ‘Zie de verplichting vooral als een kans en maak regels voor slimme, flexibele zonnedaken’, stelt Jan Osenberg, hoofd Systeemintegratie bij koepelorganisatie SolarPower Europe.

Met de vierde versie van de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) – wil de Europese Unie de energie-efficiëntie van gebouwen verbeteren en het energieverbruik laten dalen. Ook de verplichting van zonnepanelen is hier onderdeel van. Wat is de huidige status?

Osenberg: ‘De herziene EPBD werd inmiddels bijna 1 jaar geleden aangenomen en de EU-lidstaten moeten voor mei 2026 de Europese richtlijn omzetten in nationale wetgeving.’

Er zijn verschillende landen die al vergevorderd zijn met de implementatie van de zonnepaneelverplichting. Welke landen zijn al vergevorderd?

Osenberg: ‘Duitsland – en dan met name de deelstaat Baden-Württemberg – en Frankrijk waren de eerste landen die zich richtten op het verplichten van zonnepanelen voor niet-residentiële gebouwen. In Frankrijk is er bijvoorbeeld de verplichting om zonnecarports te installeren op parkeerplaatsen. In Duitsland is inmiddels in meer dan de helft van 16 deelstaten een “zonnestandaard” geïmplementeerd voor nieuwe en gerenoveerde gebouwen, die soms in de komende jaren van kracht worden. Voor Italië geldt hetzelfde. In Zwitserland heeft het kanton Basel-Stadt de verplichting om in 2035 ieder gebouw van zonnepanelen te voorzien.’

Wat zijn de lessen die jullie trekken op basis van de ervaring van deze koplopers?

‘De lessen zijn talrijk. Gebouwen met een hoog energieverbruik moeten bijvoorbeeld strengere verplichtingen hebben. Daarnaast moeten uitzonderingen op de verplichting beperkt blijven en zeer gedetailleerd zijn, bijvoorbeeld voor plaatsen die regelmatig in de schaduw liggen. En als gebouwen worden vrijgesteld van de verplichting, moet dit worden gecompenseerd door de installatie van of bijdragen aan een zonnepaneelinstallatie in de buurt. Een solar standaard moet ons inziens ook worden gekoppeld aan de ontwikkeling van slimme netwerken om de systeemintegratie van zonne-energie te vergemakkelijken. Verder is het raadzaam om bepalingen op te nemen voor “businesscase-killers”, zoals de beschikbaarheid van een aansluiting op het elektriciteitsnet, de verzekerbaarheid van het gebouw et cetera.’

Lees het volledige artikel hieronder in de maart 2025-editie van Solar Magazine.