Zakelijke batterij niet meer weg te denken – ‘De markt wordt razendsnel volwassen’

Jij hebt je sporen verdiend in de Nederlandse zonnepaneelsector…
‘Ik richtte KiesZon op in 2009, samen met Gideon Overwater. Dat groeide uit tot een van de grote Nederlandse ontwikkelaars van pv-projecten, met name op daken van distributiecentra. We waren een van de eerste verticaal geïntegreerde partijen; deden alles van engineering, financiering, projectbegeleiding tot en met onderhoud en beheer. In 2016 verkochten we het bedrijf aan GreenChoice en gingen verder met PVO, de groothandel die we eerder hadden opgestart. In 2019 begonnen we met Watts In Store, waarmee we ons op zakelijke energieopslagsystemen richten.’

Jullie liepen daarmee vooruit op de markt?
‘De volgende stap in de energietransitie wordt opslag. We wisten niet wanneer die zou worden gezet, maar wel dat het ging gebeuren. Als die loskomt zitten we goed, zo wisten we uit ervaring. Better be prepared, dat was het motto.’

Wat is de focus van Watts In Store?
‘Die ligt wederom op grote zakelijke klanten, met name logistieke vastgoedpartijen en/of de huurders daarvan. Zij staan voor een uitdagende energieopgave, bijvoorbeeld wat betreft de transitie naar elektrisch rijden, waar natuurlijk niet iedereen op zit te wachten maar waar wel op wordt gestuurd in de regelgeving. Wij kunnen hen daarbij helpen als spin in het web.’

Wat is de propositie?
‘We richten ons op partijen die met een grote aansluiting te maken hebben met het use-it-or-lose-it-beleid van netbeheerders. Door een batterij te plaatsen en die in te zetten voor energiehandel hoeven ze die niet te verliezen terwijl ze geld verdienen. Zo behouden de eigenaren van het vastgoed of huurders ook de mogelijkheid van meer flexibiliteit in de toekomst. Maar dat is niet onze grootste klantgroep.’

Wat is die dan wel?
‘Ontwikkelaars die een nieuw distributiecentrum willen realiseren of bestaande bedrijven die kampen met netcongestie, bijvoorbeeld vanwege nieuwe ontwikkelingen zoals laadinfra of zonnepanelen, maar een te kleine netaansluiting hebben om die door te voeren. Met behulp van batterijen kan dat doorgaans wel. Wij nemen daarbij alles uit handen. Dat begint met het inventariseren van de energieambitie en de mogelijkheden, welk type en welke grootte batterij daar dan bijvoorbeeld bij past en een rentabiliteitsonderzoek. Wij kunnen ook de financiering uit handen nemen.’

De volgende stappen zijn?
‘Onze AC-ingenieurs onderzoeken onder andere hoe het opslagsysteem het beste kan worden aangesloten, wat allemaal met elkaar moet communiceren en waar de batterij het beste geplaatst kan worden. De volgende fase is de bouw, de realisatie van de hardware en het batterij- en energiemanagementsysteem. Daarna volgt het onderhoud en de exploitatie. Bij dat alles opereren we onafhankelijk, van energiemaatschappijen, aggregators en ems-partijen bijvoorbeeld. Zo kunnen we een maatpak leveren, toegesneden op een specifieke opgave van een bedrijf.’

Hoe complex is dit?
‘De batterijenmarkt is geen confectiebusiness, heel anders dan die van zonnepanelen bijvoorbeeld. Daar hebben wij ons in het begin best op verkeken, zo mag je gerust weten. Een batterij is, als we het niet over sec energiehandel hebben, altijd onderdeel van een volledig systeem, bijvoorbeeld bestaande uit pv, een laadplein en het energiesysteem binnen een gebouw. Dat maakt het complex, evenals de keuze voor bepaalde technologieën en de aansluiting. Om er het maximale uit te halen, moet je onder andere over de juiste kennis van energiemarkten beschikken. Daarnaast blijkt het lastig om goede rendementsprognoses over de levensduur te doen, bijvoorbeeld vanwege veranderende energiemarkten, wat de financiering uitdagend maakt en projecten spannend.’

Desalniettemin is de uitrol van de zakelijke batterij op grote schaal aan de gang…
‘Er is een groei ingezet. Dat zie je ook op allerhande internationale beurzen. Grote partijen die zich traditioneel op pv focusten, maken een shift naar energieopslag. Dan weet je dat er iets aan de hand is. Vanuit de markt zijn er ook heel veel vragen naar de mogelijkheden en toegevoegde waarde van batterijen, ook in het segment waar wij ons op richten is iedereen ermee bezig. Maar er moeten ook kanttekeningen worden geplaatst.’

Welke kanttekeningen?
‘Er zijn heel veel partijen met batterijen in de weer. Solarteurs richten zich bijvoorbeeld gebruikelijk op systemen tot zo’n 100 kilowatt. Grote installateurs brengen ook grotere batterijen naar de zakelijke markt. Daarnaast heb je de netbeheer-gerelateerde spelers met de focus op enorme standalone systemen. Vervolgens zijn er de batterijspecialisten zoals wij. Batterijprojecten hebben echter een lange aanlooptijd. De markt komt pas het laatste half jaar daadwerkelijk los wat betreft realisatie. Er zijn echt nog geen partijen die al grote aantallen batterijen hebben weggezet.’

Hier valt een vergelijking te maken met de ontwikkeling van de zonnepaneelmarkt…
‘Die had ook een lange aanlooptijd, de uitrol van grootschalige zonne-energie nam pas echt een vlucht vanaf 2014 of zo, na een aanloop van jaren. Het duurde ook lang voordat die op niveau kwam wat betreft kwaliteit en veiligheid. Met batterijen gaat het echter allemaal veel sneller. Iedere nieuwe markt waar geld te verdienen valt, trekt nieuwkomers en cowboys. Maar ik denk, ook van- wege de grotere complexiteit van batterijprojecten, dat we over 1 à 2 jaar al kunnen spreken over een volwassen markt.’

Welke tips heb jij voor bedrijven die de aanschaf van een batterij overwegen?
‘Onderschat de complexiteit niet. Denk goed na waarvoor je die wil inzetten. Zoek vervolgens naar een bedrijf dat dat het beste voor je kan regelen, ze hebben allemaal hun eigen dna, insteek en expertise. Ik zou zelf, maar dat is preken voor eigen parochie, niet voor een gefragmenteerde inkoop gaan – de batterij bij de ene partij, de installatie en sturing bij andere bijvoorbeeld – maar voor aanbieders van geïntegreerde oplossingen. Er kan veel misgaan in een batterijproject en in zo’n geval wil je niet dat leveranciers naar elkaar gaan wijzen.’

Wat is de ambitie van Watts In Store?
‘Zoveel mogelijk batterijprojecten realiseren en daarmee waarde toevoegen voor onze klanten in heel Europa. Daarbij kijken we ook naar nieuwe businessmodellen. Zo denken veel van de transportbedrijven die wij bedienen in kosten per kilometer. Het zou mooi zijn als wij op die basis energieopslagprojecten kunnen aanbieden; de kosten voor onze rekening nemen – inclusief laadinfra, zonnepanelen als die er nog niet zijn en zelfs vrachtwagens bijvoorbeeld – en vervolgens afrekenen op basis van getankte kilowatturen. Dat doen we nog niet, maar op dat punt zijn we wel bijna beland.’