Het dilemma | Groepscontracten dé oplossing voor netcongestie?

Hoe ontstond Núna Energy?
‘Het bedrijf bestaat nu zo’n 1,5 jaar. We zijn inmiddels met 8 mensen, ik werk er sinds begin dit jaar. Núna Energy komt feitelijk voort uit het probleem van overvolle stroomnetten in Nederland. Wij bieden onze klanten – bedrijven, bedrijventerreinen en gebiedsontwikkelaars – oplossingen in de vorm van individuele en collectieve schone, betaalbare en betrouwbare energiesystemen.’

Wat doen jullie precies?
‘We analyseren het probleem, meestal voortkomend uit netproblematiek, en helpen hen bij het bedenken van oplossingen. Waar wij ons in onderscheiden, is dat we een stap verder gaan en ook de realisatie en het beheer op ons kunnen nemen. Zo belanden mooie plannen niet ergens onder in een la, maar zorgen we er zelf voor dat ze gerealiseerd worden. Dat soort partijen zijn er niet veel, in ieder geval niet genoeg.’

Jullie creëren energy hubs?
‘Netcongestie zit op heel wat plekken bedrijven danig in de weg, zowel wat betreft verduurzaming als uitbreiding van de activiteiten. Het realiseren van een energy hub, een lokaal integraal flexibel energiesysteem, kan een oplossing zijn. Wij ondersteunen daarbij, zowel organisatorisch, juridisch, technisch als financieel. Als collectief kun je veel doen. De basis van zo’n ontwikkeling is vaak het afsluiten van een collectieve overeenkomst met de netbeheerder, bijvoorbeeld een capaciteitsbeperkend contract of transportovereenkomst voor de groep. Energiebesparing is altijd een logische eerste stap, gevolgd door de implementatie van de juiste hoeveelheid lokale opwek. Daarbij is flexibiliteit en sturing belangrijk, een batterij kan daarbij helpen.’

Dat alles begint met inzicht…
‘Wij ontwikkelden het Insynn-platform. Hiermee kunnen we geautomatiseerd de energieconsumptie van gebruikers uitlezen, zodat we kunnen analyseren en bepalen waar nog ruimte zit. Daarnaast kijken we naar de toekomst. Wat zijn de plannen van bedrijven en wat betekent dat voor hun energiehuishouding. Door die data bij elkaar te brengen, kunnen we aan de slag met oplossingen. Ook dit laten we landen in ons platform. We bieden bedrijven op maat gemaakte plannen van aanpak met daarin de stappen die ze kunnen zetten achter hun eigen aansluiting, maar houden daarbij ook rekening met de collectieve kansen op het terrein. Ten aanzien van gebiedsontwikkelingen is de werkwijze in principe niet veel anders, het vertrekpunt echter wel.’

Waarom?
‘Ook deze projecten lopen vaak tegen congestieproblematiek aan. Netbewuste gebiedsontwikkeling wordt dan ook de norm. Bij een woningbouwproject zijn de verbruikers huishoudens, maar onder meer ook winkels, scholen, horeca en sportverenigingen. Die moeten allemaal kunnen rekenen op een betrouwbare energievoorziening. Specifiek voor deze projecten is echter de gefaseerde uitrol over een lange doorlooptijd. Je begint met een blanco vel. Hierdoor heb je de mogelijkheid om aan de voorkant goed na te denken over het energiesysteem, bijvoorbeeld de warmte- en stroomvoorziening, laadinfra en energieopslag. Dat moet dan over langere tijd meegroeien met de gebiedsontwikkeling, wat uitdagend is.’

Núna Energy doet al veel van dit soort projecten?
‘Verschillende. Een voorbeeld betreft Utrecht, een stad waar het congestieprobleem groot is. Voor de ontwikkeling van de nieuwbouwwijk Merwedekanaalzone werd een energiebudget van 5,2 megawatt vastgelegd, gelijk aan het voorspelde piekverbruik van de woningen. Er werden afspraken gemaakt met grootverbruikers, bijvoorbeeld aangaande momenten van stroomafname, eigen opwek, opslag en slimme sturing, zodat ook zij binnen de grenzen van het net voldoende capaciteit hebben. Wij werkten onder andere aan het inzichtelijk maken van de opgave en de oplossingen – de configuratie en implementatie van een WKO-systeem - en de invulling van het groepscontract.’

In hoeverre zijn energy hubs op Nederlandse bedrijventerreinen in opkomst?
‘Het gaat nu snel is mijn indruk, op veel plekken zijn er initiatieven. Wij hebben diverse projecten in voorbereiding. Enkele zijn al ver, staan op het punt van ondertekening van het groepscontract. Op tal van locaties zitten we nog in de analysefase. Vergeet echter niet dat dit spannende ontwikkelingen zijn, het is nieuw voor bedrijven en de netbeheerders. Een groepscontract is niet altijd de heilige graal, maar een collectieve aanpak is eigenlijk altijd voordelig.’

Er zijn ook andere wegen die naar Rome leiden?
‘Denk daarbij aan cable pooling, gebruikmaken van een directe lijn met zonneparken, vraagsturing en investeringen achter de meter bij individuele bedrijven. Bovendien ligt er ook gewoon een opgave bij netbeheerders: bijvoorbeeld versnelling in het verzwaren van netinfrastructuur en het faciliteren van inpassing van batterijen in ons energiesysteem. Wat betreft dat laatste mag er best wat meer visie, duidelijkheid en daadkracht worden getoond, en die bal ligt natuurlijk ook in de hoek van de landelijke overheid.’

Wat is de ambitie van Núna Energy?
‘Doorgroeien als specialist in het realiseren van energy hubs en zo steeds meer waarde toevoegen voor ons energiesysteem. Daarbij willen we ook de exploitatie van assets op ons nemen zoals zonne-energiesystemen, windturbines, laadpleinen voor elektrische voertuigen en batterijen. Die opslagsystemen kosten bijvoorbeeld veel geld, de businesscases zijn complex. Wij kunnen daar indien gewenst als risicodragende partij in optreden. Daarnaast willen we ons Insynn-platform opschalen om snel de benodigde inzichten te verschaffen en oplossingen te genereren voor het mitigeren van netcongestie, maar ook als ondersteunende applicatie ten behoeve van het juist sturen en schakelen van energy hubs.’