Vlaamse uitrol elektrische auto: ‘Nieuwe beleidsmaatregelen gaan impuls geven’

Wat zie jij gebeuren op het gebied van elektrisch vervoer in Vlaanderen?
‘Er is de afgelopen jaren een wezenlijke versnelling ingezet voor particulieren. Zo is volgens de voorlopige cijfers het aandeel nieuw gekochte elektrische auto’s verdubbeld van 7,7 procent in 2023 naar 15,2 procent in 2024. Dit komt met name vanwege de aanschafsubsidie tot 5.000 euro. Op het gebied van elektrische bedrijfswagens valt de versnelling echter tegen.’

In welke zin?
‘Zo’n 40 procent van de nieuw ingeschreven bedrijfswagens was vorig jaar elektrisch. Dat is heel wat minder dan onze eigen voorspellingen. Wij dachten dat dit aandeel tussen de 60 en 70 procent zou liggen. Die voorspelling deden we op basis van de gunstige total cost of ownership, mede dankzij de winst die te behalen valt dankzij de fiscale aftrek en de solidariteitsbijdrage, een belasting die werkgevers betalen voor bedrijfswagens. Beide zijn heel gunstig voor elektrische auto’s ten opzichte van klassiek aangedreven auto’s.’

Waarom loopt het dan toch niet zo snel als jullie verwachtten?
‘Voor sommige bedrijven is de fiscale aftrekbaarheid minder belangrijk. Dat fiscale voordeel betreft feitelijk een aftrekpost op de vennootschapsbelasting. Wanneer je geen winst maakt, of wanneer je die belasting drukt, bijvoorbeeld door die middels andere aftrekposten sterk te verminderen of naar 0 te brengen, dan is er geen gewin meer te behalen door van fossiel naar elektrisch vervoer te gaan. Sommige bedrijven sturen ook niet op het resultaat voor de aandeelhouder, maar op de reële kosten. Daarnaast zijn er andere redenen.’

Welke?
‘Er zijn ook bedrijven die nog niet voldoende zijn voorgesorteerd op het implementeren van elektrisch vervoer, onder meer wat betreft het installeren van laadinfra. Daardoor ontstaat een vertraging in de adoptie van elektrisch vervoer. En kijken we bijvoorbeeld naar Wallonië, daar kan je geen openbaar laadpunt aanvragen en dus alleen voor je woning laden als je een eigen oprit hebt. We kennen Vlaamse bedrijven met aanzienlijke vloten die de overstap niet maken, zolang er geen oplossing is voor Waalse collega’s die een publiek laadpunt nodig hebben.’ 
Is het huidige tempo van de uitrol van elektrisch vervoer in België een probleem?
‘Niet op zich, het is een niet te stoppen ontwikkeling. Maar de sector heeft er last van. Bedrijven die rekening hielden met meer tempo en daarop hebben voorgesorteerd, ondervinden schade. Zo wordt er zwaar geïnvesteerd in snelladers langs de Vlaamse snelwegen. Dat gaat gepaard met grote investeringen. Die wil je op redelijke termijn terugverdienen en dat gaat nu langzamer dan gedacht. Daarnaast is het maatschappelijk wenselijk om mobiliteit snel te elektrificeren.’

Gaat die versnelling er komen?
‘Zeker en wel op korte termijn, onder andere vanwege diverse beleidsmaatregelen die nu worden geïmplementeerd. Zo wordt de investeringsaftrek op sommige groene investeringen verhoogd door het kabinet Van Peteghem, onder meer ten aanzien van de aanschaf van elektrische vrachtwagens en laadinfra voor die voertuigen. Daarnaast moet er op iedere parkeerplaats aan of in gebouwen een verplicht aantal laadpunten worden geïnstalleerd.’

Je doelt op?
‘Per Belgisch gewest gelden nieuwe verplichtingen. In Brussel gaan die het verst. Daar moeten kantoren met parkings groter dan 10 parkeerplaatsen nu 10 procent voorzien van een laadpunt. Daarnaast mag een laadpunt bij een woning niet meer worden geweigerd, ook niet als dat wordt aangevraagd door een bewoner van een appartement, wat uiteraard vergaande consequenties heeft en ook problemen kan opleveren, bijvoorbeeld om technische en financiële redenen. Maar ook in Wallonië en Vlaanderen gelden nieuwe verplichtingen ten aanzien van laadpalen waardoor er meer zullen worden geplaatst. Bovendien gelden vanaf 1 januari een aantal nieuwe Europese regels in het kader van de Europese Fit for 55-klimaatmaatregelen.’

Deze betreffen?
‘De gemiddelde CO2-emissie van alle personenauto’s die Europese constructeurs op de markt brengen in 2025 mag niet hoger zijn dan 80 gram per kilometer. Dat was 95 gram per kilometer. Dat betekent dat fabrikanten steeds sterker inzetten op elektrisch. Zo zien we dat de prijs van een elektrische Kia Niro eind 2024 al gelijkgetrokken werd met de plug-in hybride en hybride uitvoeringen van dit model, op basis van data van inMotiv. Voor lichte bestelwagens is deze eis opgeschroefd van 174 naar 123 gram per kilometer, wat eenzelfde effect zal hebben. Voor vrachtwagens geldt dat het aantal nieuw verkochte modellen door fabrikanten vanaf 1 januari 2025 twee procent moet zijn.’

De Federale Overheidsdienst Financiën verduidelijkte half december tevens de fiscale behandeling van de kosten die verbonden zijn aan het thuisladen van elektrische bedrijfsauto’s….
‘Dat gaat over de verrekening van laden door werknemers aangaande thuisladen. Werkgevers betalen die kosten en daarbij is het feitelijk de bedoeling om de exacte prijs voor stroom te matchen die de werknemer betaalt. Dat is echter lastig vanwege de diverse energiecontracten en het levert veel werk op. Daarom wordt nu het hanteren van het zogenaamde CREG-tarief toegestaan, een prijs die maandelijks door de regulator wordt gepubliceerd. Die ligt hoger dan de energietarieven die particulieren betalen; het verschil is dus feitelijk verkapt loon. Zo wordt belastinggeld misgelopen. De FOD geeft de markt nu 1 jaar de tijd om systemen te organiseren om dit voor werkgevers eenvoudig te maken. Vanaf 1 januari 2026 mag dit niet meer. Dat is een stuk eerlijker, maar het zal minimaal invloed hebben op de uitrol van elektrisch vervoer.’

Dat geldt niet voor die andere maatregelen…
‘De elektrificatie zal volgens ons het meest toenemen vanwege die nieuwe Europese regels. Specifiek voor vrachtwagens en gerelateerde laders zal de aangepaste investeringsaftrek effect sorteren. Er zullen meer bedrijven mee aan de slag gaan, omdat de businesscase die nu doorgaans bij zo’n 100.000 kilometer per jaar rond te krijgen is, behoorlijk beter wordt. De laadpaalverplichting is een goede derde wat betreft impact op de laadmarkt. Het tempo gaat dus omhoog dit jaar. Wij denken dat zo’n 60 procent van de nieuw geregistreerde Vlaamse bedrijfswagens elektrisch zal zijn en dat is goed nieuws voor de elektrischvervoersector en de energietransitie.’