Wat is de toekomst van agri-pv? ‘Als het gemakkelijk was, waren al heel veel van dit soort systemen gebouwd’

Waar staat Nederland momenteel met deze pv-toepassing, wat is de potentie en wat is nodig voor verdere ontwikkeling? Solar Magazine vroeg het Jaap van Os, onderzoeker landbouw & milieu bij WUR.

Appeltje-eitje
De landelijke overheid maakte vorig jaar de keuze om zonnepanelen op landbouw- en natuurgronden zoveel mogelijk te ontzien, wat terug is te zien in de aanscherping van de voorkeursvolgorde zon. Agri-pv, waarbij sprake is van dubbelgebruik van grond, werd daarbij genoemd als een van de nog wel bestaande mogelijkheden. Deze combinatie van agrarische activiteiten en het opwekken van zonne-energie wordt algemeen beschouwd als een kansrijke oplossing, zowel voor boeren als de energietransitie.

 ‘Maar dit soort systemen daadwerkelijk realiseren, is nog zeker geen appeltje-eitje’, aldus Van Os. ‘Was dat wel het geval, dan waren er immers al heel veel gebouwd in ons land. Er leven dan ook nog heel veel vragen, ook bij de overheid. Waar staan we nu, hoe moeten we ermee omgaan, wat is het perspectief, wat is nodig om het potentieel waar te maken…? Dat was aanleiding voor de verkenning agri-pv Nederland die wij uitvoerden in opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei en dat van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.’

Onder de loep
Hoe staat het met agri-pv in Nederland? De researchers maakten allereerst een longlist van systemen en kwamen tot een totaal van zo’n 30 stuks. ‘Dat klinkt behoorlijk’, aldus Van Os. ‘Maar in de praktijk bleek het overgrote deel onderzoeksprojecten, pilots en demonstraties te betreffen.’

Van grootschalige, commerciële, operationele systemen is nog nauwelijks sprake, zo benadrukt hij. Dat bleek tevens uit 6 specifieke cases die onder de loep werden gelegd, waaronder een agri-pv-systeem met horizontale zonnepanelen als overkapping van landbouwgrond langs de A73 bij Nijmegen.

Meer licht
Van Os: ‘Dit is een flink park, maar onder de zonnepanelen is nog slechts een testveldje met wat hortensia’s aangelegd die baat zouden hebben bij schaduwrijke omstandigheden. In Sint-Oedenrode en Babberich staan andere systemen – met semitransparante zonnepanelen – waaronder klein fruit wordt verbouwd. Deze projecten zijn een stuk verder. Hier wordt echt de combinatie van het opwekken van groene stroom met voedselproductie gezocht, maar daarin is nog veel uit te zoeken. Hier worden semitransparante zonnepanelen gebruikt, omdat het ook belangrijk is dat gewassen genoeg licht krijgen.’

Biologische strokenteelt
Nog een Nederlandse case die nader werd bestudeerd, draaide om verticale zonnepanelen in Culemborg; een kleinschalige toepassing op een stuk grasland waar ook koeien grazen. En in een onderzoekproject nabij Almere, onder andere van TNO en Vattenfall, worden zonvolgende pv-systemen gebruikt terwijl daartussen akkerbouw – biologische strokenteelt – gaat plaatsvinden. De projecten zijn kortom divers, maar van serieuze uitrol is nog geen sprake. Hoe zit dat in het buitenland? Van Os geeft aan dat men daar verder is qua wetgeving, met name in Duitsland, Frankrijk en Italië. Daar is gedefinieerd wanneer een project als agri-pv wordt gezien en is vervolgens stimuleringsbeleid geformuleerd aan de hand van deze voorwaarden.’

Lees het volledige artikel hieronder in de december 2024-editie van Solar Magazine.