Een van de doelen die daarin is vastgelegd, is een CO2-vrij elektriciteitssysteem in 2035. Met het vorderen van de energietransitie schieten de prijzen voor stroom echter nu al steeds vaker naar 0 en daaronder. Daarmee komen investeringen in assets, bijvoorbeeld grote zonne-energiesystemen, onder druk te staan. Hoe komt Nederland naar die CO2-vrije stroomvoorziening? Wat is de businesscase tegen die tijd?
Diverse onzekerheden
Onlangs verscheen het rapport ‘Elektriciteitsmix en marktdynamiek in 2035’ van CE Delft en Witteveen+Bos. De opdracht voor dit onderzoek werd gegeven door TKI Urban Energy, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Het doel: inzicht verschaffen in de optimale invulling van aanbod, vraag en opslag – ook uit het oogpunt van maatschappelijke kosten – in een CO2-vrij elektriciteitssysteem in 2035.
De onderzoekers berekenden allereerst een 32-tal scenario’s aangaande het functioneren van zo’n groen elektriciteitssysteem in uiteenlopende configuraties halverwege het volgende decennium. Hierin werd een veelheid aan technieken meegenomen, onder andere wind op land en zee, zonnepanelen, kerncentrales, waterstofproductie en batterijen. In deze scenario’s werden zowel robuuste ontwikkelingen als diverse onzekerheden, bijvoorbeeld op het gebied van prijs en de behoefte aan flex, meegenomen.
Ze werden langs een aantal richtwaarden uit het NPE gelegd – onder meer 98 gigawattpiek aan zonnepanelen, 12 gigawatt wind op land, 35 gigawatt wind op zee en 2,1 gigawatt nucleair – dat daarmee als referentiescenario diende.
Elektrolysers
Uit de systeemanalyse die de onderzoekers uitvoerden, blijkt dat meer wind op land dan in het NPE en minder wind op zee en zon-pv tot lagere systeemkosten leidt. Een tweede conclusie luidt dat er in het NPE meer opwek dan vraag naar stroom is. Daardoor spelen curtailment, maar ook elektrolysers straks een belangrijke rol in het balanceren van vraag en aanbod. Daarnaast zien de onderzoekers een sterke behoefte aan 24-uurs-elektriciteitsopslag.
‘Denk daarbij aan compressed air energy storage – het ondergronds opslaan van energie in perslucht – maar bijvoorbeeld ook aan flowbatterijen en ijzerpoeder’, zegt Lucas van Cappellen, themaleider en consultant Elektriciteit CE Delft. ‘Dit soort technologieën is in ontwikkeling. In de toekomst gaan ze echter een grote rol spelen in de flexibiliteit van ons energiesysteem. 24-uurs-elektriciteitsopslag kan immers ook de rol van kortetermijnopslag in batterijen overnemen, en het is kostenefficiënter. Wanneer de prijzen van batterijen dalen, kunnen 4- en 8-uurs-energieopslag wel deels het vermogen van 24-uursopslag vervangen, zo blijkt uit ons onderzoek.’
Lees het volledige artikel hieronder in de december 2024-editie van Solar Magazine.