Energiehuis vervangt energieloketten: focus op zonnepanelen voor appartementen en huurwoningen

Ipsos I&O heeft in opdracht van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening onderzocht wat de behoeften en verwachtingen van consumenten zijn bij het verduurzamen van hun woning. Daarbij zijn zowel bewoners van sociale als private huurwoningen ondervraagd, maar ook consumenten met een koopwoning die al dan niet onderdeel is van de Vereniging van Eigenaren (VvE’s). Daarbij zijn ook vragen gesteld over het gebruiken van een ‘energiehuis’ dat consumenten moet ontzorgen bij het verduurzamen van hun huis.

Hulp nodig
De meerderheid van de respondenten zegt zeker hulp nodig te hebben bij de verduurzaming van de eigen woning. 7 op de 10 consumenten hebben thuis al kleinere maatregelen, zoals tochtstrips en radiatorfolie, toegepast. Datzelfde aantal is van mening een – goed – geïsoleerd huis te hebben, ondanks dat een deel van hen in een woning met een laag energielabel zegt te wonen.

Het zijn de grotere maatregelen zoals zonnepanelen en warmtepompen die volgens de onderzoekers door veel respondenten als duur en ingewikkeld beschouwd worden. Twee derde zegt zeker hulp nodig te hebben bij het verduurzamen van de woning. Zonder het nog over het energiehuis gehad te hebben, hebben de respondenten vooral behoefte aan advies over subsidies, een professional die thuis komt inventariseren of praktische uitleg geeft hoe toepassingen werken.

Gebruik beperkt
Zowel de bekendheid als het gebruik van het huidige aanbod energieloketten is beperkt. Waar de helft van de respondenten bekend is met het energieloket, heeft van die helft vervolgens maar een kwart er ook contact mee gehad; oftewel een achtste van het totaal.

‘Het is belangrijk voor het ministerie van VRO zich te realiseren dat een deel van de Nederlanders in de eerste plaats al niet aan hun klantreis begint’, concluderen de onderzoekers. ‘Het invoeren van een energiehuis is dus geen allesomvattende oplossing voor de opgave. Er zijn flankerende inspanningen nodig om meer Nederlanders in de klantreis naar grote maatregelen te krijgen. Specifiek ten aanzien van het energiehuis, tonen de resultaten vooral potentie onder de respondenten die thuis nog maatregelen te nemen hebben en die daadwerkelijk plannen hebben om te verduurzamen – en dus aan een klantreis zijn begonnen.’  

Kopersfeestje
Een van de belangrijkste aanbevelingen van Ipsos I&O is om via de gewenste betrouwbaarheid en onafhankelijkheid te laten zien dat er geen commercieel motief achter het energiehuis zit. Bovendien moet het energiehuis van het huidige aanbod onderscheiden worden. ‘Dat het nieuwe energiehuis op een efficiënte manier de huidige infrastructuur vervangt en verbetert, is een boodschap die bijdraagt aan de geloofwaardigheid. Alles onder één dak betekent daarbij er voor alle woonsituaties te zijn. Voorkom dat het energiehuis alleen als een “kopersfeestje” gezien wordt. Zo zijn huurders, als gevolg van hun grotere ervaren machteloosheid, mogelijk passiever dan kopers, wat extra inspanningen vereist om hen te activeren.’

Focus verleggen
De onderzoekers adviseren om het stimuleren van kleinere maatregelen af te bouwen nu consumenten in de klantreis dat station steeds vaker gepasseerd zijn, ongeacht hun woonsituatie. ‘Verleg de focus naar de grotere maatregelen’, luidt het pleidooi van Ipsos I&O dat wijst op isolatie, zonnepanelen en duurzame verwarmingsinstallaties als grotere maatregelen. ‘Speel vooral in op de potentie van betere isolatie voor huishoudens en dicht het kennisgat hieromtrent. Veel mensen denken dat ze goede isolatie hebben, terwijl hun energielabels dat tegenspreken.’

Daarnaast constateren de onderzoekers dat weinig mensen plannen hebben voor duurzame verwarmingsinstallaties. ‘Weinig mensen beschikken hier al over, maar er zijn ook weinig plannen voor’, aldus de onderzoekers. ‘Het leven is eind 2024 duurder, niet alleen de energierekening. Duurzame verwarmingsinstallaties verdienen net als zonnepanelen wellicht relatief minder focus op de korte termijn, ook omdat het binnen klantreizen vaak als het sluitstuk van de verduurzaming wordt gezien.’