Daarnaast moet volgens het kabinet worden voorkomen dat ondernemers in de periode na invoering van een zero-emissiezone tegen een boete aanlopen. De regering gaat daarom in gesprek met gemeenten over een boetevrije periode van 1 jaar. Na 6 maanden wordt gezamenlijk geëvalueerd en bepaald of 1 heel jaar boetevrij daadwerkelijk noodzakelijk is.
Gesprekken
Het kabinet stelt tegemoet te komen aan signalen dat niet alle ondernemers mee kunnen komen in de overstap naar een elektrisch bedrijfsvoertuig. De afgelopen periode heeft staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu gesprekken gevoerd met gemeenten om te komen tot een plan van aanpak. Uitgangspunt is dat ondernemers meer tijd krijgen om zich voor te bereiden op de komst van de zones en regelgeving verder wordt geharmoniseerd en gestandaardiseerd. Hiermee wordt voorkomen dat ondernemers tussen wal en schip terechtkomen.
Naast 1 jaar uitstel voor schone dieselbusjes en een langere boetevrije periode, worden bestaande afspraken over onder meer ontheffingen aangescherpt en vastgelegd in een convenant. Ontheffingen voor bedrijfseconomische omstandigheden en netcongestie moeten landelijk gaan gelden. Ten slotte wordt de impact van zero-emissiezones nauwlettend bijgehouden en geëvalueerd. Het kabinet houdt daarbij alle mogelijkheden open om bij te sturen.
Kritiek
14 gemeenten hebben in Den Haag aangegeven dat zij toch al op 1 januari 2025 een zero-emissiezone invoeren. In totaal hebben 29 gemeenten besloten om in de periode tot 2030 een zero-emissiezone in te stellen.
Vanuit diverse brancheverenigingen klinkt kritiek op het besluit van de staatssecretaris. Zo laat de RAI Vereniging weten verbaasd te zijn over het besluit dat zonder overleg is genomen. ‘Dit besluit negeert jarenlange zorgvuldige voorbereiding en ondermijnt het vertrouwen in een consistent en betrouwbaar overheidsbeleid’, stelt Frits van Bruggen, voorzitter van RAI Vereniging. ‘Het is volstrekt onacceptabel dat de staatssecretaris met dit besluit de zorgvuldig opgebouwde afspraken tussen gemeenten, ondernemers en de overheid naast zich neerlegt. Dit niet-gecoördineerde besluit schept nog steeds onduidelijkheid, ontmoedigt investeringen en frustreert de vooruitgang naar schone binnensteden.’
Stop chaos
RAI Vereniging benadrukt dat ondernemers, gemeenten en belangenorganisaties al meer dan 5 jaar intensief samenwerken aan de voorbereiding en invoering van de zero-emissiezones. De bestaande overgangsregelingen en vrijstellingen bieden ondernemers volgens de brancheorganisatie al voldoende ruimte om de overstap naar emissievrije voertuigen te maken. Extra uitstel van handhaving is onnodig en contraproductief.
Van Bruggen: ‘Dit besluit ondermijnt de hele basis van de afspraken die we samen hebben gemaakt. Het geeft ondernemers die wél hebben geïnvesteerd een klap in het gezicht, terwijl zij juist beloond zouden moeten worden. De staatssecretaris moet stoppen met het creëren van chaos en direct terugkeren naar de gemaakte afspraken. Ook de automotive industrie heeft al miljoenen geïnvesteerd in zero-emissievoertuigen en is gebaat bij stabiel en langetermijnbeleid.’
Minder effectief
Ook de stichting Natuur & Milieu is teleurgesteld. Nienke Onnen, mobiliteitsexpert bij Natuur & Milieu: ‘De maatregelen maken de zones de komende tijd minder effectief. Met dit besluit laat het kabinet burgers, de voorbereide ondernemer en het klimaat in de kou staan. Door nu, 1,5 maand voor de geplande invoer met dit besluit te komen, wordt de grote schare aan ondernemers die investeringen hebben gedaan benadeeld en zijn de luchtkwaliteit en het klimaat opnieuw het kind van de rekening.’
De invoer van de zones is volgens Onnen jarenlang zorgvuldig voorbereid met ondernemers en brancheorganisaties. 14 grote gemeenten zouden per januari 2025 een uitstootvrije zone invoeren voor zakelijke bestelauto’s en vrachtwagens. Meer gemeenten zouden dit voorbeeld gaan volgen. ‘Staatssecretaris Jansen kiest nu voor symboolpolitiek en schijnoplossingen in plaats van maatregelen die ondernemers echt helpen hun vervoer toekomstbestendig te maken, zoals een financieringsgarantie vanuit de overheid of extra steun voor investering in een (licht) elektrisch voertuig.’
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.