Het dilemma | Minder zonnepanelen installeren of het dak maximaal volleggen?

De meest kansrijke manier om het eigen gebruik te verhogen, lijkt het plaatsen van minder zonnepanelen – bij een gelijke vraag – stellen TNO en CE Delft in het kernrapport Feitenbasis aanpassing salderingsregeling zonne-energie.
‘De opwek van zonnestroom van een huishouden loopt gebruikelijk niet synchroon met de vraag. Als de zon volop schijnt, zitten de meeste mensen op hun werk. Ze verbruiken de meeste energie in de ochtend en avond. Leg je minder zonnepanelen dan neemt het zelfverbruik procentueel toe, dat is waar. Maar in absolute zin is dat niet het geval.’

Minder zonnepanelen betekent een stuk minder momenten met overproductie van elektriciteit die tegen een lage prijs teruggeleverd moet worden, zo stellen de onderzoekers vervolgens in het rapport dat ze in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE), Holland Solar, Energie-Nederland en klimaatstichting HIER schreven.
‘Daar valt geen speld tussen te krijgen zo lijkt het. Maar er wordt voorbijgegaan aan het feit dat je met de oriëntatie van zonnepanelen kunt spelen. Leg je ze op het zuiden in een hoek van 35 graden dan heb je over een jaar gezien de hoogste opwek, maar met name midden overdag. Die stroom gaat dus voornamelijk het stroomnet in en omdat dat massaal gebeurt, is die dan weinig waard. Leg je als consument zonnepanelen echter bijvoorbeeld op het westen en oosten, dan loopt je opwek veel meer gelijk met je verbruik, neemt de consumptie van je eigen stroom fors toe, en juist op de momenten dat de stroomprijs hoog is. In de zomer helpen noord georiënteerde zonnepanelen voor nog vroegere energieopwekking.’

Dan is de stroom die overdag wordt teruggeleverd nog steeds weinig waard…
‘En dat gaat natuurlijk in de portemonnee worden gevoeld als saldering wordt afgeschaft, zeker als je alles op het zuiden hebt liggen. Meestal komen mensen in actie als het ‘pijn’ gaat doen. Elektrificeer bijvoorbeeld meer, kies apparaten met slimme sturing, kies een (warmtepomp)boiler voor warmwater met zonoverschot, zorg voor een andere oriëntatie van je zonnepanelen, kies een omvormer die kan reduceren naar puur eigen verbruik en als laatste redmiddel: schaf een kleine batterij aan. Maar je kunt de pijn natuurlijk ook accepteren.’

Jij bent niet van het model minder zonnepanelen op het dak?
‘Leg dat gewoon zo vol mogelijk, in diverse oriëntaties. Wek zoveel mogelijk groene stroom op. Vergeet ook niet dat er lange periodes zijn dat stroom heel veel kost. Zo schoot de kale energieprijs de 5 donkere dagen van vorige week door het dak, in Nederland maar ook in Duitsland en België bijvoorbeeld. Die was maximaal maar liefst 55 eurocent per kilowattuur, exclusief energiebelasting en btw dus. In de winter produceren zonnepanelen niet veel stroom, maar 4 keer zoveel zonnepanelen op het dak betekent wel 4 keer zoveel opwek. Alle stroom die je zelf opwekt, heeft onder je eigen dak veel waarde want je hoeft dan minder stroom van de energieleveranciers in te kopen.’

Er is ook een groot congestieprobleem in Nederland, ook de lokale netten raken vol…
‘Invoedingsproblematiek speelt alleen bij overproductie, als er heel veel zonne-energie wordt opgewekt. We zien dan ook steeds vaker negatieve prijzen. De omvormer zal dan softwarematig naar zero-export moeten. Dus opwekken wat je gebruikt en niets terugleveren. Je gooit dan zonnestroom weg, maar is dat erg? Leg dus maximaal zonnepanelen op je dak, want ze waren nog nooit zo goedkoop als nu en je verdient ze altijd terug, ga slim sturen en investeer vooral ook in een benaderbare en aanstuurbare omvormer die naar nul op de meter kan reduceren als het moet – door jezelf, een energiebedrijf of in de toekomst zelfs een netbeheerder.’