Gaat de Vlaamse regering werk maken van warmtenetten?

Warmtenetwerk Vlaanderen, het technologieplatform voor warmtenetten van ODE Vlaanderen, gaf politici voor de afgelopen een visietekst mee. Waarom?
‘De warmtetransitie is pas net gestart in Vlaanderen. Er ligt wat dat betreft een enorme uitdaging voor de toekomst. Die kan worden gerealiseerd, maar alleen met een gedegen beleid. Een nieuwe regering doet altijd nieuwe dingen. ODE reikte alvast een helpende hand.’

Wat is de kern van jullie boodschap?
‘Warmtenetten – kleine en grote – zijn essentieel voor de verduurzaming van onze warmtevoorziening. Het potentieel is enorm, de uitrol moet worden versneld. Faciliteer de aanleg maximaal waar dat het grootst is, in de steden en dorpskernen. Daarnaast zien wij veel in de combinatie met warmtepompen in lagetemperatuurwarmtenetten, en warmtepompen als individuele oplossing in minder dichtbebouwde gebieden. Het is dus niet of-of, maar en-en.’

Wat is daarvoor nodig?
‘De warmtetransitie wordt op lokaal niveau vormgegeven. Vele gemeenten, met name de kleinere, ontbreekt het aan de menskracht en de kennis om hun warmtestrategie optimaal in te vullen. Ze moeten worden bijstaan, ondersteund met stabiel beleid en financiering. Er is uniformiteit nodig wat betreft het instrumentarium voor lokale, gedifferentieerde warmtebeleidsmaatregelen, bijvoorbeeld aangaande stedenbouwkundige normen voor collectieve of individuele verwarmingsoplossingen. Leg die vast in wetgeving. Daarnaast is het logisch om lokale subsidies te gebruiken om de uitvoering van de warmteplannen te ondersteunen.’

Is er ook structurele subsidie van warmtenetten nodig?
‘Financiële steun uit publieke middelen is en blijft noodzakelijk, anders kunnen die niet concurreren met fossiele verwarming, ook gezien de gedaalde gastarieven. De huidige investeringssubsidies zijn onvoldoende, net zoals het beschikbare budget dat bijvoorbeeld veel lager is dan in Duitsland en Nederland. ODE pleit voor een ambitieus steunprogramma van de overheid voor de lange termijn. Daarnaast vinden we de aansluitpremie voor bestaande gebouwen op warmtenetten onvoldoende. De premie is te laag en de geldigheidsduur van 3 jaar te kort om mensen met een gerust hart de overstap naar een warmtenet te doen zetten.’

Warmtenetten hebben een groot potentieel voor verduurzaming van de gebouwde omgeving.
‘Met name in dichtbebouwde wijken met bestaande gebouwen. De woningen die daar staan moeten een energierenovatie ondergaan. Warmtenetten kunnen daar in sterke mate aan bijdragen. Ze worden echter behoorlijk ondergewaardeerd in de rekenmethode voor energieprestatieregelgeving. Daarin worden arbitraire rekenparameters toegekend die in negatieve zin afwijken van de realiteit. Dat moet veranderen. Daarnaast moet de overheid zorgen voor een optimale inschakeling van collectieve warmtebronnen.’

Waar doel je exact op?
‘Het is belangrijk om de duurzame bronnen voor warmtenetten goed te plannen. Denk daarbij aan geothermie, aquathermie, riothermie, thermische zonne-energie en restwarmte uit de industrie. Zorg dat de mogelijkheden duidelijk in beeld zijn zodat gemeenten daar optimaal bij kunnen aansluiten in hun warmteplannen, ook wat betreft een faire vergunningverlening.’ 

Is de boodschap van ODE aangekomen bij de nieuwe Vlaamse regering?
‘Wij hebben hoop. Zo spreekt het regeringsakkoord over ondersteuning van de uitrol van warmtenetten en het belang van uniforme regelgeving. Daarnaast staat de ”taks shift” van elektriciteitstarieven naar gastarieven op het programma. Dat zou warmtenetten - en ook warmtepompen - concurrerender maken. Er wordt tevens gesproken over een eenvoudiger subsidieprogramma, wat zeer zinvol en wenselijk is. Tegelijkertijd heeft de nieuwe Vlaamse regering het vaak over zaken die nog onderzocht moeten worden en wenselijke evaluaties. Dat biedt zeker nog kansen voor verdere invulling en we dragen daar graag aan bij met de expertise van ODE en onze leden.’