‘Nieuw nettarief dempt piekbelasting thuisbatterijen op stroomnet’

Berenschot heeft voor zijn onderzoek gebruikgemaakt van het Scenario Klimaatambitie (KA). Dit is het centrale investeringsscenario dat de netbeheerders hanteren op basis van al het bestaande en het voorgenomen energie- en klimaatbeleid, aangevuld met de kabinetsambitie voor aanvullend geagendeerd beleid.

630.000 thuisbatterijen
Het onderzochte scenario gaat ervan uit dat het aandeel van thuisbatterijen richting 2030 landelijk zal toenemen tot zo’n 7,5 procent van de huishoudens. Dit betekent dat Nederland in dat kalenderjaar zo’n 630.000 thuisbatterijen zou tellen waarbij de onderzoekers uitgaan van 6 gigawattuur opslagcapaciteit bij huishoudens.

‘Mogelijk zal het aandeel thuisbatterijen in de komende jaren sterk groeien’, schrijven de onderzoekers van Berenschot. ‘Ook het aandeel elektrische voertuigen met de mogelijkheid de accu als batterij in te zetten, vehicle-to-grid, zal toenemen. Er zijn vooralsnog geen tot weinig regels over de inzet van batterijen en zodoende sturen momenteel veel batterijen op de onbalansmarkten. Een achterliggende veronderstelling is dat richting 2030 een groot deel van de batterijen overstapt van sturing op onbalansmarkten naar de day-aheadmarkt, omdat de eerste sneller verzadigd zal zijn. Uit de analyse blijkt dat toename van batterijen acterend op de day-aheadmarkt leidt tot een toename in de jaarlijkse vraag- en afnamepieken.’

Terugleveringspieken
Vooralsnog is het volgens Berenschot nog erg onduidelijk hoe zich dit in de praktijk zal ontvouwen. Het toevoegen van 6 gigawattuur aan thuisbatterijen die op de day-aheadmarkt acteren, leidt op Nederlands geaggregeerd niveau tot een stijging van de hoogste jaarlijkse vraagpieken met 12,7 procent en van de terugleveringspieken met 20,1 procent.

‘Batterijen kunnen dus zonder invoering van een alternatief nettarief tot enorme stijging van de netbelasting leiden’, aldus de onderzoekers. ‘Met een tijdgebonden kilowattuurtarief dalen deze nieuwe hoogste jaarpieken echter met 8,8 procent voor levering en met 19,7 procent teruglevering. Het netto-effect van toevoeging van thuisbatterijen in aanwezigheid van een tijdgebonden kilowattuurtarief, ten opzichte van de situatie zonder batterijen, is dan slechts +2,8 procent voor leveringspieken en -3,6 procent voor terugleveringspieken. Een alternatief nettarief zou dus de toename van pieken door thuisbatterijen vrijwel volledig kunnen dempen.’

Geen garantie
Uit een door Berenschot gemaakte analyse zou blijken dat prijsprikkels vanuit het tijdgebonden kilowattuurtarief deze toename weliswaar kunnen dempen, maar dat dat niet zeker is. ‘Wanneer day-aheadprijzen volatieler worden of wanneer batterijen gaan acteren op andere markten die grotere prijsfluctuaties kennen, neemt het dempende effect van een alternatief nettarief af. Een tijdgebonden kilowattuurtarief biedt dus mogelijk een stimulans om hoge terugleveringspieken door batterijen te voorkomen. Het is echter geen garantie op het voorkomen van overbelasting als gevolg van sterk fluctuerende marktprijzen.’