‘Europa omarmt flowbatterij nog onvoldoende’

Redox Storage Solutions werd in 2018 opgericht. Centraal staat het promoten en de verkoop van redox-flowbatterijen, en dat was missiewerk in de eerste jaren, vertelt directeur Xavier van der Putten.

Globale markt
‘De technologie bestaat al meer dan 40 jaar’, vertelt Van der Putten. ‘Ze werd uitgevonden voor NASA en met name sterk verbeterd in Australië. De dominante opslagtechnologie van dit moment is de lithiumbatterij. Die is goed voor zo’n 95 procent van de globale markt. Maar de flowbatterij is in opkomst, bijvoorbeeld in de VS en China waar reeds een totale capaciteit van 500 megawattuur is geïnstalleerd. Europa, inclusief Nederland en België, loopt hierin achter.’

Commerciële toepassingen
Het hart van een redox-flowbatterij wordt gevormd door een zogenaamde stack waardoor 2 elektrolyten worden gepompt. Ionen worden uitgewisseld via een membraan, zo laadt en ontlaadt het systeem. Deze batterijen komen in allerhande soorten; ijzer ijzer, zink bromide, waterstof bromide en vanadium. Met name die laatste wordt commercieel toegepast voor langdurige energieopslag.’

Volle netten
Van der Putten: ‘Nederland heeft een groot congestieprobleem, met name wanneer de productie van groene stroom piekt. In een flowbatterij kan stroom langdurig worden opgeslagen, tot wel 12 uur, wat haar dus bijzonder interessant maakt om volle netten te ontzien. Het is een brandveilig product, en heeft met 20 tot 30 jaar een veel langere levensduur dan lithium. Vanadium is geen kritieke grondstof en is duurzamer omdat de elektrolyt bij einde leven van de batterij gewoon opnieuw kan worden gebruikt.’

Succesvolle pilot
Na een lange aanloop verkocht Redox Storage Solutions ‘zijn’ eerste flowbatterij in Nederland. Dit stationaire opslagsysteem van de Duitse ontwikkelaar en fabrikant Volterion, met een vermogen van 20 kilowatt en een capaciteit van 140 kilowattuur, wordt half oktober in gebruik genomen door datacentrum Hahold in Ittervoort. Het wordt onder meer ingezet voor loadshifting. Is sprake van een succesvolle pilot, dan wordt een tweede batterij geplaatst.

Groot containersysteem
‘Inmiddels is ook de handtekening gezet voor het plaatsen van een flowbatterij van het Oostenrijkse CellCube, een bedrijf dat wij tevens vertegenwoordigen’, vertelt Van der Putten. Deze order betreft een eerste opslagsysteem voor een groot transportbedrijf in het Duitse Bochum. Dit systeem wordt in januari 2025 opgeleverd en zal worden gebruikt voor peakshaving van een zonne-energiesysteem, het opslaan van stroom om die later te kunnen gebruiken, in de nacht en ook voor het laden van elektrische voertuigen.

Snelle en massale opkomst
Zijn deze opdrachten de voorbode van een snelle en massale opkomst van de flowbatterij in Europa? Managing Director van Volterion Kees van de Kerk plaatst kanttekeningen. Hij geeft aan dat iedere opslagtechnologie haar eigen toepassingen heeft en er bij zijn bedrijf wordt uitgegaan van een potentieel aandeel in de batterijenmarkt van 3 tot 20 procent. Daarnaast onderstreept ook hij dat Europa achterloopt op de rest van de wereld in de uitrol van de flowbatterij. Dat heeft enerzijds te maken met het feit dat elektriciteitsnetten hier veel betrouwbaarder zijn dan in de rest van de wereld, en onbekendheid met de technologie.

Terrein winnen
Van de Kerk: ‘Ik ben ook voorzitter van Flow Batteries Europe, een club van meer dan 25 leden die 4 jaar geleden is opgericht om onze flowbatterij-opslagtechnologie ook hier op de kaart te zetten. Dat is hard nodig bewees een slimme journalist die in Brussel tijdens de presentatie van de Europese batterijenstrategie informeerde hoe de flowbatterij daarin paste. Maroš Šefčovič wist als voorzitter niet waar hij het over had en kwam niet verder dan “The flow of batteries in Europe is very good”. De potentie van flowbatterijen wordt kortom nog onvoldoende gezien en omarmd. Er is nog heel veel terrein te winnen, zeker gezien de nieuwe batterijenverordening van de EU die voor een aanzienlijk deel eisen aangaande circulariteit van producten omvat. Flowbatterijen passen uitstekend in dit plaatje en bieden ook vanuit dit perspectief grote kansen.’