Het Dilemma | Solar assetmanagement – last of lust voor de zonne-energiebranche?

SunChain is de opvolger van Sunday, het grootste eendaagse congres voor de zonne-energiebranche. Dit kennisevenement – onder meer gericht op de pv-branche, bouwsector, leveranciers van materialen, machines, tooling en componenten en beleidsmakers –  wordt georganiseerd door SOLA en vindt plaats in het Utrechtse stadion Galgenwaard. Een van de sessies wordt geleid door Bram Peperzak van Twist en Johan Boekholt van De Zonnemeesters die op verzoek van TKI Urban Energy de stand van zaken en kansen voor assetmanagement in de zonne-energiebranche onderzoeken.

Wat doen jullie met Twist en De Zonnemeesters?
Peperzak: ‘Ik focus me al meer dan 20 jaar op het waarmaken van de energietransitie, met name op zon-pv. Na mijn baan als operationeel directeur bij KiesZon begon ik voor mezelf. Met Twist richt ik me onder meer op advies aan groothandels en ontwikkelaars en projectrealisatie. Ik geef ook trainingen en schreef bijvoorbeeld mee aan de Gedragscodes zon op land en dak van Holland Solar.’

Boekholt: ‘Ik heb ruim 2 decennia ervaring in de hele energieketen, de laatste jaren als een van de oprichters van De Zonnemeesters. Mijn drijfveer is het versnellen en versterken van de energietransitie. Wij zijn een advies- en technisch expertisebureau dat zonne-energiebedrijven en ketenspelers ondersteunt bij kwaliteitsverbetering, risicomanagement en organisatievraagstukken ten aanzien van zonnestroominstallaties voor woningen.’

Doe mee, zet solar assetmanagement met ons op de kaart. Dat is de titel van jullie sessie op SunChain, en tegelijk een oproep…
Peperzak: ‘Johan en ik leiden deze sessie samen als aftrap van ons onderzoek voor TKI Urban Energy. We mogen in ons land dan recentelijk in een dip beland zijn wat betreft de uitrol van zonnepanelen, er zijn al enorm veel zonnevelden en -daken gerealiseerd. Dat gebeurde in een hoog tempo en in korte tijd. Het is van groot belang daar het maximale uit te halen, voor de exploitanten, de achterliggende gebruikers en onze energietransitie.’

Boekholt vult aan: ‘In ons onderzoek kijken we naar systemen op land, grootschalig dak en woningen. Bram is helemaal thuis in de wereld van de grote systemen. Als De Zonnemeesters zijn we gespecialiseerd in de markt voor particulieren en woningcorporaties.’

Assetmanagement is een breed begrip…
Peperzak: ‘Ik onderscheid 4 onderdelen, allereerst de prestaties monitoren en daarover rapporteren. Preventief en curatief onderhoud is cruciaal; inspecties doen, schoonmaak, reparaties uitvoeren en dergelijke, en ook zorgen dat de beveiliging op orde is onder andere. Daarnaast moet de financieel administratieve kant op orde zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de SDE++, contracten met energiebedrijven en verzekeringszaken. Dat alles wordt door de eigenaren van zonnepaneelinstallaties veelal gezien als een last, iets wat geld kost en weinig toevoegt, en daar valt deels iets voor te zeggen.’

En de vierde is?
Peperzak: ‘Dataverzameling en -analyse, en de inzichten die daaruit voortvloeien toepassen. Die stap wordt nu meer en meer gezet en kan een groot verschil maken. Met het voortschrijden van de energietransitie raakt ons energiesysteem steeds vaker in onbalans. Het aantal uren met negatieve stroomprijzen neemt rap toe. Lever je dan terug aan het net dan kost je dat geld. Je moet dus weten wat je systeem doet en verstandige keuzes maken, op sommige momenten gewoonweg niet leveren bijvoorbeeld.’

Of stroom opslaan…
Peperzak: ‘Een gedetailleerde kennis van de karakteristieken en prestaties van een zonnepaneelinstallatie maakt ook dat je de businesscase van een batterij goed kunt bepalen, en je als exploitant of assetmanagement-partij ook wat dit betreft dus de verstandige keuzes kunt maken. Daarmee hebben we het dus over nieuwe verdienmodellen en commerciële kansen. Dat alles maakt, zeker ook vanuit het perspectief van een all-electric toekomst en de beweging naar local for local energiesystemen, dat data steeds meer geld waard zijn.’

Assetmanagement biedt mogelijkheden die nog onvoldoende worden benut, vandaar ook dat onderzoek?
Peperzak en Boekholt: ‘TKI Urban Energy gaf Twist en De Zonnemeesters onlangs opdracht voor een onderzoek naar solar assetmanagement in Nederland, wat de stand van zaken is, de kansen en ontwikkelgebieden zijn. In feite hebben we het daarbij over de volgende stap in onze energietransitie; assetmanagement niet meer zien als een last, maar als een kans.’

Er zijn nog maar weinig partijen die zich hier vol op hebben toegelegd…
Peperzak en Boekholt: ‘De focus lag op ontwikkeling en realisatie; snel projecten van de grond krijgen en door naar het volgende. Dat gaat gepaard met grote investeringen. Assetmanagement is een procesmatigere activiteit, saaier wellicht en gericht op de lange termijn. Het vergt specifieke kwaliteiten en een speciaal soort mensen.’

En het is geen marginale bezigheid?
Peperzak en Boekholt: ‘Ontwikkelaars zijn bijvoorbeeld heel blij met een rendement van 10 procent, om maar eens een percentage te noemen. Als je daar jaarlijks, over de levensduur van een installatie, nog eens een paar procent aan kan toevoegen middels assetmanagement, dan heb je het onder de streep echter ook over serieus geld. Daarnaast is het cruciaal voor het op gang houden en realiseren van onze energietransitie. En we zien ook steeds strengere eisen van verzekeraars, bijvoorbeeld op het gebied van brandveiligheid en het voorkomen van diefstal, wat assetmanagement tot een must maakt. Bovendien is assetmanagement met het oog op de vele installaties die al operationeel zijn gewoonweg een potentieel omvangrijke en stabiele markt, en dat is wat waard in de zonne-energiebranche die aan hevige grillen onderhevig is.’