Windmolens en zonnepanelen hebben 20 procent fossiele stroomproductie vervangen

Sinds het aantreden van Ursula von der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie in 2019, is de Europese energiesector drastisch veranderd. Windenergie en zonne-energie zijn in hoog tempo gegroeid, waardoor de opwekking van stroom met fossiele brandstoffen is verdrongen en de uitstoot is teruggedrongen. De opwekcapaciteit van wind- en zonne-energie is in de afgelopen 4 jaar met 188 gigawatt en 65 procent toegenomen.

257 gigawattpiek
De opwekcapaciteit van windmolens is in deze periode met 31 procent toegenomen – oftewel 52 gigawatt – tot een geïnstalleerd vermogen van 219 gigawatt per eind 2023. De sterke groei van windenergie heeft geleid tot een belangrijke mijlpaal: in 2023 heeft windenergie de opwekking van gas overtroffen om de op één na grootste bron van elektriciteit in de EU te worden.

De zonne-energiecapaciteit is echter nog sneller gestegen, met een groei van 113 procent, te weten van 120 gigawattpiek naar 257 gigawattpiek. Dit staat gelijk aan het installeren van meer dan 230.000 zonnepanelen per dag gedurende de afgelopen 4 jaar.

226 terawattuur
Deze nieuwe opwekcapaciteit resulteerde in een productiestijging van 226 terawattuur wind- en zonne-energie in de periode 2019-2023. Hierdoor werd het aandeel van wind- en zonne-energie in de elektriciteitsmix van de EU verhoogd van 17 procent in 2019 naar 27 procent in 2023.

De opwekking van fossiele energie daalde in dezelfde periode met 22 procent, oftewel 247 terawattuur. De energieopwekking met steenkool daalde met 25 procent en 115 terawattuur. De gasproductie daalde 4 jaar op rij en eindigde in 2023 op het laagste niveau sinds 2015, 21 procent onder het niveau van 2019, te weten 120 terawattuur minder. Zonder de groei van wind- en zonne-energie zou de fossiele opwekking slechts met 1,9 procent – oftewel 21 terawattuur – zijn gedaald in plaats van met 22 procent.

Historische dieptepunten
‘De EU heeft nu meer wind- en zonne-energie van eigen bodem dan ooit, waardoor de elektriciteitsopwekking uit steenkool en gas tot historische dieptepunten is gedaald’, aldus EMBER-onderzoeker Sarah Brown. ‘Het ambitieuze, wereldwijd toonaangevende klimaatbeleid, in combinatie met gerichte maatregelen om van Russisch gas af te komen, heeft zich vertaald in een echt en aanhoudend momentum. De EU zit nu midden in een historische, permanente verschuiving weg van afhankelijkheid van fossiele brandstoffen voor energie.’