In zijn nieuwste rapport Outlook Bouw geeft ElaadNL een doorkijk naar de ontwikkeling van elektrisch bouwen en de bijbehorende laadinfrastructuur tot en met het kalenderjaar 2050. Een van de belangrijkste conclusies is dat de opmars van elektrisch bouwen naar verwachting sneller groeit dan eerder gedacht, wat uitdagingen heeft om elektrisch bouwmaterieel van stroom te voorzien in tijden van netcongestie. De ladder van laden bevat daarom verschillende laadoplossingen die gerangschikt zijn op wenselijkheid vanuit het maatschappelijke belang.
Natura 2000-gebied
De onderzoekers van ElaadNL hebben de verwachte stroomvraag als gevolg van de elektrificatie van het materieelpark in de bouw onderzocht. Ten opzichte van de vorige outlook uit 2021 is de noodzaak van zero-emissie bouw toegenomen door het klimaatbeleid, maar met name ook vanwege de noodzaak om de stikstofuitstoot te verminderen. Door een rechterlijke uitspraak heeft de bouw immers sinds november 2022 niet langer een vrijstelling voor wat betreft stikstofuitstoot.
Hierdoor is emissieloos bouwen in de buurt van een Natura 2000-gebied in principe de enige manier om nog te kunnen bouwen. De onderzoekers verwachten dan ook een grotere groei van de elektrificatie van de bouw.
3 scenario’s
De groei is door de ElaadNL-onderzoekers uitgewerkt in 3 scenario’s: hoog, midden en laag. Op basis van verschillende uitgangspunten verschilt het jaar waarin de instroom 100 procent elektrisch is en het jaar wanneer het volledige materieel geëlektrificeerd is.
De totale elektriciteitsvraag in de bouwsector komt volgens de onderzoekers van ElaadNL in het middenscenario uit op 1 terawattuur in 2035 en 2,3 terawattuur in 2050.
Relatief veel vermogen
De elektrificatie van de bouw is complex en geeft extra uitdagingen ten opzichte van andere sectoren die overstappen op een elektrisch wagenpark. Het gaat namelijk om zwaar materieel dat relatief veel vermogen en dus stroom nodig heeft om het werk te kunnen doen.
Tijdens de bouwfase – en dan met name aan het begin – is bovendien extra stroom nodig om de mobiele werktuigen op te laden op plekken waar het stroomnet nog onvoldoende of niet is gerealiseerd. De hoge stroomvraag is bij projecten bovendien slechts tijdelijk van aard. Bovendien is in de bouw daarnaast sprake van lijnprojecten, zoals een dijkverzwaring, waarbij over langere afstanden stroom nodig is en wat de vraag nog complexer maakt. Naast mobiele werktuigen is er ten slotte ook stroom nodig voor elektrisch bouwtransport met bestelbusjes en elektrische trucks. Deze factoren maken dat de stroomvoorziening een grote uitdaging is. Maar ook zaken als standaardisatie van laadoplossingen en veiligheid vragen om extra aandacht in deze transitie, om opschaling snel en veilig mogelijk te maken.
De ladder van laden Om bouwbedrijven en opdrachtgevers bij de transitie te ondersteunen, ontwikkelde ElaadNL in overleg met de netbeheerders de ‘Ladder van laden voor elektrisch bouwen’. Vanuit het beheer van het stroomnet en het maatschappelijke belang, is de meest gewenste situatie dat geladen kan worden op bestaande laadinfrastructuur en op bestaande stroomaansluitingen rondom de bouwlocatie. Ook flexibele oplossingen zoals verwisselbare accupakketten of grote batterijcontainers die elders geladen worden, zijn een goede oplossing. De voorkeuren, dan wel treden van de ladder van laden zijn: Voorkeur 0 | Vermogensprofiel opstellen Voorkeur 1A | Benut bestaande netaansluiting Voorkeur 1B | Benut bestaande laadinfrastructuur Voorkeur 2 | Inzet flexibele alternatieven Voorkeur 3 | Eerder realiseren van permanente aansluiting Voorkeur 4 | Realiseren tijdelijke aansluiting |