Directe lijn tussen opwek en afname simpele tool voor bestrijding vol stroomnet

Hoogspanningsnetbeheerder TenneT ziet een grote potentiële meerwaarde in deze oplossing.

Groot en groeiende
Een opvolger van de subsidieregeling SDE++ laat nog ten minste tot 2027 op zich wachten, zo meldde demissionair klimaatminister Jetten half mei aan de Tweede Kamer. Tegelijkertijd kondigde hij een onderzoek aan naar een mogelijk subsidieplafond voor zonnepanelen en windturbines, dit met het oog op het groeiende netcongestieprobleem. Aanvullend gaf hij aan dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voor de openstelling van de ronde van 2025 gaat onderzoeken of er meer maatregelen zijn die in de SDE++ opgenomen kunnen worden om de impact van de uitrol van hernieuwbare energie op het elektriciteitsnet te verlagen. Jetten noemde verschillende opties, waaronder de directe lijn.

Eugène Baijings houdt zich als programmamanager Congestiemanagement bij TenneT bezig met het maximaal uitnutten van het elektriciteitsnet en het inrichten van gerelateerde processen en procedures. Hoe beoordeelt hij het congestieprobleem in Nederland van dit moment? ‘Het is groot en groeiende, en het speelt bijna overal’, vertelt hij. ‘In Nederland staan nu al een kleine 20.000 partijen op de wachtlijst bij de verschillende netbeheerders voor aansluiting of verruiming van de in gebruik zijnde capaciteit, evenredig verdeeld over de invoerings- en afnamekant. Dit is uiteraard zeer onwenselijk, voor hen, voor ons en voor ons land als geheel.’

Heipalen
Hoe is Nederland in deze situatie beland? De vinger wordt nogal eens naar de netbeheerders gewezen, is dat terecht? Baijings geeft allereerst aan dat de congestieproblematiek een gevolg is van maatschappelijke keuzes, of liever gezegd politieke besluiten. Dit zorgde ervoor dat alleen maar geïnvesteerd mocht worden in aantoonbaar doelmatige uitbreidingen, dus voor concreet voorliggende aanvragen. ‘Het was zelfs niet toegestaan om met het oog op toekomstige groei een groter transformatorhok te plaatsen of alvast heipalen te slaan voor toekomstige stationsuitbreiding. Daarmee is geld bespaard dat indertijd kon worden geïnvesteerd in andere belangrijke zaken voor onze welvaart. Het leverde dus voordelen op, maar nu zien we ook de gevolgen.’

Wervelwind
Een tweede reden die Baijings noemt, is onderschatting van de snelheid van de energietransitie. Daarbij wijst hij op de oorlog die Rusland in Oekraïne startte. De gasprijzen schoten omhoog. Dat leidde tot een wervelwind van aanvragen voor zwaardere aansluitingen. ‘De impact van elektrificatie van zowel consumenten als het bedrijfsleven op het net is enorm’, aldus Baijings. ‘Het stroomverbruik van woningen die van het gas afgaan, neemt een factor 4 à 5 toe. Voor veel bedrijven geldt doorgaans hetzelfde, maar het kan ook wel oplopen tot 7 à 10 keer zoveel. En hierbij hebben we het alleen nog maar over de vraagkant van de markt.’

Lees het volledige artikel hieronder in de juni 2024-editie van Solar Magazine.