Jonathan Schoenmaker: ‘Kunstmatige intelligentie gaat zonne-energiewereld op zijn kop zetten’

SunChain is de opvolger van Sunday, het grootste eendaagse congres voor de zonne-energiebranche. Dit kennisevenement wordt georganiseerd door SOLA en vindt 2 oktober plaats in het Utrechtse stadion Galgenwaard. Jonathan Schoenmaker geeft er een lezing met als titel ‘AI, de aard van exponentiële groei is dat het sneller gaat dan we denken’.’

Waar houd jij je mee bezig in je werk?
‘Ik werk binnen Corporate Strategy bij Triodos Bank en neem onder meer deel aan de AI-taskforce. Dat team werd iets meer dan een jaar geleden opgezet in het besef dat het heel hard gaat met AI. Daar moeten we iets mee als bank, bijvoorbeeld het identificeren van tools waarvan medewerkers straks gebruik kunnen gaan maken en hoe ze daar verantwoordelijk mee om kunnen gaan. Daarnaast heb ik een eenmanszaak: Schoenmaker AI.’

Daarmee richt je je op…?
‘Ik geef lezingen en workshops, bijvoorbeeld voor bedrijven, middelbare scholen en wetenschappelijke instituten. Ook daar gaat het over wat eraan zit te komen op het gebied van kunstmatige intelligentie – de mogelijkheden en gevaren.’

Hoe snel gaat het met de opkomst van AI?
‘Ik maak graag onderscheid tussen 2 vormen. Bij klassieke AI heb ik het bijvoorbeeld over voorspellingen op basis van big data, Netflix die series aanbeveelt op basis van je kijkgedrag en Google die reclame afstemt op persoonlijke profielen. Dit gebied staat niet stil, maar de andere vorm van AI is waar we de echte exponentiële vooruitgang zien.’

Welke is dat?
‘Dan hebben we het over generatieve AI. Tot 2022 was dit vooral een onderwerp voor de ingewijden. Toen ChatGPT werd gelanceerd, en daarna nog vele soortgelijke tools, stond het opeens voorop in de publieke aandacht. Hierin schuilt een wezenlijke omwenteling. Dit gaat onze wereld veranderen, en wel op zeer korte termijn. Die tools – bijvoorbeeld voor het genereren van tekst, foto’s en video’s – worden heel snel heel veel beter.’

Wat betekent dat onder de streep?
‘De menselijke intelligentie werd lang gezien als het toppunt van slimheid, het hoogst haalbare. Ik denk, en vele AI-onderzoekers met mij, dat generatieve AI die kan overtreffen en dat ons niets in de weg staat om dat te realiseren. De bedrijven die nu de tools als ChatGPT maken, hebben dan ook als uiteindelijk doel een systeem dat slimmer is dan de gemiddelde mens. Het zou mij niet verbazen als we dit soort modellen over 10 à 15 jaar in ons midden hebben, overal en op alle denkbare – en ondenkbare – manieren.’

Zijn de consequenties te overzien?
‘Dit is een unieke revolutie, niet alleen omdat die snel gaat. Technische vooruitgang bracht voorheen de banen van lager en middelbaar opgeleide mensen in gevaar. Nu zijn het allereerst de mensen met hogere opleidingen die de gevolgen zullen ervaren, zij die hun werk voornamelijk van- achter hun laptop doen. De ontwikkeling van AI-modellen loopt namelijk voor op de voortgang in robotica.’

Wat zijn gevolgen voor de zonne-energiesector?
‘Alle bedrijven zullen de impact ervaren, bijvoorbeeld die van productiviteitstools die mails gaan beantwoorden, agenda’s bijhouden en documenten afhandelen. Bijna alles wat geen fysieke arbeid vergt, kan op termijn in principe volledig door AI worden gedreven, en veelal efficiënter. Zo wordt AI ook steeds beter in logistieke planning, iets wat tot voor kort zeer problematisch was. En meer specifiek voor de zonne-energiesector: denk tevens aan het ontwerpen van systemen, het voorspellen en optimaliseren van de energieproductie, inplannen van predictive maintenance, energiemanagement in het kader van het voorkomen van congestie…’

Jouw boodschap is?
‘Weet dat het er allemaal aankomt. Binnen 5 jaar zal AI ook de zonne-energiewereld op zijn kop zetten. Dat brengt kansen met zich mee, maar ook uitdagingen. Bereid je daarop voor, zodat je straks niet achter de feiten aanloopt.’