Het Dilemma | Bij elke trafo een buurtbatterij, goedkoper dan netverzwaring?

Wat is Leudal Energie voor een energiecoöperatie?
‘Die werd al in 2013 opgericht door een aantal enthousiastelingen over zonne-energie, met behulp van een subsidie van de gemeente en ondersteuning van de Rabobank. Een man van het eerste uur was Jan Vossen. Hij had de eerste netgekoppelde zonnepanelen van Limburg. Een ander was Har Geenen die al 4 windmolens had gerealiseerd. Ook ik sloot vroeg aan, was eerst lid en nu bestuurder.’

Hoe is dat allemaal gelopen?
‘Het begon met het promoten van zonnepanelen. Inmiddels hebben we vele projecten gerealiseerd: onder andere 3 windmolens en een postcoderoos op Biologische Tuinderij De Waog in Neer. We voorzagen ook diverse daken van scholen van zonnepanelen die we aan hen verhuren en we zijn intensief bezig met energiecoaching.’

Leeft de coöperatieve energietransitie in Leudal?
‘We hebben 840 leden. Dat is veel in een gemeenschap van 16.000 huishoudens. We produceren inmiddels genoeg groene stroom om er zo’n 12.000 in hun jaarlijkse behoefte te voorzien. Voor mij gaat het echter eigenlijk te langzaam wat betreft de daadwerkelijke lokale energieafnemers, zeker gezien het feit dat wij zonder winstoogmerk opereren.’

Deze week noteren jullie een mijlpaal.
‘Ons Zonnepark Nunhem gaat online. Dit bouwden we op een voormalige vuilstort. Het telt ruim 4.080 zonnepanelen van 625 wattpiek. Met een totaalvermogen van 2,55 megawattpiek en een jaarlijkse opwek van 2.500.000 kilowattuur is het goed voor de stroomvoorziening van 600 huishoudens. Dit project van zo’n 1,5 miljoen euro financierden we volledig zelf: de coöperatie 1 miljoen euro en de rest met obligaties voor leden.’

Jullie hebben diepe zakken?
‘Dat komt met name door de windmolens. We sloten een power purchase agreement (ppa) met een bedrijf voor de afname van stroom, de elektriciteitsprijzen stegen enorm gedurende de jaren 2021 en 2022. Dit jaar zijn ze weer gezakt. Dat wil echter niet zeggen dat we de coöperatieve gedachte hebben laten varen bij dit project. We willen zoveel mogelijk mensen in onze gemeenschap laten profiteren. We boden 2 mogelijkheden: obligaties voor 5 jaar tegen 4,5 procent en 10 jaar tegen 5 procent rente per jaar. 132 leden namen in totaal 2.180 obligaties van 250 euro af.’

En deze week hadden jullie een symposium over de buurtbatterij…
‘In aanloop naar de realisatie van Zonnepark Nunhem vroegen we tevens een vergunning voor een batterij aan. Die is zo goed als rond. Het park ligt langs de Napoleonse weg. Het idee is daar een laadstation voor elektrische auto’s te realiseren waar gebruik kan worden gemaakt van de groene stroom die we daar produceren en opslaan. Local for local dus, dat is waar wij voor staan.’

En zo’n buurtbatterij past in die gedachte?
‘Het is per definitie een collectief systeem om lokale energie lokaal te delen. Je kunt er het groeiende probleem van afschakelende pv-omvormers door spanningsproblemen op het lokale net mee tegengaan en congestie managen. Zo kan er meer groene stroom worden opgewekt en is er ruimte voor meer zonnepanelen. Deze week bespraken we de mogelijkheden met diverse partijen – Enexis, Energie Samen, om | nieuwe energie en adviesbureau Resourcefully.’

Zet bij elke trafo een buurtbatterij, dat is mogelijk goedkoper dan netverzwaring. Dat stond in de uitnodiging van jullie bijeenkomst. Jullie hebben hieraan gerekend?
‘In Leudal moeten de komende tijd 600 trafohuisjes worden vernieuwd dan wel verzwaard. Dat kost heel veel geld. Kilometers kabel opgraven om die te vervangen of bij te leggen is ook ontzettend kostbaar. Het ligt dus voor de hand dat buurtbatterijen goedkoper zijn. Maar om dat exact te bepalen, moet je onder andere weten waar de exacte knelpunten in het net zijn, of je daar een buurtbatterij kunt plaatsen en wat die toevoegt. Daarvoor hebben we de netbeheerder nodig. Pas dan kun je exact gaan rekenen.’

Wat is jullie conclusie naar dit symposium?
‘We gaan doorpakken. Het maatschappelijk verzet tegen windmolens en zonneparken is groot. We moeten door met de energietransitie, energieopslag speelt daar een grote rol in. Thuisbatterijen worden momenteel ontzettend hard gepusht in de markt, de potentiële meerwaarde van collectieve oplossingen is echter groot. Wij zien grote kansen in de uitrol van de buurtbatterij voor ons en onze leden, en willen hier samen met Enexis op inzetten. Leudal Energie als investeerder en exploitant die onder andere tegen betaling congestie managet, de netbeheerder verzorgt de sturing, zo zie ik het nu voor me. Daarvoor moeten nog veel barrières worden geslecht, het zal een langdurig proces worden. Maar wij willen hierin een voortrekkersrol spelen, en zo ook de weg vrijmaken voor andere energiecoöperaties.’