VREG: ‘Zorg voor een goed werkende, transparante en eerlijke energiemarkt’

Het energiesysteem is volop in beweging door nieuwe energiebronnen, -spelers en -diensten. Bovendien vervaagt het onderscheid tussen verbruikers en aanbieders met het vorderen van de energietransitie. De VREG – de onafhankelijke autoriteit voor de Vlaamse energiemarkt – bewaakt de gevolgen van deze ontwikkelingen met als doel het stimuleren van een toekomstbestendig, efficiënt, betaalbaar, betrouwbaar en groen energiesysteem.

Beste prijs
‘Een goed werkende energiemarkt moet zowel aantrekkelijk zijn voor afnemers als leveranciers’, zo opent de VREG het memorandum Vlaamse verkiezingen 2024. Een groot aantal aanbieders – dat licht daalt in Vlaanderen – met een breed productaanbod, dat sommige spelers verminderen, is dan ook cruciaal zodat huishoudens en bedrijven een energiecontract tegen de beste prijs en voorwaarden kunnen afsluiten. Dat leidt tot een eerste aanbeveling van de VREG.

Meer zekerheid
‘In België is het prijsverschil tussen variabele en vaste contracten momenteel heel groot omdat consumenten wettelijk vrij zijn over te stappen wanneer ze dat willen.’ De VREG wil dat er opnieuw opzegtermijnen en opzegvergoedingen worden ingevoerd. Dit zal leiden tot meer zekerheid voor energieleveranciers en dus aantrekkelijkere prijzen, iedereen wordt er beter van.

Onvoldoende
Een goede energiemarkt is ook een transparante energiemarkt. Om die te bewerkstelligen, werd in 2023 de zogenaamde V-test gelanceerd, een instrument waarmee huishoudens en kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) hun bestaande energiecontract met dat van alle andere leveranciers kunnen vergelijken. VREG constateert dat dit nog onvoldoende werkt en wordt toegepast, met name in de consumentenmarkt.

Verplichten
De afnemer moet de juiste productversie en intekendatum van het lopende energiecontract kennen om de V-test te doen. Velen kennen die niet. Het is niet of onduidelijk terug te vinden. Vaak moeten consumenten die informatie opvragen bij hun leverancier. VREG pleit voor het verplichten van een QR-code op de energiefactuur die de afnemer direct naar de test leidt, en dus naar het aanbod van nieuwe energiecontracten.

Kwetsbare doelgroepen
Zorg voor een eerlijke energiemarkt. Versterk de rechten van de Vlaamse energieafnemers. Dat is de derde boodschap van de VREG aangaande het verbeteren van de huidige energiemarkt. Die komt met een aantal aanbevelingen ten aanzien van het stroomlijnen en uitbreiden van bepalingen in het Energiebesluit. Zo pleit de VREG onder andere voor aanrekening van correcte voorschotbedragen voor gas en elektriciteit, duidelijkheid bij contractvernieuwingen en gerichte regelgeving om kwetsbare doelgroepen te ondersteunen.

Eenvoudig
Het betoog van de VREG aangaande het creëren van een eerlijke energiemarkt is omvattend. Zorg voor een tijdige en toekomstgerichte omzetting van de pas goedgekeurde Europese energieregelgeving en voor duidelijke en adequate bevoegdheidspakketten inzake energie. Herstel de markt in groenestroom- en warmtekrachtcertificaten op korte termijn. Faseer de huidige steunmechanismen voor energieproducenten verder uit, klinkt het pleidooi van de Vlaamse energieregulator.

En ook energiedelen en energiegemeenschappen komen aan de orde. ‘Herteken dat marktmodel. Maak dat systeem eenvoudig en geautomatiseerd zodat zoveel mogelijk afnemers het eenvoudig kunnen toepassen.’ Een aantekening die daarbij wordt gemaakt: iedere netgebruiker moet wel op een evenwichtige manier bijdragen aan de totale kosten van het systeem.