Minister wil afbouw salderingsregeling zonnepanelen nog niet betrekken bij Energiewet

De Eerste Kamer stemde afgelopen februari Jettens voorstel weg om de salderingsregeling voor zonnepanelen per 2025 stapsgewijs af te bouwen. Tijdens het eerste debat in de Tweede Kamer – tijdens een vergadering van de vaste commissie Economische Zaken en Klimaat – kwam de salderingsregeling veelvuldig ter sprake.

Hete aardappel
Zo diende Silvio Erkens namens de VVD een amendement in om strengere regels te maken en bijbehorend toezicht te organiseren voor de extra kosten die energiebedrijven in rekening brengen aan consumenten met zonnepanelen vanwege het behoud van de salderingsregeling.

Ook Henri Bontenbal en Pieter Grinwis wilden namens het CDA en de ChristenUnie van demissionair minister Jetten weten wat zijn plannen zijn nu het salderen voorlopig behouden blijft. Wytske Postma van Nieuw Sociaal Contract (NSC) sprak tijdens het commissiedebat van ‘de hete aardappel die we voor ons uit schuiven’.

Duidelijk signaal
Jetten stelde tijdens de commissievergadering het wegstemmen door de Eerste Kamer van zijn afbouwvoorstel als ‘een duidelijk signaal’ te zien. ‘Daarom heb ik er ook voor gekozen om salderen nu niet alsnog op te nemen in deze Energiewet via een nota van wijziging. Wel ben ik er nog steeds van overtuigd dat de afbouw van de salderingsregeling verstandig en noodzakelijk is.’

De demissionair minister benadrukt echter te willen voorkomen dat de Energiewet weer stukloopt in de Eerste Kamer.

Suggestie Grinwis
Tijdens het debat deed Grinwis namens de ChristenUnie de suggestie om toch een haakje te creëren voor een eventuele toekomstige afbouw van het salderen. ‘Het eerlijk verdelen van de kosten is een van de belangrijke argumenten waarom we geleidelijk afscheid zouden moeten nemen van de salderingsregeling. Mijn vraag aan de minister is of we niet een haakje in de Energiewet moeten slaan met wat randvoorwaarden. Of moet dit onderwerp helemaal terechtkomen bij een Belastingplan, omdat het primair een belastingmaatregel is? Of is het een hybride vorm, waarin je nu alvast eventueel wat randvoorwaarden regelt zonder dat je besluit de saldering geleidelijk af te gaan schaffen, maar, mocht dat ooit in een Belastingplan gebeuren, waarbij dat wel netjes van randvoorwaarden is voorzien in de Energiewet?

Jetten stelde de wens van Grinwis te begrijpen en een interessante gedachte te vinden. ‘Via de motie-Stoffer/Bontenbal heeft de Tweede Kamer ook eerder gevraagd om op de hoogte gehouden te worden over ontwikkelingen rondom salderen bij het Belastingplan. Dus die jaarlijkse update vanuit het ministerie van Financiën zou dan ook heel goed aansluiten bij de suggestie die Grinwis doet.’

Teruglevertarieven
Bontenbal wil namens het CDA toch graag meer concrete actie van demissionair minister Jetten zien. ‘Ik denk dat een aantal partijen die tegen afbouw van het salderen hebben gestemd inmiddels door de ontwikkelingen in de markt ook wel zien dat het een beetje een gekke beweging was om tegen te stemmen. Waarom heeft de minister niet gewoon overwogen om het salderen nu of later alsnog aan te pakken in dit stukje wetsvoorstel? Want de teruglevertarieven zijn er en die gaan ook niet weg. Het wordt dus alsnog betaald. Het idee dat je het niet afschaft en dat dat tot een betere businesscase leidt, blijkt in de praktijk niet waar te zijn. Sterker nog, je krijgt nu een wildgroei. Daar kan volgens mij niemand voor zijn.’

Het CDA-kamerlid stelde tijdens het debat voor om het afschaffen van de salderingsregeling op te knippen. ‘Want je hebt de Wet belastingen op milieugrondslag en de Energiewet. Je hoeft ze niet eens naar elkaar te laten verwijzen. De minister zou ervoor kunnen kiezen om dit nu in de Energiewet te regelen. Dan regelen we het leveringsdeel nu (red. in de Energiewet) en gaan die gekke tarieven ook weg. We kunnen dan later bij het Belastingplan kijken of we ook het deel van de energiebelasting kunnen regelen. Dat staat los van elkaar, nog afgezien van het feit dat deze partijen ook nog een paar honderd miljoen euro aan dekking moeten gaan leveren, want die is nu weggetrokken en dat moet het kabinet weer gaan rechttrekken. Ik zou graag willen dat de partijen een tegenvoorstel doen, voor hoe ze die 700 à 800 miljoen euro gaan dekken.’

Eindstreep
Jetten lijkt voorlopig echter niet gevoelig voor de argumenten van de Tweede Kamerleden en wil vooral voorkomen dat de Energiewet wordt weggestemd doordat een artikel over de afbouw van het salderen zou worden toegevoegd.

‘Toen ik in de afgelopen weken bezig was met enkele nota’s van wijziging heb ik ook even zitten kauwen op de vraag wat ik moet doen met het wegstemmen van de afbouw van de salderingsregeling om zo het wetsvoorstel (red. voor de Energiewet) niet in gevaar te brengen. Ik hoor nu heel veel sprekers zeggen dat in ieder geval een haakje daarvoor verstandig zou zijn, zodat de Kamer op een later moment kan beoordelen wat de ontwikkeling van de energiemarkt is en hoe we verder moeten met de bezitters van zonnepanelen. Ik heb nog niet iedereen zich daarover horen uitlaten, dus ik ben nog niet zover dat ik hiervoor ook een meerderheid zie in de andere Kamer der Staten-Generaal. Maar dat kan wellicht in de komende weken duidelijker worden, als we dit debat verder vervolgen. Maar de heer Bontenbal heeft wel helemaal gelijk: we zien ook na het wegstemmen in de Eerste Kamer weer ontwikkelingen in de energiemarkt die tot gefronste wenkbrauwen leiden. Ik heb heel weinig mogelijkheden om daar wat aan te doen, zolang we de salderingsregeling in de huidige vorm in stand houden.’

Uitfaseren
Henk Vermeer van de BoerBurgerBeweging (BBB) wilde op zijn beurt weten dat als de salderingsregeling toch wordt afgeschaft er naar verwachting van de minister dan meteen een einde zou worden gemaakt aan het berekenen van extra terugleverkosten, hogere leveringskosten en vaste of variabele premies. Vermeer: ‘Met andere woorden, als er geen salderingsregeling meer is, denkt de minister dan ook dat alle tariefsystemen in één keer gelijk zijn, of je nu wel of geen zonnepanelen hebt?’

Jetten: ‘Bijna alle energieleveranciers die nu terugleververgoedingen toepassen, hebben beloofd dat ze daarmee stoppen zodra de salderingsregeling is afgebouwd. Dus ja, die kans is zeer groot. De grond voor de extra kosten die de leveranciers maken, vervalt dan ook, dus als je daar dan wel kosten voor in rekening blijft brengen, heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) meteen een heel goede grond om daarop toe te zien. Wat wel relevant is, is het tempo waarin we het salderen afbouwen. Ik kan me niet voorstellen dat de Kamer er ooit voor zal kiezen om dat van het ene op het andere moment af te schaffen. We willen dat op een meer ordentelijke manier uitfaseren. Daar zullen we met elkaar goed naar moeten kijken.’