Verbod zon op landbouwgrond: grote regionale verschillen, Regioteam Energietransitie wil dialoog

Dat is maatwerk. De regionale verschillen zijn groot, bijvoorbeeld ten aanzien van het toestaan, of beter gezegd niet toestaan van zon op landbouwgrond.

Is het uitvoerbaar?
Provincies en gemeenten spelen een steeds belangrijkere rol in het uitvoeren van het nationale klimaatbeleid, bijvoorbeeld vanuit hun betrokkenheid bij de Regionale Energiestrategieën (RES’en). Voor bedrijven is het daarbij lastig aan tafel komen, terwijl daar wel grote winst in zit voor alle betrokkenen, alleen al om onnodige beleidsongelukken te voorkomen door het bieden van informatie over wat simpelweg wel en niet kan.

Puck Sanders (NVDE) is als programmaleider de aanvoerder van het Regioteam Energietransitie en geeft voorbeelden uit de praktijk: ‘In sommige RES-regio’s rekent men met te kleine windmolens, die – los van erfmolens – niet of nauwelijks meer geproduceerd worden door de markt. Neem de provincie Friesland. Die geeft alleen toestemming voor windmolens met een ashoogte van maximaal 15 meter, grotere windturbines mogen niet worden gerealiseerd. Tegenwoordig zijn turbines van meer dan 200 meter de standaard. Nog een voorbeeld. We zien gemeenten die het hebben over een maximumaantal of maximumpercentage zonnepanelen per hectare grond. Daarbij wordt niet de vraag gesteld of dat haalbaar is, of dat het een businesscase oplevert. Dit soort eisen zorgt ervoor dat het beleid ruimtelijk, technisch en financieel niet meer uitvoerbaar wordt in de praktijk. Dat kan niet de bedoeling zijn.’

Nauwgezet
Sanders noemt het Regioteam Energietransitie allereerst een vraagbaak op het gebied van markt en technologie voor de provincies. Er wordt gevraagd en ongevraagd informatie en advies gegeven, niet vanuit een politieke agenda maar praktisch, onder andere als er nieuw beleid wordt vastgesteld. Alle 4 de brancheverenigingen hebben hier capaciteit voor vrijgemaakt. Per provincie is er een regio-accounthouder aangewezen. Die volgt de ontwikkelingen binnen de provincie nauwgezet, laat zich zien tijdens allerhande bijeenkomsten en gaat het gesprek aan met ambtenaren en politici. Het credo daarbij is ‘we moeten het samen doen’.

Meedenken
Sanders: ‘Zo krijgen we meer inzicht in hun bestuurs- en beleidsprocessen en brengen we waar mogelijk een dialoog op gang. Daarbij focussen we ons uit het oogpunt van efficiëntie nu primair op de RES’en, de energie-infrastructuur en de warmtetransitie. Daarmee voorzien we in een behoefte. Provinciale overheden, en ook lokale, nemen steeds vaker contact op met onze brancheverenigingen. Ze kampen met een gebrek aan feitelijke kennis vanuit de markt, bijvoorbeeld over wat technisch mogelijk is. Ze vragen daarom om input, bijvoorbeeld of we willen meedenken over het versnellen van zon op dak, de potentie van zonnewarmte, convenanten voor windenergie, de uitrol van laadinfra en oplossingen voor netcongestie vanuit het perspectief van de marktpartijen. Daarnaast is dit uiteraard een manier waarop onze leden invloed kunnen uitoefenen op het beleid in hun directe omgeving.’

Eerdere besluiten
Een aardverschuiving. Zo werd de uitslag van de provinciale verkiezingen van maart 2023 algemeen gekarakteriseerd. De BoerBurgerBeweging (BBB) werd overal de grootste en neemt nu deel aan 10 van de 12 provinciale coalities. Wat betekent dat voor de provinciale energietransities? Het Regioteam Energietransitie analyseerde alle akkoorden en kwam in ieder geval tot één algemene conclusie: er wordt vastgehouden aan eerder genomen besluiten, bijvoorbeeld de doelstellingen en afspraken in de RES’en 1.0. Dat wil echter niet zeggen dat de toekomst zonnig is.

Significant lastiger
‘Wat we zien is dat allerhande extra eisen de kop opsteken bovenop al bestaand beleid en bestaande wet- en regelgeving’, aldus Sanders. ‘Denk daarbij aan het verbieden van zonneparken op landbouwgrond en het maximaliseren van de omvang van windparken. Dat maakt het significant lastiger om dit soort projecten te realiseren. Daarnaast zijn er grote regionale verschillen in ambitie aangaande de energietransitie. Zo zijn er provincies die echt nog wel een flinke rol weggelegd zien voor zon op land, terwijl andere vrij star zijn op dit vlak. Ze willen het gewoonweg niet op agrarische grond. Dat is zorgelijk. We gaan onze energietransitie niet realiseren zonder zon en wind op land, niet alles kan van zee en daken komen.’

Lees het volledige artikel hieronder in de maart 2024-editie van Solar Magazine.