Netbeheerders introduceren tijdsblokgebonden en tijdsduurgebonden transportrechten

Alternatieve transportrechten worden binnen het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) als een van de mogelijke oplossingen voor de problemen op het Nederlandse stroomnet gezien. De netbeheerders hebben daarom een voorstel ingediend bij toezichthouder ACM.

Flexibiliseren
Alternatieve transportrechten zijn contractvormen waarbij aangeslotenen rechten krijgen waarmee contractueel geborgd is dat zij congestie niet verergeren doordat zij buiten de pieken afnemen. Het invoeren van alternatieve rechten is van belang om bestaande en nieuwe bedrijven met een grootverbruikaansluiting te stimuleren om te flexibiliseren.

Flexibiliteit draagt bij aan het in balans houden van het elektriciteitsnet en het beperken of voorkomen van congestie. Aangeslotenen die kiezen voor een alternatief transportrecht kunnen rekenen op een gereduceerd transporttarief.

Tijdsblokgebonden transportrechten
Bij tijdsblokgebonden transportrechten spreekt de regionale netbeheerder met de aangeslotene af binnen welke tijdvensters de aangeslotene recht heeft op transportcapaciteit. Aangeslotenen kunnen hiermee bijvoorbeeld hun elektrische voertuigen in de nachtelijke uren laden. De tijdvensters waarbinnen gebruikgemaakt kan worden van het elektriciteitsnet bevinden zich altijd buiten de piekmomenten, waardoor het risico op netcongestie wordt vermeden.

Tijdsduurgebonden transportrechten
Tijdsduurgebonden transportrechten kunnen worden ingezet op het hoogspanningsnet. Bij deze vorm van alternatief transportrecht heeft de aangeslotene recht op transport gedurende een vastgesteld aantal uren per jaar.

In het voorstel van de netbeheerders gaat het om 85 procent van de tijd, daarom wordt deze variant informeel ook wel aangeduid als ATR85/15. Als het nodig is om de capaciteit – gedeeltelijk – te beperken, wordt dit minimaal 1 dag van tevoren kenbaar gemaakt door hoogspanningsnetbeheerder TenneT. Aanleiding voor zo’n opgelegde beperking kan een verwacht piekmoment zijn.

Energieopslag
Alternatieve transportrechten kunnen zowel in congestiegebieden als buiten congestiegebieden worden ingezet. Zo is de verwachting dat tijdsduurgebonden transportrechten het mogelijk gaan maken dat de eerste paar gigawatt aan grootschalige batterijen op het hoogspanningsnet van TenneT ontwikkeld kan worden.

Vervolg
De ACM moet het codewijzigingsvoorstel beoordelen. De netbeheerders verwachten dat de toezichthouder het voorstel, al dan niet in aangepaste vorm, in de loop van het tweede kwartaal van dit jaar goedkeurt. Na goedkeuring implementeren de netbeheerders de nieuwe contractvormen in hun bestaande processen.

Groepscontracten
Naast het voorstel voor alternatieve transportrechten hebben de netbeheerders in 2023 onder andere een codewijzigingsvoorstel ingediend bij de ACM voor tijdsafhankelijke nettarieven – een lager tarief voor netgebruik op momenten van lage netbelasting – en verplichte deelname aan congestiemanagement voor bedrijven met een aansluiting van 1 megawatt of hoger. Daarnaast wordt momenteel gewerkt aan een voorstel voor groepscontracten en een standaardprijsformule om sneller en eenvoudiger capaciteitsbeperkende contracten overeen te komen met aangeslotenen.