‘Garantiefonds ppa’s van meerwaarde voor wind- en zonne-energie’

Rebel heeft in opdracht van InvestNL de meerwaarde en beoogde structuur van een ppa-garantiefonds onderzocht.

Zekerheid van kasstromen
Cppa’s zijn stroomafnameovereenkomsten tussen een producent en een zakelijke afnemer. Rebel constateert dat de cppa-markt in opkomst is, maar het aantal daadwerkelijk afgesloten cppa’s laag is door de volatiele stroomprijzen en de behoefte aan aanvullende inkomsten op de SDE++.

‘Als de SDE++ wegvalt, verdwijnt de zekerheid van kasstromen, wat de financierbaarheid van projecten verslechtert’, stellen de Rebel-onderzoekers. ‘De Nederlandse markt kent veel kleine ontwikkelaars, waar projectfinanciering een grote rol speelt. Zonder opvolger van de SDE zijn projecten die vanaf 2025 gerealiseerd worden onderhevig aan elektriciteitsprijsrisico – met gevolgen voor de projectenpijplijn. Cppa’s kunnen zekerheid van inkomsten bieden, als ze voor lange termijn en met een vaste elektriciteitsprijs kunnen worden afgesloten.’

Kredietrisico
Omdat de kredietwaardigheid van de afnemer van de stroom een belangrijk aandachtspunt is – en voor een groot deel van de afnemers geldt dat deze onvoldoende is voor het mogelijk maken van langetermijnfinanciering – kan een garantiefonds dat dit kredietrisico verlaagt volgens Rebel van toegevoegde waarde zijn.

Ontwikkelaars kunnen bij het fonds een garantie afsluiten waarvanuit gederfde inkomsten worden gedekt in geval een afnemer failliet gaat. Indien bij een faillissement bijvoorbeeld de marktprijs voor stroom lager ligt dan de afgesproken prijs in een cppa, dekt het garantiefonds – een deel – van het verschil af. Vanwege Europese wetgeving moet een garantiefonds kostendekkend worden ingericht. Het financiële risico van het garantiefonds – inclusief de risico’s die het fonds neemt – wordt in de basis afgedekt vanuit de premie die ontwikkelaars betalen. Daarnaast mag een maximale dekking van 80 procent van de contractwaarde geboden worden.

Meerwaarde
‘Een cppa-garantiefonds biedt daarmee meerwaarde voor zon- en windprojecten, zowel voor het verbeteren van de financierbaarheid van projecten als het ontwikkelen van een volwassen cppa-markt’, concludeert Rebel. ‘Een volwassen cppa-markt is belangrijk voor het verder ontwikkelen van de sector naar een subsidievrije toekomst.’

De onderzoekers merken daarbij wel op dat een garantiefonds niet de onrendabele top van projecten dekt en de meerwaarde in grote mate wordt bepaald door de invulling van een eventuele exploitatiesubsidie zoals de SDE++.

Aanpalende instrumenten
Verder zijn volgens Rebel aanpalende instrumenten nodig, zoals gestandaardiseerde contracten die de transactiekosten reduceren en een platform voor het matchen van vraag en aanbod van duurzame energie.

Daarnaast moeten bij de inrichting van een garantiefonds nog keuzes gemaakt worden over de risicoverdeling. Er kan een bodem – floor – vastgelegd worden voor de elektriciteitsprijs waaronder het garantiefonds geen dekking biedt, of de termijn waarop de garantiedekking geboden wordt kan vastgelegd worden. ‘We stellen voor flexibiliteit te bieden aan projecten om zo de ontwikkelaar en de financier de keuze te laten maken welke risico’s ze zelf willen nemen en welke ze willen laten afdekken door de garantie’, aldus Rebel.

Contract for Differences
Tot slot pleit Rebel voor een koppeling met de opvolger van de SDE++. ‘De meerwaarde van een cppa garantiefonds wordt in grote mate bepaald door de invulling van eventuele alternatieve subsidies voor de SDE++. Het is belangrijk dat bij de eventuele invoering van een two-sided Contract for Differences (CfD) voldoende ruimte blijft voor de cppa-markt om zich verder te ontwikkelen. Afstemming bij de inrichting van beide instrumenten is daarmee van cruciaal belang. Dat biedt de mogelijkheid om de afhankelijkheid van het subsidie-instrument steeds verder af te bouwen en de markt de prikkel te geven geleidelijk over te schakelen naar cppa’s. Als dit onvoldoende gebeurt, is er het risico dat het op gang komen van de cppa-markt wordt verstoord en partijen afhankelijk blijven van subsidies.’