Routekaart Energieopslag: extra onderzoek thuisbatterij nodig, voorkom wildgroei

De routekaart behandelt de opslag van elektriciteit, moleculen – zoals gas en waterstof – en warmte om de uitrol van wind- en zonne-energie te faciliteren. In samenwerking met branchevereniging Energy Storage NL zijn voor de routekaart ‘ophaalsessies’ georganiseerd met marktpartijen waarbij deelnemers ook knelpunten en mogelijke acties hebben aangeleverd.

Lastig te voorspellen
‘Hoeveel opslag we precies nodig hebben is lastig te voorspellen, maar we weten wel dat energieopslag cruciaal wordt in ons energiesysteem’, aldus minister Jetten voor Klimaat en Energie. ‘Met het Nationaal Plan Energiesysteem proberen we de vraag naar de verschillende soorten energie zo scherp mogelijk in beeld te krijgen. Bijvoorbeeld hoeveel elektriciteit nodig zal zijn voor de industrie, of hoeveel van welke energiebron de gebouwde omgeving gaat gebruiken voor de warmtevoorziening. Met de Routekaart Energieopslag brengen we de verwachte ontwikkelingen in Nederland in kaart en welke acties nodig zijn om opslag te bevorderen, op korte en lange termijn.’

3 elementen
De Routekaart Energieopslag bevat daartoe 3 belangrijke elementen:

• een analyse van de huidige staat van energieopslag in Nederland en een overzicht van verwachte ontwikkelingen in de toekomst;
• een inventarisatie van acties voor succesvolle uitrol van energieopslag in Nederland tot 2035, met specifieke actiehouders en beoogde deadlines;
• een verdiepende analyse ter voorbereiding op beleidskeuzes die gemaakt moeten worden voor de langetermijnvisie van het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE).

De routekaart stelt dat zowel elektriciteits-, moleculen- als warmteopslag nodig zijn om vraag en aanbod binnen de op zichzelf staande energieketens bij elkaar te brengen. ‘Zo kan elektriciteitsopslag zorgen voor meer opwek van wind- en zonne-energie en is warmteopslag cruciaal voor geo- en zonthermie’, duidt Jetten. ‘Ten tweede, omdat ze elkaar uitstekend en noodzakelijk aanvullen in termen van vermogen en opslagduur.’

Belangrijkste conclusies
De belangrijkste conclusies van de routekaart zijn dat de marktwaarde van energieopslag niet altijd overeenkomt met maatschappelijke waarde, en subsidies voor energieopslag op basis van CO2-besparing onwenselijk zijn. Bovendien stelt de roadmap dat er nog technische ontwikkelingen nodig zijn en er veel kansen liggen voor het Nederlandse verdienvermogen. Om doelen te stellen, moeten echter eerst het aanbod en de vraag gekwantificeerd worden.

Voor elektriciteitsopslag staat in de routekaart dat de wenselijkheid van thuis- en buurtbatterijen verder moet worden onderzocht. Grootschalige elektriciteitsopslag heeft volgens de roadmap veel potentie om de curtailment van wind- en zonne-energie te verminderen, maar tegelijkertijd – al dan niet landelijk – is sturing nodig om een wildgroei aan batterijen te voorkomen. Dit omdat juist provincies en met name gemeenten geconfronteerd worden met aanvragen voor het plaatsen van batterijen. De Rijksoverheid kan helpen door het stellen van voorwaarden aan de inzet van dergelijke batterijen. Daarnaast kan TenneT zorgen voor een lijst van voorkeurslocaties, op basis van – technische – netwerkanalyse en praktische criteria.

Actielijst
Uit de gesprekken met sectorpartijen, netbeheerders en andere stakeholders zijn kansrijke mogelijkheden geïnventariseerd om energieopslag te bevorderen op de middellange termijn tot 2035. Dit heeft een uitgebreide actielijst opgeleverd met een actiehouder en deadline.

Jetten benadrukt dat de Routekaart oplossingen biedt, maar dat het werk daarmee duidelijk nog niet af is. ‘Over bestaande en eventuele nieuwe knelpunten blijven we in gesprek met de branche, de toezichthouder en anderen om stappen vooruit te zetten in de energietransitie. We blijven werken aan verbeteringen voor bijvoorbeeld de opslag bij zonneparken, bij organisaties, in wijken en buurten en bij mensen thuis.