De toekomst van installeren: ‘Met zonnepanelen het dak op blijft, maar vergaande robotisering in 2050’

Hoe zie jij zonne-energie in 2050?
‘Bij deze vraag laat ik altijd mijn rugzak zien met geïntegreerde zonnecellen, een batterij en een lader voor mijn telefoon en laptop. Alles elektrificeert. Zon-pv is straks overal. Het wordt standaard geïntegreerd in tassen, hoedjes, auto’s, infra, gebouwen…. Ik geloof daar heilig in, alleen al omdat het kan.’

Niet iedereen ziet dat voor zich.
‘Er wordt al hard aan gewerkt. Kijk bijvoorbeeld naar het Lightyear-concept en andere fabrikanten van voertuigen. En neem het verwerken van zonnepanelen in gevels. Dat gaat momenteel heel snel. In Nederland hebben we bijvoorbeeld een paar prachtige jonge bedrijven in gekleurde zonnepanelen zoals Solarix en Kameleon Solar. Een reus als Saint Gobain levert ook steeds meer façades uit die zonnestroom opwekken.’

Je hebt het over prefab, is de bouw daar wel klaar voor?
‘Dat wisselt. Er zijn bedrijven zoals Ballast Nedam die koplopers zijn in de combinatie prefab en verduurzaming. Ook zijn er heel mooie initiatieven met prefab houtbouw, zoals bijvoorbeeld in Gilze-Rijen en in het noorden van het land. Onder de streep, in Nederland gaat het nog niet heel voortvarend. Blijkbaar vinden wij bakstenen nog steeds heel mooi.’

In Nederland? We lopen achter?
‘Ik verbaas me weleens over ons land. Neem de aangekondigde afbouw op de subsidies op de aanschaf en gebruik van elektrische auto’s. Dat bevordert de energietransitie niet, er wordt te weinig verantwoordelijkheid vanuit de overheid genomen. Eigenlijk voelt de gemiddelde burger zich ook nog steeds niet verantwoordelijk. Ook op het gebied van energieneutrale prefabwoningbouw mag een tandje worden bijgezet, door de overheid en door de sector. Maar dat komt absoluut goed.’

Waarom?
‘Er moeten de komende jaren 900.000 woningen worden gerealiseerd in Nederland. Daar is een enorme versnelling nodig. We gaan het niet redden met stenen stapelen, hoezeer we daar hier ook van houden, alleen al omdat er niet voldoende mensen voor zijn. Linksom of rechtsom, we gaan dus naar een industrieel proces; bouwdelen in fabrieken maken en die vervolgens binnen een week in elkaar zetten tot een volledig huis waar bewoners zo in kunnen trekken. Die woningen moeten bovendien energieneutraal zijn. Wat is dan logischer dan ze prefab voorzien van zonnepanelen?’

In de zonne-energiesector is het gebrek aan mensen tevens een probleem.
‘Ook vanuit dat perspectief is het goed dat prefab, mechanisatie en automatisering een vlucht gaan nemen. Met een toenemende integrale aanpak van verduurzaming zullen bovendien de eisen aan installateurs veranderen. Nu leiden we ze op met een specialisatie dakmontage, elektrotechniek of bouw. Straks moeten ze die kwaliteiten combineren. Ook daar werken we al aan middels het vormgeven van nieuwe opleidingen, bijvoorbeeld in samenwerking met het Summa College in de regio Eindhoven.’

Je bent bijzonder positief.
‘Het gaat verder dan dat. Ook op buurt- en wijkniveau moeten we een slim, duurzaam energiesysteem creëren. Er zijn heel veel frontrunners die daar al mee bezig zijn, bijvoorbeeld op het gebied van energiedelen, opslag van stroom en warmte, intelligente aansturing van elektrische apparaten, smart charging….’

Wat betekent dat allemaal voor de zonnestroominstallateur?
‘Die zal geen zonnepanelen op daken en gevels van standaardnieuwbouwwoningen leggen, dat wordt doorgaans in fabrieken gedaan. Tegelijkertijd zal de vervangingsmarkt voor zonnepanelen in 2050 volwassen zijn. Er zullen dus nog steeds mensen met busjes rondrijden die zonnepanelen installeren op woningen en andere gebouwen.’

In hoeverre zal dat werk veranderen.
‘Dat is lastig te zeggen, maar het zal ongetwijfeld gebeuren, bijvoorbeeld uit het oogpunt van veilig werken en snelheid maken. Er zijn diverse innovatieprojecten die zich daarop richten. Zo werd binnen het project Robotisering PV Dakplaten een prototype legrobot ontwikkeld die autonoom dakplaten met zonnefolies van HyET Solar kan leggen en doorverbinden. Hoe de toekomst eruitziet weet ik niet, maar dat die anders is dan nu, dat is duidelijk.’