Overlast omwonenden zonnepark door schittering: Ermelo trekt portemonnee voor beplanting

Zonneveld Schaapsdijk is begin 2022 in gebruik genomen. Sindsdien hebben 4 omwonenden geklaagd over overlast door schittering van het zonneveld.

Anti-reflectieglas
In het meegestuurde inrichtingsplan van maart 2020 – opgesteld door Eelerwoude – werd juist nog vermeld dat gebruik wordt gemaakt van ‘hoogwaardige panelen die voorzien zijn van anti-reflectieglas’. ‘Dit heeft als voordeel dat de opgevangen energie zoveel mogelijk geabsorbeerd wordt en zodoende een hoog rendement oplevert. Daarnaast wordt eventuele reflectie of schittering van licht verminderd’, aldus Eelerwoude.

Gordijnen dicht
Daar er toch schittering blijkt te zijn, heeft eind vorig jaar een overleg tussen de initiatiefnemer van het zonnepark, de omwonenden en de gemeente plaatsgevonden om een oplossing te zoeken.

Omdat de initiatiefnemer het inrichtingsplan aangelegd en aangeplant heeft zoals in de anterieure overeenkomst is vastgesteld, heeft de gemeente geen juridische handvaten om extra maatregelen die schittering tegengaan, te verplichten. ‘De mate van overlast is dusdanig dat extra maatregelen noodzakelijk zijn’, schrijft het college van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad. ‘Gedurende het hele jaar en/of gedurende 2 maanden over een groot deel van de dag is de schittering dusdanig dat gordijnen in de woonkamers en keukens dicht moeten om in die ruimte normaal te kunnen verblijven. Door een aantal omwonenden wordt aangegeven dat verblijf in de tuin niet mogelijk is als de schittering optreedt.’

Gemeente oorzaak problemen
In de brief aan de gemeenteraad is verder te lezen dat enkele randvoorwaarden die de gemeente aan de projectontwikkelaar gesteld heeft, bijdragen aan de overlast en deels de oorzaak zijn van de problemen. Zo heeft de voorwaarde van het toepassen van bladverliezende beplanting tot gevolg dat in de periode dat de schittering het meest intens is, er alleen takkenmassa is om de schittering te breken.

Een andere randvoorwaarde –  het laag monteren van de zonnepanelen, om de inbreuk op het landschap zo klein mogelijk te maken – heeft tot gevolg dat de schittering niet boven ooghoogte, maar op ooghoogte optreedt.

Juridische procedure
‘Het voeren van een juridische procedure is ook een mogelijkheid’, schrijft het college in de brief aan de gemeenteraad. ‘De kans van slagen is hierbij onzeker, waarbij de kosten voor de gemeente naar verwachting de jaarlijkse onderhoudskosten overstijgen. De verwachting is dat een juridische procedure op grond van dat de schittering veel intenser is dan voorgesteld, zeer waarschijnlijk niet succesvol zal zijn. Een dergelijke procedure gaat gepaard met een grote ambtelijke inzet, mogelijke inhuur van juridische capaciteit, het opstellen van een gedegen onderbouwing, proceskosten et cetera. Daarbij zou het voeren van een juridische procedure de omwonenden niet helpen, omdat er dan op korte termijn geen maatregelen worden genomen en de kans vrij klein is dat er op lange termijn een goede oplossing komt.’

Hedera aanplanten
De beleidsadviseur Ruimte van de gemeente heeft de omwonenden afgelopen week per brief geïnformeerd dat er maatregelen genomen worden. ‘Hierbij willen wij u op de hoogte brengen dat het college heeft ingestemd om Encavis te verzoeken om aan de noord- en oostzijde hedera aan te planten’, schrijft de ambtenaar. We verwachten dat de hedera binnenkort wordt aangeplant.’

In de brief spreekt de gemeente de verwachting uit dat de aanplant van hedera de overlast niet direct zal wegnemen. ‘Hedera heeft een aantal groeijaren nodig om een dicht groenblijvend scherm te vormen. De hedera kan niet alle schittering wegnemen. De schittering zal deels boven het hekwerk zichtbaar blijven. We verwachten dat de beplanting van het inrichtingsplan (elzensingel) en de beplanting die op eigen terrein is aangebracht de komende jaren flink in volume zal toenemen en een aanzienlijk deel van de schittering boven het hekwerk wegneemt.’

112.000 euro
De kosten van deze extra maatregel worden door de initiatiefnemer en de gemeente gedragen. Dit betekent dat de gemeente gedurende 28 jaar jaarlijks 4.000 euro aan onderhoudskosten bijdraagt; oftewel een totaalbedrag van 112.000 euro.

Encavis neemt de onderhoudskosten aan de binnenzijde van de zonneweide, de aankoop en het aanbrengen van de planten en het watergeven voor zijn rekening. 

Leermomenten
De gemeente stelt de ervaringen en leermomenten die met dit zonneveld zijn opgedaan, mee te nemen in het nog op te stellen afwegingskader voor de grootschalige en kleinschalige opwek van duurzame energie. Naar verwachting wordt dit beleidsstuk rond de zomer van 2023 aan de gemeenteraad voorgelegd.

In het beleidskader wil de gemeente vanwege de opgedane ervaringen minimale plantmaten en plantensoorten voorschrijven voor de landschappelijke inpassing. Ook zouden zonneparken binnen een afgebakende termijn van 1 tot 3 jaar moeten voldoen aan het eindbeeld van het inrichtingsplan. Verder zou de voorwaarde opgenomen worden dat schittering van zonnevelden jaarrond niet waarneembaar mag zijn in tuinen, woonkamers, werkplekken, recreatieverblijven of keukens van omliggende woonhuizen of verblijflocaties nabij het zonneveld.