Nieuw onderzoek: energiesector is genderblind, meer vrouwen bestrijdt energiearmoede

In 1 op de 5 gezinnen die te maken hebben met energiearmoede is een vrouw de kostwinner én de arbeidsparticipatie van vrouwen in de energiesector is amper 15 procent. De energiesector is daarmee genderblind en omdat dit moet veranderen, heeft Platform Talent voor Technologie – op verzoek van Topsector Energie – 75INQ gevraagd onderzoek te doen naar dit onderwerp en met een aanpak te komen. Daarbij zijn – op basis van deskstudie en gesprekken met diverse stakeholders – de 2 werelden bij elkaar gebracht en aanbevelingen gegeven voor het doorbreken van deze blindheid. Daarbij moet de sector volgens het onderzoek leren van de schaarse, goede voorbeelden.

Oververtegenwoordigd
Door de hoge energieprijzen groeit de groep mensen in energiearmoede. Vrouwen in de werkzame leeftijd zijn oververtegenwoordigd binnen deze groep. 1 op de 5 huishoudens in energiearmoede heeft een combinatie van een laag inkomen met een hoger energieverbruik door een slecht geïsoleerde (huur)woning en een woonsituatie waarin huisgenoten extra zorg vragen. Vaak zijn deze huishoudens eenoudergezinnen met een vrouwelijke hoofdkostwinner. Daarnaast wordt onbetaalde arbeid (zoals zorgtaken) nog altijd vaker door vrouwen gedaan.

De onderzoekers constateren dat een overgroot deel van de functies in de energiesector op fulltime-basis zijn en de werkcultuur wordt gedomineerd door mannen. Flexibiliteit en ruimte voor training of herscholing ontbreekt. Vaak worden vrouwen wel als een potentiële nieuwe doelgroep genoemd, maar in werkelijkheid leidt dit niet tot meer instroom én behoud van vrouwen. Bovendien, de vele interventies en overheidscampagnes ten spijt, een divers beeld van kandidaten die in potentie de vacatures kunnen opvullen ontbreekt bij veel bedrijven. Instroom vanuit net afgestudeerde jonge vrouwen blijft daardoor zeer beperkt.

6 aanbevelingen
Om zowel de energietransitie te versnellen, de nijpende arbeidstekorten aan te pakken als de groeiende armoede onder vrouwen te bestrijden, is het belangrijk dat vraag en aanbod goed op elkaar aan gaan sluiten. Uit het onderzoek blijk dat deze aansluiting alleen werkt wanneer bedrijven openstaan voor de behoeften van verschillende doelgroepen. Het onderzoek komt daarom met 6 concrete aanbevelingen:

1. Erkenning en aanspreken nieuwe groepen: de urgentie van het aanspreken van nieuwe doelgroepen door de sectoren betrokken bij de uitvoering van het klimaatakkoord om genoeg mensen te kunnen werven voor het uitvoeren van werk, moet erkend worden door alle belanghebbenden; overheid, onderwijs en bedrijfsleven.
2. Transformatie naar inclusieve sectoren: de transformatie binnen de technische sectoren naar een meer inclusieve en diverse werkomgeving moet in gang gezet worden om nieuwe doelgroepen blijvend aan te spreken en te binden.
3. Gerichte aanpakken naar werk: gerichte aanpakken voor verschillende doelgroepen en verschillende functiegroepen moeten worden ontwikkeld om op korte termijn zijinstromers aan te trekken en vast te houden.
4. Bestaanszekerheid voorop bij aanpak energiearmoede: de aanpak van energiearmoede vereist structurele aandacht, en vrouwelijke kandidaten voor klimaatberoepen die uit een armoedesituatie komen, hebben betrouwbare begeleiding naar bestaanszekerheid nodig.
5. Investeren in begeleiding bij lokale, kleinschalige aanpakken: gerichte, kleinschalige, lokale aanpakken zijn het meest effectief om zijinstromers te begeleiden naar duurzaam werk en bestaanszekerheid. Opschalen kan wanneer daar voldoende middelen voor zijn en de sociale kant van de aanpak vooropstaat.
6. Integratie sociale en technische visie op de energietransitie: bestaande aanpakken en gelden worden ofwel vanuit de technische opgave ingezet, ofwel vanuit de sociale kant.