Het dilemma | Zonnepanelen aan het balkon, mag dat zomaar?

Zonnepanelen aan het balkon hangen. Het is een oplossing voor appartementsbewoners die willen verduurzamen en hun elektriciteitsrekening willen drukken. In steeds meer Europese steden kunnen inwoners er subsidie voor krijgen. Er zijn diverse kant-en-klare systemen op de markt. Maar mag het wel zomaar in Nederland? Een huurder van Woningbedrijf Velsen kocht 9 zonnepanelen en vroeg de woningcorporatie of hij die op het dak mocht plaatsen. Het antwoord was nee. Hij installeerde ze dus op zijn balkon. Oktober vorig jaar werd hij gesommeerd ze te verwijderen.

Is een balkoncentrale toegestaan in Nederland?
Chatelin: ‘Er geldt geen algemeen verbod op het plaatsen van zonnepanelen op je balkon. Het mag dus in principe. Een balkoncentrale is bovendien niet vergunningplichtig, tenzij je in een monumentaal pand woont natuurlijk. Dat wil niet zeggen dat het zomaar mogelijk is voor iedereen, bijvoorbeeld vanwege het huurcontract of reglement van de Vereniging van Eigenaren (VvE).’

Het VvE-reglement?
Van de Bunt: ‘Bij balkons denk ik al snel aan appartementengebouwen. Ben je eigenaar van een appartement, dan ben je juridisch mede-eigenaar van het geheel en is er een vereniging – de VvE – die over de gemeenschappelijke zaken beslist. In essentie ben je natuurlijk vrij om te doen wat je wilt in de private sfeer. Maar gebouwdelen zoals het dak en de gevel zullen vaak als gemeenschappelijke zaak gelden. Ook bevat het meest recente modelreglement voor appartementensplitsingen een bepaling dat toestemming nodig is van de VvE voor het aanbrengen van zaken die zichtbaar zijn van buitenaf. Wil je zonnepanelen op je balkon hangen, dan heeft de VvE daar dus al vrij snel iets over te zeggen.’

Er zal over moeten worden gestemd?
Chatelin: ‘Exact. En los van deze situatie, je dient je uiteraard altijd te houden aan de geldende technische eisen en de zonnepanelen te registreren bij de portal energieleveren.nl. Je mag de output uit een balkoncentrale in ons land op een regulier 3-polig stopcontact invoeden, iets waar in België van wordt gezegd dat het verboden is. Sluit je de installatie aan op de meterkast, dan moet je eveneens voldoen aan de technische aansluiteisen.’

Mocht Woningbedrijf Velsen zijn huurder zonnepanelen op het balkon verbieden?
Van de Bunt: ‘Dat is lastig te beoordelen zonder alle ins en outs te kennen. In het algemeen hangt het af van de huurovereenkomst. In de modelovereenkomst van de Raad voor Onroerende Zaken staat dat een huurder zonder schriftelijke toestemming geen veranderingen aan mag brengen aan de buitenzijde van de woning. Hoewel woningcorporaties vrij zijn hun eigen modellen hiervan af te laten wijken, verwacht ik dat dit in de meeste gevallen bepaald zal zijn. Toch kan het nog wel een interessante juridische vraag zijn naarmate de systemen flexibeler zijn, nauwelijks zichtbaar en bijvoorbeeld alleen in de zomer voor een paar uur per dag als een plantenbak aan de balkonrand worden gehangen.’

Een balkoncentrale steekt over het balkon.
Chatelin: ‘Net zoals een schotelantenne die op een balkon wordt geplaatst – is het ook maar hoe je er als verhuurder mee omgaat. Het is mooi wanneer mensen willen vergroenen en iets aan de energietransitie willen doen met behulp van zonnepanelen. Het is ook logisch dat huishoudens naar oplossingen zoeken om hun energiekosten te drukken, zeker als deze kunnen leiden tot financiële problemen. Er mag dus op zijn minst begrip en sympathie zijn van verhuurders voor huurders die zonnepanelen op hun balkon willen plaatsen. Het draagt bovendien bij aan de verduurzaming van een gebouw.’

Je kunt ze ook gewoon op het dak plaatsen.
Van de Bunt: ‘Er liggen nog relatief weinig zonnepanelen op appartementencomplexen. Het dak is normaal gesproken een gemeenschappelijke zaak. Het is dan notoir lastig daarop een energievoorziening te realiseren, omdat daar vaak een wijziging van de splitsing voor nodig is waar iedereen aan moet meewerken. In 2005 introduceerde de wet een route waarbij een wijziging kon plaatsvinden met nog maar 80 procent van de stemmen voor.’

Dat is een belangrijke stap in de goede richting?
Van de Bunt: ‘Helaas lijkt de Hoge Raad hier in een recente uitspraak een groot deel van de relevantie te hebben ontnomen door te bepalen dat deze route alleen gevolgd kan worden als dat niet gepaard gaat met een wijziging in de demarcatie tussen de privédelen en de gemeenschappelijke delen. Dat is dus een heel beperkende uitspraak. Een balkoncentrale is ook vanuit dat perspectief een aardig alternatief voor het dak, maar daar kleven dus ook nog steeds wel haken en ogen aan.’