Bovendien wil de ACM het mogelijk maken om ook voorrang te verlenen aan andere projecten met een maatschappelijke functie, zoals woningbouw, veiligheidsdiensten, gezondheidszorg of scholen.
First come, first served loslaten
Dit betekent dat netbeheerders in gebieden waar een tekort is aan transportcapaciteit kunnen afwijken van het principe dat degene die het eerste een aanvraag doet als eerste toegang krijgt tot het elektriciteitsnet; het zogenaamde ‘first come, first served’-principe.
Het uitgangspunt daarbij is dat voorrang wordt gegeven op basis van objectieve en transparante criteria en voorrang nodig is om de gestelde – maatschappelijke– doelen te bereiken.
Codewijzigingstraject
Om de afwijking van first come, first served te regelen, start de ACM op korte termijn een codewijzigingstraject. De toezichthouder streeft ernaar om het ontwerp codebesluit in mei 2023 te publiceren. In de tussentijd staat de ACM het toe dat netbeheerders op het voorgenomen besluit anticiperen. Als netbeheerders in een concreet geval kunnen motiveren waarom voorrang nodig is, dan zal de ACM niet handhavend optreden.
Afwegingskader
Het first come first served-beginsel is vastgelegd in de Netcode Elektriciteit en is een uitwerking van het (Europese) non-discriminatiebeginsel. Dit principe werkt volgens de ACM goed als er voldoende capaciteit is, maar bij transportschaarste kan het leiden tot onwenselijke maatschappelijke uitkomsten. Partijen die bijvoorbeeld juist een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van congestieproblemen, moeten dan wachten op nettoegang. Zolang netbeheerders voorrang geven op basis van objectieve en transparante criteria, past dit volgens de ACM binnen het non-discriminatiebeginsel en is dit dus toegestaan.
De ACM stelt het tot slot belangrijk te vinden dat de netbeheerders deze rol proactief oppakken en vervullen en daartoe samen met overheden en de ACM een afwegingskader opstellen.