IEA: energiecrisis duwt subsidie voor fossiele brandstoffen naar recordhoogte

Dat meldt het internationaal energieagentschap IEA. De recordsubsidies van vorig jaar – te midden van de wereldwijde energiecrisis veroorzaakt door de Russische invasie van Oekraïne – waren het dubbele van het niveau van 2021, dat al bijna 5 keer zo hoog was als in 2020.

Schril contrast
Het IEA stelt dat ‘de escalerende uitgaven in schril contrast staan met het klimaatakkoord van Glasgow’ dat in november 2021 landen opriep om de inefficiënte subsidies voor fossiele brandstoffen geleidelijk af te schaffen.

Uit onderzoek van het IEA blijkt dat veel van deze overheidsmaatregelen tegen de huidige energiecrisis– hoewel ze klanten misschien gedeeltelijk hebben beschermd tegen torenhoge kosten – niet goed gericht waren en kunstmatig het concurrentievermogen van fossiele brandstoffen in stand hebben gehouden ten opzichte van alternatieven met een lage uitstoot.

85 procent
Volgens de voorlopige schattingen van de IEA-onderzoekers zijn in 2022 de oliesubsidies met ongeveer 85 procent gestegen, terwijl de subsidies voor aardgas en elektriciteitsverbruik meer dan verdubbeld zijn.

‘Overheden hebben verschillende maatregelen genomen om consumenten te beschermen tegen de ergste gevolgen van de energiecrisis’, aldus het IEA. ‘Zoals gebruikelijk was de meest gebruikelijke manier om tarieven voor eindgebruikers vast te stellen of verhogingen van brandstof- of elektriciteitsprijzen te beperken.’

Meer dan 500 miljard dollar
Uit de analyse van het IEA blijkt dat er in 2022 meer dan 500 miljard dollar aan extra uitgaven is gedaan om de energierekening te verlagen, bovenop de subsidies voor het verbruik van fossiele brandstoffen. ‘Deze maatregelen omvatten vrijstellingen van verschillende belastingen en heffingen, compensatiemechanismen voor verschillende getroffen groepen consumenten, inspanningen om de betalingsvoorwaarden te versoepelen of om een moratorium in te stellen op afsluitingen wegens wanbetaling’, aldus de onderzoekers.

‘Tijdens een energiecrisis worden de toezeggingen van de overheid om subsidies af te bouwen overschaduwd door de prioriteit om de consument te beschermen’, besluiten ze. ‘De daaruit voortvloeiende overheidsmaatregelen verminderen de ontberingen, maar verzwakken ook de prikkels voor consumenten om te besparen of over te schakelen op alternatieve energiebronnen, en openbare middelen op te slokken die op andere gebieden zouden kunnen worden besteed, onder meer aan transities naar schone energie.’