Adviesraad waarschuwt Nederlandse regering: ‘Maak klimaatbeleid rechtvaardig’

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) deed onderzoek naar klimaatrechtvaardigheid, waarbij de vraag werd gesteld hoe de lasten van het klimaatbeleid verdeeld kunnen worden.

3 aanbevelingen
In het rapport ‘Rechtvaardigheid in klimaatbeleid’ doet de WRR 3 aanbevelingen. Ten eerste: verbreed het debat en behandel het klimaatbeleid als een verdelingsvraagstuk. Ten tweede: veranker de aandacht voor rechtvaardigheid in het beleidsproces door verdelingsbeginselen stelselmatig en vroegtijdig expliciet te maken. Tot slot: zorg voor institutionele borging en toetsing van de aandacht voor een rechtvaardige verdeling van klimaatkosten.

3 opgaven
De WRR onderscheidt in het rapport 3 opgaven die onderdeel zijn van het klimaatbeleid: mitigatie, adaptatie en klimaatschade. Mitigatie is het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen, bijvoorbeeld door de energievoorziening te verduurzamen met windmolens en zonnepanelen. Adaptatie is het aanpassen van de leefomgeving aan klimaatverandering, bijvoorbeeld door het verhogen van de dijken of het aanpassen van de steden aan toenemende hitte. Klimaatschade is tot slot het herstellen van schade door klimaatverandering, bijvoorbeeld een mislukte oogst door droogte of weggespoelde infrastructuur door overstromingen.

De kosten die gepaard gaan met mitigatie, adaptatie en klimaatschade schaart de WRR onder de noemer ‘klimaatkosten’. Als klimaatkosten niet rechtvaardig worden verdeeld, dan heeft dat volgens de onderzoekers negatieve gevolgen voor het draagvlak voor klimaatbeleid. Daarom stelt de WRR dat het belangrijk is om een rechtvaardige verdeling van die kosten een centrale plaats te geven in het klimaatbeleid.

Verdelingsbeginselen
De WRR onderscheidt 4 categorieën van beginselen om tot een rechtvaardige verdeling te komen, en binnen die categorieën weer 10 concrete verdelingsprincipes. Voorbeelden daarvan zijn ‘de vervuiler betaalt’, een verdeling naar draagkracht of  ‘de verduurzamer verdient’.

Aan de hand van casestudies komt de WRR in het rapport tot de conclusie dat het verdelingsvraagstuk in klimaatbeleid vaak niet expliciet aan bod komt bij beleidsontwikkeling. Daardoor blijft onduidelijk voor welk verdelingsprincipe is gekozen, en waarom die keuze is gemaakt.