Albert Polman over zonne-energieonderzoek: ‘Het is nog nooit zo interessant en spannend geweest als nu’

‘Wat we in Nederland hebben opgebouwd, is indrukwekkend. We hebben de pv-technologie vooruitgebracht, gezorgd dat die steeds meer wordt toegepast. De relatie tussen onderzoek en toepassingen, en de samenwerking met overheden en bedrijven is hechter dan ooit. We moeten nu doorpakken en het grootschalig gaan uitvoeren.’

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) investeert jaarlijks bijna 1 miljard euro in nieuwsgierigheid-gedreven onderzoek dat zich richt op maatschappelijke uitdagingen. Een deel van dat geld landt bij AMOLF, een van de instituten van NWO. Dat doet fundamenteel onderzoek naar de fysische eigenschappen en ontwerpprincipes van materie. Polman stond er 7 jaar lang aan het roer als directeur. Die baan verruilde hij in 2013 voor die van hoofd van een nieuwe afdeling Zonne-energie die hij opzette.

Oude liefde
‘Als directeur kreeg ik de kans zo’n afdeling op te zetten’, vertelt Polman. ‘Toen het zover was, vond ik het dan ook logisch dat ik die zou gaan leiden. Zonne-energie is een oude liefde. Ik heb er heel wat jaren geleden al aan gewerkt, onder anderen samen met Wim Sinke. Dat was een tijd van pionieren. Bijna niemand die erin geloofde, het werd gezien als linkse hobby, een bezigheid voor dromers. De technologie zou niet op te schalen zijn, nooit gaan werken in de praktijk. Het heeft even geduurd, maar inmiddels weten we natuurlijk wel beter.’

Nieuwe zonnecelarchitecturen
AMOLF kent 5 onderzoekscentra, waaronder metamaterialen, duurzame chemie en levende systemen. Dat van Polman – Light Management in New Photovoltaic Materials (LMPV) – bestaat uit 50 onderzoekers, van wie 35 promovendi en postdocs. Doel is het ontwikkelen van fundamenteel inzicht in de interactie van licht met fotovoltaïsche materialen en het toepassen van deze kennis om nieuwe zonneceltechnologie te ontwikkelen die de bestaande overtreft. Daarbij gelden Cambridge University, Fraunhofer Institute for Solar Energy Research en TNO Energietransitie als vaste onderzoekspartners.

Flinke stappen
Waar komt de fascinatie van Polman voor zonne-energie vandaan? ‘De energietransitie is urgent. Zonne-energie gaat daar een belangrijk aandeel in hebben. Wij hebben met z’n allen die technologie een enorm eind vooruitgebracht, en gezorgd dat die grootschaliger wordt toegepast. Maar we moeten nog flinke stappen zetten in rendement, kostenverlaging, en pv-concepten die we goed kunnen integreren in onze omgeving. En we moeten het dan op echt grote schaal in onze maatschappij toepassen.’