‘Energiemanagement volgende grote markt, maar het is wachten op de thuisbatterij’

In de toekomst zijn onze woningen en gebouwen zoveel mogelijk zelfvoorzienend in hun energie. De duurzame stroom en warmte die wordt opgewekt, wordt ook zelf gebruikt. Daarvoor is slim energiemanagement nodig; alle apparaten in huis moeten naadloos samenwerken om dit voor elkaar te krijgen. Dat is echter vooralsnog in belangrijke mate toekomstmuziek, volgens Zeger Vroon – lector Sustainable Energy aan Zuyd Hogeschool en senior scientist bij TNO-Brightlands Materials Center.

Maximale zelfconsumptie
Momenteel gebruikt een Nederlands huishouden met zonnepanelen zo’n derde van de geproduceerde zonnestroom direct zelf, de rest wordt in het stroomnet geïnjecteerd. Dat is geen enkel probleem op dit moment voor de eigenaren, ze kunnen immers salderen. Wat nu is, zal in de toekomst echter anders zijn. Die staat in het teken van maximale zelfconsumptie.

Vroon: ‘De salderingsregeling zal naar het zich laat aanzien vanaf 2025 worden afgebouwd. Hoe meer je dan voorziet in je eigen energievraag, hoe meer je bespaart op je energierekening, al helemaal naarmate je huishouden meer elektrificeert. Bovendien, door stroom te gebruiken waar je die opwekt, ontzie je het elektriciteitsnet. Afnemers van energie betalen in Nederland nog niet voor de mate waarin ze het elektriciteitsnet belasten. Dat zou zomaar eens kunnen veranderen. Daarnaast zijn de maatschappelijke kosten voor netverzwaring groot, die wil je in de hand houden door pieken in aanbod en vraag af te vlakken.’

Overproductie
Een energiemanagementsysteem slaat de brug tussen het opwekken van zonnestroom en die effectief gebruiken door apparaten zoals wasmachines en warmtepompen slim in- en uit te schakelen. Pas echt interessant wordt het volgens Vroon echter bij het toevoegen van energieopslag. Met behulp van een batterij kan men immers flexibiliteit creëren; de overproductie van groene stroom bufferen om die later te verbruiken, bijvoorbeeld wanneer de prijs voor elektriciteit hoog is of de zon niet schijnt.

Weersvoorspellingen
‘Het mooie is dat de technologie die hiervoor nodig is reeds grotendeels is ontwikkeld’, stelt Vroon. ‘Er zijn al diverse energiemanagementsystemen op de markt die zorgen dat apparaten met elkaar kunnen ‘praten’ en slimme algoritmes die zorgen dat deze samenwerken om het verbruik af te stemmen op de opwek. Die technologie zal met de tijd beter worden, bijvoorbeeld door rekening te houden met weersvoorspellingen en in te spelen op specifieke profielen van energiehuishoudens. Maar dat wil niet zeggen dat energiemanagement op doorbreken staat in Nederland, het wachten is op de thuisbatterij van circa 20 kilowattuur voor dag-nachtcompensatie.

10 jaar
Nederland zal de thuisbatterij niet massaal omarmen zolang de salderingsregeling niet fors is afgebouwd, wat dus nog jaren op zich laat wachten, of de uitrol gestimuleerd wordt door andere financiële prikkels. Vroon ziet het echter als een onvermijdelijke ontwikkeling. ‘Ik had het 10 jaar geleden niet durven zeggen, maar ik ben ervan overtuigd dat een groot deel van de Nederlandse huishoudens straks over 2 batterijen beschikt, een thuisbatterij en die in een elektrische auto. In combinatie met het opwekken van duurzame energie en intelligente sturing zullen energieneutraliteit – op woning-, buurt- en wijkniveau – en energiemanagement mainstream worden. Ik zie het daarmee als de volgende grote duurzame-energiemarkt, ook voor de zonnepaneelinstallateur. Die verkoopt straks geen zonnepanelen meer, maar integrale smart home energiesystemen.’