Alliander: ‘Energiesector moet structureel gaan samenwerken bij werving en behoud technische mensen’

Hoe zie jij de staat van de arbeidsmarkt van dit moment vanuit het werk bij Alliander?
‘Het werkpakket van netbeheerders is extreem toegenomen. De technische arbeidsmarkt gaat steeds meer onderuit. Dat leidt tot een negatieve spiraal. Die moet worden doorbroken. Bij Alliander (red. het moederbedrijf van netbeheerder Liander) hebben we de komende 4 jaar minimaal 2.150 nieuwe technici nodig om onze job te kunnen doen, zowel mensen met een opleiding op wo- en hbo- als mbo-niveau. Wij werken hier al jaren integraal aan, maar hebben daarvoor nu ook nog een dedicated team van 50 mensen opgericht.’

Met dat werkpakket doel je op uitbreiding en verzwaring van elektriciteitsnetten, had daar beter op geanticipeerd kunnen worden in Nederland?
‘Toen ik hier 5 jaar geleden aan de slag ging, was er ook al een grote behoefte aan technici. We zijn heel succesvol geweest in het aantrekken van die mensen. Daar ben ik heel erg trots op. Toch worden we ook ingehaald door de werkelijkheid. We zoeken meer en meer technici.’

Wat bedoel je daarmee?
‘De vraag naar elektriciteit neemt enorm toe, in sommige van onze regio’s met een factor 4,5 tegen 2050. Er is een enorme versnelling ingezet in het realiseren van hernieuwbare-energiesystemen. Waar we dachten dat er in 2030 1,9 miljoen elektrische auto’s in Nederland rijden, verwachten we er nu 2,4 miljoen. Bedrijven halen plannen voor elektrificatie naar voren als gevolg van de huidige energiemarkt. Europa wil nog meer wind- en zonne-energie om onafhankelijkheid van Rusland te creëren.’

Met als gevolg?
‘De energietransitie is een systeemverandering. Er wordt door de overheden steeds weer aangescherpt beleid op gemaakt. Sommige partijen kunnen daarin snel schakelen. Een zonnepark is relatief snel gebouwd, en dat is ook fantastisch. Maar netbeheerders komen daardoor in een spagaat terecht. Wij werken met een veel verdere horizon bij het creëren van de netinfrastructuur van morgen – 5, 8, soms 10 jaar. Alliander moet dit decennium 56 grote nieuwe elektriciteitsstations realiseren, en er meer dan 100 uitbreiden, duizenden kilometers kabel leggen… Daarbij zijn we 70 procent van de tijd kwijt aan procedures en regels. Ook dat moet anders.’

Hoe gaat Alliander aan die 2.150 technische mensen komen?
‘Allereerst willen we slimmer, meer samen en anders werken. Dus bijvoorbeeld tijd besparen met behulp van digitale tools en aannemers meer zekerheid geven over langdurige samenwerking, waardoor ze structureel durven te investeren in menskracht. Daarnaast richten we processen anders in met behulp van moderne technieken. Veel wordt gedigitaliseerd om zo efficiënter mensen in te zetten en het werk leuker te maken.’

Jullie zullen ook mensen moeten werven, de strijd op de arbeidsmarkt is hevig…
‘Het heeft geen zin om mensen weg te halen bij andere bedrijven in de energiesector, daar heeft niemand iets aan. We zetten primair in op zorgen dat er meer technici komen. Dat doen we bijvoorbeeld door ons te richten op nieuwe doelgroepen, zoals ROC-studenten van 16 en 17 jaar. We zoeken de samenwerking met scholen om hen te enthousiasmeren en opleiden. Daarnaast richten we ons op het binnenhalen van branche-vreemde zijinstromers en niet-Nederlanders met een technische achtergrond. Bovendien zien we een groot potentieel in het werven van vrouwen in de techniek.’

Die moet je dan ook opleiden…
‘Naast “kiezen voor de techniek” is ook “leren in de techniek” een integraal onderdeel van onze vernieuwde inzet. Zo hebben we bijvoorbeeld oefenvelden ingericht waar mensen praktijkonderwijs krijgen; prettig en snel nieuwe kennis en vaardigheden op kunnen doen terwijl ze ook al bij ons aan de slag zijn. Dat is een succes. We kunnen nu al meer leerlingen tegelijkertijd opleiden en zullen meer klassen gaan starten. Een derde pijler van onze aanpak betreft “werken in de techniek”.’

En die omvat?
‘Wij willen dat Alliander een employer of choice wordt, en net zo belangrijk: dat de hele energiebranche een sector of choice wordt. Het is gaaf en belangrijk om te werken aan de energietransitie. Dat kan bij ons, maar ook bij anderen. Maar die boodschap moeten we met zijn allen gaan uitdragen. Daarnaast is samenwerking nodig bij het binden van mensen. Een belangrijke reden waarom mensen vertrekken, is verveling en onvoldoende perspectief in hun loopbaan. Als wij niet de mogelijkheid hebben om ze te bieden wat ze willen maar ze bijvoorbeeld kunnen helpen met een carrièrestap naar een ontwikkelaar van windparken, aannemer of epc-contractor in zon-pv, en als dat omgekeerd ook gebeurt, dan is dat goed voor iedereen en ook voor ons samen als energiesector.’

Daar is bestuurlijke moed en onderling vertrouwen voor nodig…
‘Zo kunnen we mensen wel voor onze sector behouden terwijl kun kennis en kunde toeneemt. Bovendien worden wij als sector een stuk aantrekkelijker. In dat kader is ook het creëren van een eigentijdse cultuur, een vierde speerpunt van ons team, van belang. We werken aan een diverse en inclusieve organisatie waar het fijn werken is en je heel veel kanten op kunt om je persoonlijk en professioneel te ontwikkelen. Dat alles neemt natuurlijk niet weg dat de schaarste aan technische mensen voorlopig groot zal blijven en dat alle stakeholders in beweging moeten komen om dit probleem op te lossen. Bij Alliander gaan we hier dus vol voor.’