Subsidievrij bouwen: ‘Markt voor vaste stroomcontracten is nog te onvolwassen’

De vergunning voor het zonnepark Almere A6 wordt in de komende maanden aangevraagd. Op het terrein van het Rijksvastgoedbedrijf tussen Trekweg en de A6 in Almere wordt een zonnepark ontwikkeld door Vattenfall van 25 hectare, waarvan 20 hectare voor zonnepanelen en 5 hectare voor een groenzone. Het bedrijf tekent daarmee voor een primeur: de realisatie van het eerste subsidievrije zonnepark van Nederland. Waarom Almere en waarom door Vattenfall?

Toetsen van de markt
‘Het project wordt gerealiseerd op de grond van het Rijksvastgoedbedrijf’, vertelt Schouten, hoofd zonneparken bij Vattenfall. ‘Het werd aanbesteed door de rijksoverheid. Twee van de belangrijkste eisen betroffen percentage bodembedekking en subsidie. Hoe lager de bedekkingsgraad van de zonnepanelen en hoe lager de benodigde SDE++-bijdrage, hoe groter de kans om de tender te winnen. Die laatste eis had uiteraard te maken met het toetsen van de markt; hoe zelfstandig kan die al functioneren?’

Vele uitdagingen
Het subsidieloos bouwen van grote zonne-energie-installaties op land en daken is de toekomst, volgens Schouten. Tegelijkertijd geeft ze aan dat die nog ver weg ligt. Momenteel kunnen projecten niet uit zonder het financiële vangnet dat de SDE++ biedt. ‘Ik zie vele spelers in de sector die de subsidievrije kant op willen bewegen, maar er moeten nog vele uitdagingen worden overwonnen. Vattenfall wil daar een voorloper in zijn door lessen te leren; wat betekent subsidievrij exact, wat is ervoor nodig, hoe gaan we het doen? We willen de antwoorden op dit soort vragen ook delen om de sector en de energietransitie vooruit te helpen.’

Post SDE++-tijdperk
Vattenfall heeft al ervaring in het realiseren van hernieuwbare-energie-installaties zonder subsidie, bijvoorbeeld windpark Hollandse Kust Zuid en diverse zonneparken in Duitsland. ‘Wij zagen in Zonnepark Almere A6 een mooie kans om hier ook in Nederland stappen in te zetten’, aldus Schouten. ‘Uiteraard is het garanderen van financiële zekerheid de grootste hobbel die daarbij moet worden genomen. Banken en andere investeerders willen zekerheid, hun risico minimaliseren, ook in een post SDE++-tijdperk. De oplossing is het aangaan van stroomafnameovereenkomsten (ppa’s) met een vaste prijs, laten we zeggen van zo’n 10 tot 15 jaar, die het rendement van projecten verzekeren.’

Contractvormen
De ppa-markt is een kwestie van vraag en aanbod. Volwassen is die nog niet, zo geeft Schouten aan, met name aan de vraagzijde. ‘De bereidheid om zonnestroom af te nemen is er, de interesse groeit. Maar de vraag naar ppa’s met een vaste prijs is nog absoluut onvoldoende om op grote schaal subsidieloos zonneparken te bouwen, om de markt te dragen dus. Wij willen daar verandering in brengen, onder andere in de realisatie en exploitatie van Zonnepark Almere A6. Daarbij onderzoeken we bijvoorbeeld wat zowel voor ons als onze afnemers gunstige contractvormen en -structuren zijn. Wat ons overigens over de streep trok bij dit project was dat er al heel veel voorbereidend werk was gedaan door het Rijksvastgoedbedrijf, wat de slagingskans van dit project vergrootte. Ik denk dat hierin een belangrijke boodschap voor de overheid schuilt. Staan zaken zoals een netaansluiting, de communicatie met gemeenten en omwonenden, en vergunningverlening al op de rit, dan helpt dat dit soort projecten absoluut op weg.’