Airbus ontwikkelt nieuwe dunnefilmzonnefolie voor toekomstige ruimtevaartmissies

Nederland, of liever gezegd vlaggenschip Airbus, heeft een unieke positie in technologieontwikkeling en marktpositie in deze niche opgebouwd. ‘Dat danken we niet aan een ei van Columbus of special sauce’, aldus Rob van Hassel. ‘Het is het gevolg van 40 jaar investeren in kennis en ervaring, samen met de overheid en onze toeleveranciers.’

Airbus Defence and Space Netherlands komt voort uit de verzelfstandiging van de ruimtevaartafdeling van het Nederlandse Fokker in 1995. Het ontwikkelt en bouwt satellietinstrumenten en onderdelen van lanceerraketten, maar ook zonnepanelen. Die laatste vormen de levensader van iedere wetenschappelijke, commerciële of militaire ruimtemissie; wanneer die bemand is door mensen ook letterlijk.

Vrije rol
‘Er zijn maar enkele grote spelers actief in deze markt’, vertelt Rob van Hassel, productportfoliomanager Solar Arrays bij Airbus Defence and Space Netherlands. ‘Naast ons zijn dat bijvoorbeeld Lockheed Martin, Boeing en Thales Group. Die beschouwen zonnepanelen als kritische technologie en zetten die exclusief in binnen hun eigen programma’s. Airbus is de uitzondering. Wij hebben min of meer een vrije rol en leveren overal ter wereld. Dat komt voort uit Airbus zelf als conglomeraat van bedrijven uit verschillende landen. Bovendien hebben we een hechte samenwerking met Netherlands Space Office (NSO). Nederland is lid van European Space Agency (ESA) en financiert programma’s. Wij tekenen in op aanbestedingen en winnen die ook niet zelden. NSO stelt middelen beschikbaar voor onze technologieontwikkeling. Het wil daar dan wel iets voor terugzien; dat wat wij ook in brede zin bijdragen aan de ontwikkeling van de Nederlandse ruimtevaartindustrie.’

Jupiter Icy Moons Explorer
Een van de producten die Airbus in Leiden produceert, zijn zonnepanelen voor de aanstaande Artemis-missies van NASA. De mens keert terug naar de maan, en wel als eerste stap op weg naar Mars. Die wordt gezet met ruimtevaartuig Orion. De European Service Module wordt voorzien van 4 zonnepanelen. Daarnaast is Airbus betrokken bij de bouw van de ruimtesonde JUICE van ESA, die de manen bij Jupiter gaat onderzoeken. Een andere nieuwe ontwikkeling is Sparkwing, een nieuwe generatie zonnepanelen die een wezenlijke shift in de ruimtevaart markeert. In de traditionele ruimtevaart staat het mijden van ieder denkbaar risico voorop. Allerhande nieuwe, kleine, innovatieve spelers spelen het spel anders.

Snel en goedkoop
Van Hassel: ‘Ze zetten in op nieuwe toepassingen, veelal met behulp van vele kleine satellieten. Snel en goedkoop bouwen en leveren is het motto. Dat daarbij af en toe iets misgaat, wordt geaccepteerd. Die markt bedienen, vroeg een fundamentele omslag in ons denken en doen. Bij Airbus was alles en iedereen altijd gericht op excellentie; voor iedere specifieke missie dat laatste beetje eruit halen op het gebied van robuustheid, gewicht, levensduur, veiligheid en opbrengst. Bij de ontwikkeling van Sparkwing stond wat er minimaal nodig is om een goed en acceptabel product te leveren, centraal. Die gestandaardiseerde commerciële zonnepanelen voor smallsats kunnen nu gewoon via een onlinecatalogus worden besteld in verschillende formaten. Ze worden dan binnen enkele maanden geleverd. Het is aan de satellietbouwers om die te integreren in hun ontwerpen.’

Lees hier het volledige artikel in de maart 2022-editie van Solar Magazine.