Het Dilemma | De elektrische zonneauto: standaard van de toekomst of gimmick?

Maarten Steinbuch is hoogleraar Systeem- & Regeltechniek aan de Technische Universiteit Eindhoven. Onder zijn faculteit Werktuigbouwkunde valt ook het Automotive Lab. Dat richt zich onder andere op aandrijftechniek, autonoom rijden en het creëren van computermodellen voor het ondersteunen van ontwerpkeuzes aangaande de combinatie batterijen en motoren. Hij was lid van het Formule E-team dat in Nederland de uitrol van elektrische voertuigen aanjaagt, en is ambassadeur van fabrikant van zonneauto’s Lightyear. Als er een deskundige op het gebied van elektrische mobiliteit en laden nodig is, bijvoorbeeld voor een tv-programma of artikel, dan gaat bij hem al snel de telefoon over.

De toekomst van geïntegreerde zonnecellen, bijvoorbeeld in gebouwen en infrastructuur, is groot. Vooralsnog blijft het echter grotendeels bij een belofte. Hoe zit dat met voertuigen; is iedere elektrische auto die over 20 jaar op de markt komt, uitgerust met zonnecellen?
‘Ik denk niet iedere auto. Het is een mooie technologie, maar de winst in actieradius is beperkt. Zo’n systeem kan je hier in Nederland per jaar gemiddeld 12.000 extra kilometers opleveren, op een zonnige dag ergens tussen de 30 en 60 kilometer. Dat maakt het tot een zinvolle range extender, maar meer ook niet.’

Het zorgt wel voor duurzame energie in je batterijen. Bovendien, als je in grote getallen denkt, word het stroomnet ontlast door minder laden…
‘Bij heel veel laadpalen maak je via de provider gebruik van groene stroom. Bovendien is het in Nederland vaak eenvoudiger om gebruik te maken van de opwek van zonne-energie thuis. Ik raad iedereen die een elektrische auto koopt altijd aan ook zonnepanelen aan te schaffen, of er een paar bij te leggen. Wat betreft netbelasting; we gaan straks allemaal elektrisch rijden. Massaal gelijktijdig grote vermogens uit het stroomnet trekken is niet gewenst. Elektrische zonneauto’s kunnen net als andere elektrische auto’s middels smart charging een bijdrage leveren aan een betere netbelasting. Ook voor stationaire opslagsystemen zoals thuisbatterijen verwacht ik een belangrijke rol.’

We hebben het over marginale technologie?
‘Absoluut niet. De wereld is groot. Er zijn heel veel plekken waar de zon veel schijnt en de net- en laadinfrastructuur zeer beperkt is, bijvoorbeeld in het Midden-Oosten, Afrika en India. De elektrische zonneauto is daar naar mijn mening van zeer grote toegevoegde waarde. Massaal laadpalen uitrollen is heel duur, en je komt daar in principe verder met behulp van de zonnecellen op je auto. En bovendien creëer je lokale elektriciteitsproductie, zonder extra zonnepanelen te hoeven plaatsen. Dit zie ik dan ook als de grote markt voor een bedrijf zoals Lightyear.’

En Sono Motors uit Duitsland…
‘Dat is de andere partij die pioniert in deze technologie, in ieder geval wat betreft het ontwikkelen van een personenauto met een volledig geïntegreerd zonne-energiesysteem. Daarbij moeten kanttekeningen worden gemaakt. Wat Lightyear doet, is indrukwekkend. Het gaat allemaal over range, zo min mogelijk laden dus. De zonnecellen zijn daarvoor van belang, maar niet de doorslaggevende factor. De auto is licht, er wordt gebruikgemaakt van 2 of 4 elektromotoren in de wielen en de luchtweerstand is ongelofelijk laag… Dat draagt allemaal bij aan de totale efficiency. De Sion van Sono Motors is een heel ander verhaal, alleen al omdat het een vierkant bakkie wordt. Daar gaat mijn hart niet sneller van kloppen.’

De elektrische zonneauto wordt dus niet de standaard op de Nederlandse wegen, de grote automerken gaan er niet in investeren?
‘Dat is niet gezegd. Er zijn 2 factoren van belang voor de absolute doorbraak van de elektrische auto. De eerste is prijs. Het moet straks mogelijk zijn om er een voor 8.000 euro te kopen, zeg maar een Renault Twingo, die 400 kilometer per laadbeurt haalt. Wat betreft innovatie is batterijtechnologie leidend. Als de solid state batterij haar belofte waarmaakt en een auto daarmee 2 keer zo ver komt als nu, dan wordt de aanschaf een no-brainer. Maar alle betaalbare technologie die toegevoegde waarde heeft voor de range is kansrijk. Vergeet ook niet de emotionele waarde van zonnecellen op het autodak: het geeft een gevoel van autonomie en goed bezig zijn. Het zal dus hier wellicht niet de standaard worden, maar de helft is ook al mooi.’