Evaluatie Antea: gemeenten Flevoland willen meer dan 1.000 hectare zonneparken

Adviesbureau Antea heeft de eerste tranche van 500 hectare zonneparken die onderdeel is van de Structuurvisie Zon op verzoek van de provincie geëvalueerd.

Nauwelijks maatschappelijke weerstand
De gemeenten benadrukken tegenover het adviesbureau het belang van de continuïteit van het beleid. ‘Bij de provincie heeft men soms behoefte aan aanvulling of verduidelijking op het terrein van de landschappelijke inpassing en de definitie’, aldus Antea in het evaluatierapport. ‘Verder is bij de uitvoering tot nu toe nauwelijks iets gebleken van maatschappelijke weerstand.’

Toch zijn er ook genoeg verbeterpunten, bijvoorbeeld op het gebied van inpassing. ‘Soms stroeve discussies op het gebied van bijvoorbeeld landschappelijke kwaliteit hebben geleid tot meer scherpte en bewustwording’, schrijft Antea. ‘Achteraf moet worden vastgesteld dat de desbetreffende bouwsteen niet voldoende houvast bood. Wanneer je de bouwstenen in de Structuurvisie als middelen beschouwt, dan moet worden gezegd dat sommige bouwstenen achteraf gezien duidelijker hadden gekund en iets meer uitgewerkt.’

Gemeenten willen meer
Ook al hebben meerdere gemeenten intussen lokaal beleid vastgesteld, of is dit in wording, de Structuurvisie Zon blijft volgens de onderzoekers een relevant middel voor de gemeenten om het lokale beleid hiernaar in te richten. ‘Daarnaast blijft de Structuurvisie in haar huidige vorm een belangrijk toetsingsinstrument voor de provincie om vanuit haar rol de verschillende opgaven die er liggen, te wegen. Bovendien is de Structuurvisie Zon noodzakelijk om überhaupt de beleidsruimte te scheppen voor zon op land. Zonder de Structuurvisie Zon kunnen er geen lokale projecten worden gerealiseerd. Meerdere gemeenten pleiten er wel voor om het plafond in hectares los te laten en elk initiatief op zijn eigen kwaliteiten te beoordelen en maatwerk te leveren. Temeer waar, als gezegd, de optelsom van de lokale ambities veel groter is dan het totaal van 1.000 hectare. Daarbij ziet men die lokale ambitie vaak als noodzakelijk om het totale energiedoel te realiseren.’

Urgentie groot
Voor de gemeenten is de urgentie voor een tweede tranche volgens Antea groot. ‘Zonder die tweede tranche kan men niet verder met de initiatieven die er soms al liggen en raken de lokale doelen (nog verder) uit beeld. Feitelijk geeft men, als gezegd, aan dat er (veel) meer nodig is dan 500 hectare.’

Belangrijke lessen
De onderzoekers van Antea trekken in de evaluatie ook enkele belangrijke lessen. Zo was er was volgens hen onvoldoende evenwicht in de afwegingen voor de landschappelijke inpassing van projecten. ‘De provinciale landschapsvisie is dringend gewenst om richting te krijgen. In bredere zin kun je zeggen dat er nog geen eenduidigheid bestaat over wat de goede integrale afweging moet zijn.’ Landelijk gebied moet volgens Antea verder niet vereenzelvigd worden met agrarische grond. ‘Dat vertroebelt de discussie.’

Verder zou er geen eenduidigheid bestaan over de visie op het te behalen energiedoel: ‘De lokale visies en de provinciale visie lopen uiteen en de afzonderlijke onderdelen van de energiemix worden teveel op zichzelf beschouwd. Het kan helpen de opgave zon op land te benaderen vanuit de totale energieopgave en op basis daarvan initiatieven af te wegen. De gemeenten hebben bewezen prima zelf de verdeling van de hectares te kunnen regelen. Maar uit het oogpunt van transparantie is het goed de provincie daarbij aan tafel te nodigen.’